Danh sách các nước yêu cầu Boeing 737 Max không được ra vào không phận hoặc ngừng cấp phép khai thác dòng máy bay này đã kéo dài lên con số 50. Trong đó có Liên minh châu Âu, Anh, Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Singapore và cả Việt Nam.
Hàng chục hãng hàng không cũng tuyên bố tạm ngưng vận hành dòng máy bay của Boeing sau hai tai nạn làm chết 346 người trong vòng 5 tháng.
Nhưng Boeing vẫn cho rằng dòng máy bay bán chạy nhất trong lịch sử của mình vẫn đủ an toàn để bay và không cần thiết phải ngừng sử dụng 737 Max.
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến thương hiệu Boeing
Nhiều chuyên gia hàng không thế giới không đồng ý với quyết định của hãng máy bay Mỹ.
“Không dừng vận hành 737 Max khiến hình ảnh của Boeing xấu đi”, chuyên gia phân tích hàng không Mary Schiavo của CNN và là cựu thanh tra của Bộ Giao thông Mỹ, nói.
Theo bà Schiavo, nếu Boeing yêu cầu ngưng sử dụng hơn 300 máy bay 737 Max đang khai thác và ngừng giao hàng các máy bay mới, hãng sẽ kiểm soát tình hình hiện tại tốt hơn thay vì để nó nhanh chóng vượt khỏi tầm với của mình.
Một số chuyên gia khác lại cho rằng rất khó để Boeing yêu cầu dừng bay 737 Max. Thêm vào đó, đây có thể không phải là quyết định đúng đắn, không tính đến áp lực của công luận.
“Nếu Boeing và Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cảm thấy một chiếc máy bay đủ an toàn để cất cánh, thì tại sao họ phải yêu cầu ngưng sử dụng?”, Carter Copeland, chuyên gia phân tích tại Melius Research, nêu quan điểm.
 |
| 50 nước đã cấm bay với 737 Max sau tai nạn của Ethiopian Airlines. Ảnh: Shutterstock. |
Nhưng thời gian không chờ đợi Boeing. Áp lực từ các cơ quan hàng không trên khắp thế giới lên Boeing và có lẽ cả FAA sẽ càng lúc càng lớn nếu không có hành động từ hãng máy bay Mỹ.
“Thời điểm tốt nhất để yêu cầu dừng bay 737 Max là ngay sau tai nạn của Ethiopian Airlines. Tôi nghĩ họ đang lo lắng có thể bị nhìn nhận không quyết đoán trong việc tuyên bố dòng máy bay này có an toàn hay không. Tôi không cho là họ có thể trở thành bên thắng cuộc”, Nick Wyatt, chuyên gia phân tích tại GlobalData nhận định.
Daniel Elwell, một lãnh đạo của FAA, hôm 12/3 cho biết đánh giá của cơ quan này với 737 Max “chưa cho thấy vấn đề mang tính hệ thống và không có cơ sở để yêu cầu ngưng sử dụng máy bay”.
Ông Elwell cũng chia sẻ chưa có cơ quan hàng không dân dụng nào cung cấp dữ liệu để FAA đưa ra hành động trên.
Đại diện FAA cho hay sẽ tiếp tục xem xét vụ tai nạn ở Ethiopia và sẽ có “hành động phù hợp và ngay lập tức” nếu “bất cứ vấn đề nào ảnh hưởng đến an toàn bay của dòng máy bay này được xác định”.
Boeing có thể tốn 1-5 tỷ USD nếu yêu cầu ngừng bay toàn bộ 737 Max
Chi phí của việc dừng khai thác toàn bộ máy bay 737 Max có thể nằm trong khoảng 1-5 tỷ USD, theo ước tính của Melius Research và ngân hàng Jefferies.
Con số trên được tính toán trên giả thiết 737 Max sẽ bị ngưng sử dụng trong 1 tháng. Dù vậy, Boeing vẫn có thể giải quyết được khoản chi phí này. Năm 2018, Boeing có doanh thu kỷ lục 101 tỷ USD và lợi nhuận 10,6 tỷ USD. Kết quả kinh doanh năm nay được Boeing dự báo thậm chí còn cao hơn.
Trước đây, hãng máy bay Mỹ cũng từng yêu cầu toàn bộ một dòng máy bay của mình không được cất cánh. Năm 2013, Boeing đề nghị các hãng hàng không dừng bay với 787 Dreamliners vì lỗi pin. Thời điểm đó, chỉ có 50 chiếc 787 Dreamliners đang bay thương mại nên Boeing thừa nhận chỉ tốn chi phí “tối thiểu” cho việc này.
 |
| Boeing từng yêu cầu các hãng hàng không ngưng khai thác toàn bộ máy bay 787 Dreamliners năm 2013 vì lỗi pin. Ảnh: Boeing. |
Boeing cũng không ngưng việc sản xuất máy bay 787 trong khi tìm giải pháp cho vấn đề trên. Chi phí để ngưng khai thác toàn bộ máy bay 737 Max và tạm dừng giao hàng cho đến tháng 4 có thể không phải quá nhiều với một doanh nghiệp quy mô khổng lồ như Boeing, đặc biệt nếu doanh số trong dài hạn không bị sụt giảm.
Nhưng Boeing hiện chưa có một động thái nào như vậy.
“An toàn là ưu tiên số một của Boeing và chúng tôi hoàn toàn tự tin vào sự an toàn của 737 Max. Chúng tôi hiểu các cơ quan chức năng và khách hàng đưa ra những quyết định mà họ cho là phù hợp nhất với thị trường của mình. Một điều quan trọng là FAA không bắt buộc bất kỳ hành động nào vào lúc này. Và dựa trên những thông tin hiện tại, chúng tôi không có bất cứ cơ sở nào để đưa ra hướng dẫn mới cho các bên đang khai thác máy bay”, thông cáo của Boeing ngày 12/3 nêu rõ.
FAA và Boeing cho biết khi hoàn tất cập nhật phần mềm mới vào tháng 4, các phi công sẽ điều khiển máy bay tốt hơn trong trường hợp xảy ra vấn đề với hệ thống an toàn bay của 737 Max.
Trong khi đó, hai hãng hàng không lớn của Mỹ là American Airlines và Southewst đang biên chế 737 Max 8 trong đội bay tuyên bố vẫn tự tin vào mức độ an toàn của dòng máy bay này và sẽ tiếp tục vận hành chúng.
