'Bom đánh giá' sớm có thể làm ảnh hưởng doanh thu sách

Ảnh minh họa: Movidagrafica Barcelona/Pexels.

Cecilia Rabess vốn đã biết cuốn tiểu thuyết đầu tay của bà - Everything's fine (tạm dịch: Mọi thứ đều ổn) - có thể châm ngòi cho những chỉ trích vì nội dung sách: Câu chuyện xoay quanh một phụ nữ da đen rơi vào lưới tình với một đồng nghiệp da trắng có quan điểm bảo thủ.

Nhưng bà đã không tiên liệu được rằng cuốn sách của bà có thể vấp phải phản ứng dữ dội từ 6 tháng trước khi xuất bản.

Hồi tháng 1, sau khi một người dùng Goodreads nhận được một bản sách in trước và đăng tải tóm tắt cốt truyện lên mạng.

Sau đó, cuốn sách trở thành một đề tài nóng trên mạng xã hội Twitter và nhiều người đã vào Goodreads thả "bom đánh giá" 1 sao cùng nhiều bình luận tiêu cực về cuốn sách. Một số bình luận do người dùng để lại cho biết họ chưa bao giờ đọc cuốn sách nhưng phản đối nội dung của nó.

Rabess nói: “Đây là những chiến dịch quấy rối diện rộng. Người ta không chỉ tấn công tác phẩm mà còn cả cá nhân tôi".

Trong thời đại mà việc tiếp cận độc giả trực tuyến là một vấn đề các nhà xuất bản phải quan tâm, Goodreads trở thành một nền tảng thiết yếu để xây dựng nhóm độc giả cho các sách xuất bản. Qua trang web này, các nhà xuất bản có thể gợi hứng thú của độc giả đối với các sách sắp xuất bản. Nhưng đôi khi, các tính năng nền tảng này cung cấp cũng có thể gây phản tác dụng.

Các bài đánh giá có thể gây ảnh hưởng đến quá trình xuất bản của cuốn sách trước khi được phát hành chính thức.

Sách của Cecilia Rabess vấp phải phản ứng dữ dội từ 6 tháng trước khi xuất bản. Ảnh: Jim Wilson/NYT.

Roxane Gay, một tác giả và biên tập viên, cũng thường đăng các bài đánh giá trên Goodreads. Bà cho rằng việc "dội bom" đánh giá 1 sao dù chưa đọc sách như thế này "thật đáng buồn và có thể gây tổn thương" tác giả. Bà cho biết bà có những cuốn sách thậm chí còn chưa viết xong đã có người bình luận và đánh giá trên Goodreads.

Rabess lo lắng rằng cuộc công kích trực tuyến có thể khiến mọi người quay lưng lại với cuốn sách của cô. Cô ấy nói: “Tôi lo ngại về nguy cơ lây lan và rằng độc giả cũng như người đánh giá sẽ bỏ qua tác phẩm mà không thực sự sờ đến nó".

Mặc dù có cuốn sách nhận được một số lời khen ngợi và lọt vào danh sách tác phẩm "được mong đợi nhất" hè này trên Good Morning America - Everything's fine đã có một khởi đầu chậm chạp.

Theo Circana BookScan, sau khi phát hành vào đầu tháng 6, cuốn sách chỉ bán được 1.000 bản bìa cứng trong 10 ngày đầu tiên.

Không chỉ một làn sóng bình luận tiêu cực

Thời gian gần đây, nhiều cuốn sách bị ảnh hưởng bởi "bom đánh giá" từ sớm.

Các tác giả trẻ như Keira Drake và Amélie Wen Zhao đã hoãn xuất bản tiểu thuyết của họ sau khi vấp phải làn sóng chỉ trích trên Twitter và Goodreads cho rằng thế giới văn học giả tưởng họ khắc họa thiếu nhạy cảm về mặt sắc tộc.

Trong một tuyên bố mới đây, Goodreads cho biết họ “chịu trách nhiệm duy trì tính xác thực và toàn vẹn của các đánh giá, đồng thời bảo vệ cộng đồng độc giả và tác giả một cách nghiêm túc”. Goodreads đã cho phép người dùng gắn cờ các bài đánh giá đáng ngờ hơn và đang thực hiện nghiên cứu để cải thiện tính năng phát hiện nội dung vi phạm nguyên tắc cộng đồng, trong đó, cấm các bài đánh giá mang tính công kích cá nhân hay đánh giá hàng loạt từ một người dùng với mục đích công kích.

Trên Amazon, các bài đánh giá sách cho biết ai đó đã mua một tựa sách hay chưa và Amazon thường không cho phép đăng các bài đánh giá cho những cuốn sách chưa ra mắt, trừ một số trường hợp ngoại lệ. Rotten Tomatoes, một trang web đánh giá phim, nói rằng người dùng để lại các bài đánh giá phải chứng minh rằng họ đã mua vé.

Nhưng Goodreads, được Amazon mua lại vào năm 2013, cho phép mọi thành viên có thể đánh giá sách, ngay cả những cuốn chưa được phát hành. Tập truyện The winds of winter thuộc bộ A song of ice and fire của George R.R. Martin thậm chí còn nhận được 10.800 lượt chấm và 500 bài đánh giá dù sách chưa định ngày phát hành chính thức.

Tình trạng này khiến một số tác giả nảy sinh ác cảm với Goodreads. Lincoln Michel, tác giả của cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng The Body Scout, cho biết ông lo sợ sách của mình có thể bị dội bom chỉ trích nếu ông tiếp xúc với cộng đồng mạng, cho rằng chỉ cần ông gây hấn với ai đó trên Twitter về quan điểm chính trị, thể thao hay thậm chí về phim siêu anh hùng, người nọ có thể trả đũa bằng cách truy cập Goodreads và để lại những đánh giá 1 sao.