Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Bom chưa nổ: Tàn tích chiến tranh nguy hiểm ở Lào

Hàng triệu quả bom chưa nổ đang nằm rải rác trên lãnh thổ Lào. Chúng gây nên hàng chục vụ tai nạn mỗi năm và khiến nhiều người mất mạng hoặc tàn phế.

di san chien tranh tai Lao anh 1
Đêm 5/9, khi Barack Obama đến Lào, ông trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên thăm quốc gia này, đánh dấu cột mốc lịch sử trong quan hệ Mỹ - Lào.
di san chien tranh tai Lao anh 2
Lào là một trong những nước hứng chịu bom đạn từ Mỹ nhiều nhất trong chiến tranh. Quân đội Mỹ thả gần 2 triệu tấn bom xuống quốc gia này. Do vậy, một trong những ưu tiên khi đến Lào của Tổng thống Obama là những chương trình tích cực giải quyết những tàn tích chiến tranh, bao gồm tăng cường viện trợ và hợp tác để rà phá bom mìn.
di san chien tranh tai Lao anh 3
Số liệu từ chính phủ Lào cho thấy, từ năm 1964 đến 1973, các máy bay Mỹ thả hơn 270 triệu quả bom chùm xuống lãnh thổ Lào. Một phần ba trong số chúng không nổ.
di san chien tranh tai Lao anh 4
Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) chủ trương ném bom xuống lãnh thổ Lào hòng ngăn chặn hoạt động chi viện của miền bắc cho chiến trường miền nam trên đường mòn Hồ Chí Minh trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam. Ngoài ra, Lào cũng là nơi các máy bay Mỹ trút bom mỗi khi chúng không thể tấn công các mục tiêu ở Việt Nam.
di san chien tranh tai Lao anh 5
5 năm trước, khi Kek - một thanh niên 28 tuổi - đào kim loại để bán, anh động phải một quả bom chưa nổ. Tiếng nổ vang lên khiến Kek mất 2 tay. Nhưng Kek vẫn may mắn. Theo thống kê của chính phủ, từ khi chiến tranh kết thúc năm 1975, hơn 20.000 người Lào mất mạng vì bom, mìn thời chiến. Nhiều nạn nhân là trẻ em.
di san chien tranh tai Lao anh 6
Bom, mìn từ thời chiến khiến nhiều vùng đất trở nên nguy hiểm đối với nông dân Lào. Ngành du lịch của Lào cũng có thể đạt doanh thu lớn hơn nếu du khách không sợ giẫm trùng mìn khi khám phá những quả đồi thơ mộng ở đây.
di san chien tranh tai Lao anh 7
2 quả bom lớn án ngữ cổng của một ngôi nhà. Chính phủ Mỹ muốn giúp Lào thống kê số lượng bom chưa nổ trên toàn quốc, song nhiều chuyên gia lo ngại đây là mục tiêu bất khả thi, bởi số lượng bom quá lớn.
di san chien tranh tai Lao anh 8
Một người dùng máy dò kim loại để tìm bom, mìn tại huyện Phaxay, tỉnh Xieng Khouang. Trong thời kỳ chiến tranh, Xieng Khouang là tỉnh hứng nhiều bom nhất trên lãnh thổ Lào.
di san chien tranh tai Lao anh 9
Soud, một người đàn ông 40 tuổi, mất đôi mắt và một tay vì đào trúng bom khi làm việc trên thửa ruộng của gia đình 30 năm trước. "Một tiếng nổ vang lên và tôi thấy con trai nằm trên đất. Người dân trong làng khiêng cháu tới bệnh viện gần nhất. Các bác sĩ phải cắt tay của Soud. Tôi khóc cạn nước mắt vì thương con", mẹ của Soud, một phụ nữ 75 tuổi, kể.
di san chien tranh tai Lao anh 10
Legacies of War, một tổ chức phi chính phủ tập trung vào việc xử lý bom, mìn từ thời chiến tại Lào, tính toán rằng chính phủ cần 25 triệu USD để ngăn chặn thương vong vì bom, mìn trong 10 năm tới. 
di san chien tranh tai Lao anh 11
Người đàn ông trong ảnh nung chảy bom để sản xuất thìa. Số vụ thương vong vì bom giảm dần theo từng năm. Nếu như vào năm 2008, bom gây nên hơn 300 vụ tai nạn thì con số đó chỉ còn 42 vào năm 2015.
di san chien tranh tai Lao anh 12
Quả bom cỡ lớn là vật liệu lý tưởng để dựng những ngôi nhà. Dù số vụ tai nạn vì bom giảm, điều đáng lo ngại là tỷ lệ trẻ em trong số nạn nhân lại tăng.
di san chien tranh tai Lao anh 13
Chủ một nhà hàng dùng những quả bom chưa nổ để trang trí ở lối vào của nhà hàng.

Thuyền, chuông, thùng từ bom thời chiến ở Lào

Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc từ 40 năm trước, nhưng dấu vết của nó vẫn hiện diện ở Lào, nơi người dân dùng bom để chế tạo nhiều đồ vật phục vụ cuộc sống.

Quân Vũ

Ảnh: Reuters

Bạn có thể quan tâm