Tại thành phố Beaufort (South Carolina), cựu luật sư - doanh nhân người Mỹ gốc Đài Loan Andrew Yang ngồi trong chiếc Suburban màu bạc cùng 5 nhân viên thuộc chiến dịch tranh cử tổng thống của ông, chăm chú theo dõi tỷ lệ ủng hộ các cử tri Đảng Dân chủ theo khảo sát của Fox News.
Politico mô tả đôi mắt người đàn ông 44 tuổi dán chặt vào màn hình điện thoại. "Tăng 3% rồi. Đội ngũ của chúng ta thật tuyệt vời. Chúng ta sẽ cùng nhau bước vào Nhà Trắng", Andrew Yang hào hứng hô vang khi kết quả khảo sát cho thấy ông đang tiến bước mạnh mẽ, hiện xếp thứ 5 trong danh sách các ứng cử viên Đảng Dân chủ.
Người mới chỉ vài tháng trước đây chẳng được ai biết đến, giờ chỉ còn xếp sau cựu Phó Tổng thống Joe Biden và ba thượng nghị sĩ nổi tiếng là Elizabeth Warren, Bernie Sanders và Kamala Harris. "Sau đó là tôi", Andrew Yang cười lớn.
 |
| Andrew Yang đang xếp thứ năm trong danh sách các ứng cử viên Đảng Dân chủ. Ảnh: Yang2020.com. |
Hiện tượng lạ
Theo Politico, tỷ lệ ủng hộ dành cho Andrew Yang đang tăng với tốc độ chóng mặt. Ông hiện là một trong 10 ứng viên đạt đủ tiêu chuẩn về tỷ lệ ủng hộ và quỹ tranh cử để tham gia cuộc tranh luận thứ ba và thứ tư của Đảng Dân chủ trong mùa thu tới.
Bên cạnh bốn nhân vật đầu bảng, danh sách ứng cử viên Đảng Dân chủ còn có hai thượng nghị sĩ, một thị trưởng, một cựu nghị sĩ và Andrew Yang, một doanh nhân 44 tuổi đến từ New York, có hai con và chưa bao giờ tham gia vào bất cứ cuộc đua chính trị nào trước đó.
Khẩu hiệu tranh cử của ông là "Con người là ưu tiên số một". Ông lo ngại xu hướng tự động hóa sẽ cướp đi công ăn việc làm của phần lớn người dân Mỹ. Ông đề ra lý thuyết Thu nhập cơ bản phổ thông (UBI), phân chia của cải cho người dân. Andrew Yang từng tuyên bố nếu ông đắc cử thổng thống, chính quyền Washington sẽ chia cho mỗi người Mỹ tuổi 18-64 mỗi tháng 1.000 USD.
Tuần trước, khi cựu Thống đốc Colorado John Hickenlooper hủy bỏ chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ, số người quyên góp cho quỹ tranh cử của Andrew Yang vượt mốc 200.000, đến từ khắp nơi ở nước Mỹ.
Trung bình mỗi người gửi cho chiến dịch của ông 24 USD. Andrew Yang khẳng định tiền tài trợ quý này tăng gấp đôi so với quý trước.
 |
| Ứng viên gốc Á là hiện tượng lạ của cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 2020. Ảnh: AP. |
Politico đánh giá Andrew Yang là một hiện tượng lạ của mùa bầu cử tổng thống Mỹ 2020. Ở người đàn ông gốc Á này có rất nhiều sự trái ngược. Ông cảnh báo về một tương lai u ám của nước Mỹ khi trí tuệ nhân tạo và robot tàn phá nền kinh tế và xã hội Mỹ, nhưng lại thể hiện phong cách hài hước và dễ gần.
Andrew Yang cười đùa thoải mái và những người xung quanh ông cũng vậy. Không ít chuyên gia chính trị cho rằng những đề xuất của ông là kỳ cục và khôi hài, đặc biệt là ý tưởng 1.000 USD/tháng cho tất cả người Mỹ trưởng thành Mỹ. Chiến dịch tranh cử của ông thu hút nhiều người ủng hộ, nhưng đa phần đóng góp số tiền rất nhỏ, có người thậm chí chỉ gửi 1 USD.
Dường như cả đội ngũ của Andrew Yang luôn tràn đầy năng lượng tích cực và thứ năng lượng đó lan tỏa tới những người khác. Trong số các ứng cử viên Đảng Dân chủ, có thể gọi ông là một người bi quan tích cực.
Trái ngược Tổng thống Trump
Khẩu hiệu "viral" nhất của Andrew Yang là: "Nhân vật đối lập hoàn toàn với Donald Trump là một người gốc Á thích Toán học". Đó là cách ông thể hiện sự khác biệt của mình so với Tổng thống Trump cũng như các đối thủ khác. Ông thu hút sự ủng hộ của đủ loại cử tri, thậm chí cả những người ủng hộ ông Trump.
Andrew Yang là một trong hai ứng viên Đảng Dân chủ (người còn lại là Bernie Sanders) được hơn 10% cử tri ủng hộ ông Trump lựa chọn trong trường hợp họ không bỏ phiếu cho đương kim tổng thống. Đó là lý do ông khẳng định mình chắc chắn sẽ chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng nếu được đại diện Đảng Dân chủ.
Giới quan sát nhận định Tổng thống Trump và Andrew Yang khác biệt, nhưng cũng tương đồng giống như hai mặt của một đồng xu. Doanh nhân gốc Á cũng tìm ra một "thủ phạm" để đổ lỗi cho nguy cơ kinh tế Mỹ (robot chứ không phải người nhập cư) và đưa ra giải pháp mới lạ (tiền mặt thay vì bức tường xây ở biên giới Mỹ - Mexico).
Và xét cho cùng, ông cũng tập trung vào một vấn đề giống như cách ông Trump làm hồi năm 2016. Đó là thu hút sự ủng hộ của một bộ phận người Mỹ cảm thấy bị bỏ rơi, bị gạt ra bên lề xã hội. Tôn chỉ của ông là chống lại hiện trạng ở Washington. "Yang là phiên bản mới của Trump", một YouTuber nổi tiếng, từng ủng hộ ông Trump, khẳng định.
Sự khác biệt của Andrew Yang là ông rất thoải mái, hòa đồng, thậm chí không hề sợ bản thân bị cho là ngớ ngẩn, mắc cười. Điển hình là khi vào một tòa nhà văn phòng ở Beaufort, Andrew Yang nhìn thấy một đám đông đang nhảy nhót.
 |
| Andrew Yang được đánh giá là người rất vui vẻ, hòa đồng. Ảnh: Politico. |
Một nhân viên đùa rằng ông nên tới nhảy cùng. Chẳng hề e ngại, ứng cử viên tổng thống Mỹ bước tới, nhảy tưng bừng rồi cười rạng rỡ và đập tay với những người khác.
"Điều thú vị nhất khi tranh cử tổng thống Mỹ là được mọi người vỗ tay chào đón mỗi khi tôi bước vào một căn phòng", Andrew Yang đùa khi bước vào một nhà hàng Mexico ở Beaufort. Đã có lúc ông rất khác.
Bố mẹ ông là người nhập cư gốc Đài Loan. Mẹ ông là họa sĩ, cha xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo, có bằng tiến sĩ vật lý tại Đại học California và làm việc cho General Electric và IBM ở New Yorrk (Mỹ).
Lớn lên ở vùng ngoại ô quận Westchester (New York), Andrew Yang từng là một đứa trẻ rụt rè, hướng nội. Ông yêu thích tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, mê nhà thơ người Đức Hermann Hesse, nghe nhạc Pearl Jam, Soundgarden và Sarah McLachlan. Ông biết chơi đàn piano, quần vợt và game Dungeon and Dragons.
Trước khi học kinh tế và khoa học chính trị tại Đại học Brown, ông học tại trường Phillips Exeter ở New Hampshire (Mỹ). Ở đại học, ông bớt sự rụt rè, hướng ngoại hơn, chăm chỉ tập thể hình để kiếm bồ.
Thu hút cử tri từng ủng hộ ông Trump
Đến tòa thị chính ở đảo Hilton Head, Andrew Yang mở lời: "Xin chào mọi người. Tôi là Andrew Yang. Tôi đang tranh cử tổng thống. Thú thật, không ai trong số người thân, bạn bè tôi nghĩ rằng tôi sẽ tranh cử tổng thống. Bố mẹ tôi không bao giờ động viên theo kiểu: 'Khi lớn lên con sẽ trở thành tổng thống'".
Đám đông có mặt cười ồ lên.
Ứng viên Đảng Dân chủ sau đó trình bày quan điểm chính trị của mình. Ông cảnh báo nguy cơ người lao động mất việc làm vì quy trình tự động hóa, dẫn tới tình trạng "tự tử, lạm dụng chất kích thích, trầm cảm, lo lắng". Ông giới thiệu ý tưởng chia 1.000 USD/tháng cho mỗi người trưởng thành ở Mỹ.
Bài phát biểu gây ấn tượng mạnh mẽ. "Ông ấy nói hoàn toàn đúng", cử tri Mike Gallagher, 29 tuổi, tán dương."Thật sự tuyệt vời", Wayne Boyce, 28 tuổi, mô tả. Cả hai đã lái xe hàng giờ từ Savannah (bang Georgia) đến dự sự kiện tranh cử của Andrew Yang. Họ tiết lộ từng bỏ phiếu cho ông Trump nhưng sẽ không làm lại điều đó một lần nữa.
 |
| Rất nhiều cử tri ủng hộ Andrew Yang cuồng nhiệt. Ảnh: M. Scott Mahaskey/POLITICO. |
"Ông Trump đã không làm được bất cứ điều gì ông ta từng hứa", cử tri Jordan Snipes chỉ trích tổng thống đương nhiệm. Snipes cho biết hầu hết bạn bè của anh đều chuyển sang ủng hộ Andrew Yang, chính thức trở thành thành viên của "Yang Gang" (lực lượng cử tri bỏ phiếu cho Andrew Yang).
Russell Peterson, 43 tuổi, đến từ Union (North Carolina) từng bỏ phiếu cho ông Trump. "Chúng tôi thấy xã hội Mỹ có quá nhiều vấn đề và đó là lý do chúng tôi bỏ phiếu cho ông Trump. Ông ấy từng hứa sẽ làm sạch vũng lầy ở Washington", ông than thở.
"Nhưng sau khi gặp Andrew Yang, chúng tôi nhận ra rằng nguyên nhân không phải người nhập cư mà là xu hướng tự động hóa. Chúng tôi bị mất việc, bị bỏ lại phía sau. Giờ thì tôi ủng hộ Andrew Yang hoàn toàn", Peterson khẳng định.
Khi được hỏi sẽ đối phó với ông Trump thế nào, Andrew Yang nói ông sẽ khiến Tổng thống Trump "trở nên lố bịch". "Tôi sẽ đập nát lập luận của ông ấy, cho mọi người thấy ông ta chỉ là một trò đùa. Trump là lửa, còn tôi là băng. Tôi sẽ dùng sự hài hước", Andrew Yang nhấn mạnh.
Doanh nhân 44 tuổi tiếp tục: "Tôi sẽ dùng logic và lý trí. Ông Trump chỉ giỏi to mồm và người dân Mỹ sẽ dễ dàng nhận ra điều đó. Ông ta không thể động đến tôi. Nhiều người từng bỏ phiếu cho ông ấy giờ ủng hộ tôi. Ông Trump không thể động đến tôi". Ông đùa: "Và còn một điều nữa là tôi dùng mạng Internet giỏi hơn ông Trump".
Đám đông tiếp tục cười vang.
