Bảy bài học kinh nghiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng, rút ra từ giai đoạn 10 năm 2012-2022, được Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc khái quát trong báo cáo tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Hội nghị toàn quốc về nội dung này được Bộ Chính trị tổ chức sáng 30/6.
Xây dựng cơ chế để không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng
Bài học đầu tiên được Trưởng ban Nội chính Trung ương nhấn mạnh, là đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ hệ trọng, phức tạp và lâu dài. Vì vậy, phải hành động kiên quyết, kiên trì ở tất cả cấp, ngành, lĩnh vực với định hướng “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Bài học thứ hai, ông Trạc nêu thực tế thời gian quan cho thấy đằng sau những vụ tham nhũng, tiêu cực (nhất là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài) đều có bóng dáng cán bộ, công chức làm ngơ, dung túng, đồng phạm, thậm chí là chủ mưu.
“Do đó, phải đặc biệt chú trọng công tác cán bộ, phải đánh giá, lựa chọn, bố trí đúng cán bộ, mà trước hết là lãnh đạo, quản lý”, ông Trạc nói.
 |
| Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc. Ảnh: Phúc Nguyên. |
Ba là phải kết hợp chặt chẽ giữa tích cực phòng ngừa với chủ động phát hiện, xử lý kịp thời, đồng bộ, nghiêm minh hành vi tham nhũng, tiêu cực. Trong đó, phòng ngừa là chính, cơ bản, lâu dài; phát hiện xử lý là quan trọng, cấp bách.
“Phải xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng, tiêu cực và có cơ chế răn đe, trừng trị nghiêm khắc để không dám tham nhũng, tiêu cực; xây dựng văn hóa liêm chính để không muốn tham nhũng, tiêu cực và cơ chế đảm bảo để không cần tham nhũng, tiêu cực”, Trưởng ban Nội chính Trung ương nhấn mạnh.
Theo ông, cần phát hiện, giải quyết từ sớm, ngăn chặn từ đầu, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Song song với việc xử lý nghiêm sai phạm, ông Trạc nhắc đến cơ chế bảo vệ, khuyến khích người dám nghĩ, dám làm, đổi mới, sáng tạo vì sự nghiệp chung.
Bài học thứ tư, theo ông Trạc, quyền lực luôn luôn có nguy cơ bị tha hóa. Và tham nhũng, tiêu cực là một trong những “khuyết tật bẩm sinh” của quyền lực, do đó, phải tăng cường và nâng cao hiệu quả kiểm soát quyền lực.
“Các lĩnh vực chuyên môn sâu, khép kín, bí mật càng phải chú trọng kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, nhất là kiểm tra, giám sát từ bên ngoài”, theo lời ông Trạc.
Năm, chú trọng nâng cao năng lực và hoạt động phát huy vai trò nòng cốt và phối hợp chặt chẽ đồng bộ của các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng, tiêu cực, bảo đảm sự liêm chính, của đội ngũ cán bộ công chức trong các cơ quan này.
Sáu là phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
“Không có sức mạnh nào bằng sức mạnh của nhân dân. Không có gì mà nhân dân không biết, không gì có thể qua mắt được nhân dân. Vì vậy, phải biến hàng vạn, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành ‘những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp’”, Trưởng ban Nội chính Trung ương, nói.
Cuối cùng, ông cho rằng các giải pháp phòng chống tham nhũng, tiêu cực phải phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc, với nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đặc biệt, phải phòng chống ở cả trong khu vực Nhà nước và ngoài Nhà nước.
Lãnh đạo phải chủ động xử lý xung đột lợi ích
Để đẩy lùi, ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả hơn, Trưởng ban Nội chính Trung ương quán triệt nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kiên trì xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên.
 |
| Các đại biểu tham dự Hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ảnh: Phúc Nguyên. |
"Cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý phải gương mẫu; chủ động xử lý khi có xung đột lợi ích; trọng liêm sỉ, danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân tham nhũng, tiêu cực", theo lời ông Trạc.
Bên cạnh đó, ông Phan Đình Trạc nhấn mạnh việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện thể chế để không thể tham nhũng, tiêu cực, nhất là xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực hoạt động dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực.
Mặt khác, phải khẩn trương rà soát sửa đổi, bổ sung hoàn thiện pháp luật liên quan tới đấu thầu, đấu giá, quản lý sử dụng đất đai, tài sản công, ngân sách Nhà nước, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, giám định, định giá tài sản...
Theo Trưởng ban Nội chính trung ương, cần kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm, đồng bộ các hành vi tham nhũng, tiêu cực, không chịu tác động của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào; tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán tập trung các lĩnh vực dễ tham nhũng, tiêu cực hoặc có nhiều dư luận...
Ông cũng đề nghị đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, xử lý dứt điểm các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực đã phát hiện, khởi tố, nhất là vụ việc thuộc diện Ban chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo. Cùng với đó, chú trọng truy tìm, kịp thời áp dụng biện pháp ngăn chặn việc tẩu tán tài sản ngay trong quá trình kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.
