Đêm 13/10, Bob Dylan được Viện Hàn lâm Thuỵ Điển xướng tên với tư cách là nhạc sĩ đầu tiên được trao giải Nobel Văn học trong suốt lịch sử 115 năm. Kết quả trên gây nên cuộc tranh luận lớn trên nhiều văn đàn thế giới và cả công chúng yêu văn học.
Dẫu vậy, trước sau Bob Dylan chỉ giữ im lặng. Ông không nhận bất cứ cuộc gọi nào từ Uỷ ban Nobel, cũng xoá đi dòng đề cập đến giải thưởng trên trang web cá nhân chỉ 24 giờ sau đó.
Hơn ai hết, ca sĩ, nhạc sĩ huyền thoại của Mỹ Bob Dylan nhận thức được tầm quan trọng mà giải thưởng Nobel Văn học mang lại cho ông. “Tuyệt tuyệt vời, không thể tin được. Ai có thể mơ về điều gì như vậy chứ?”, ông nói.
“Tôi ở ngay đây thôi mà”
Trái với thái độ gay gắt và mỉa mai của nhiều người khi nhận định Bob Dylan không dám xuất hiện tại lễ trao giải, ông chỉ tỏ thái độ điềm nhiên và trả lời “nước đôi”: “Tất nhiên rồi. Nếu mọi điều kiện cho phép, tôi sẽ đến nhận giải”.
Cũng không như đánh giá của một thành viên Viện Hàn lâm Thuỵ Điển về thái độ “bất lịch sự và kiêu ngạo” của ông trước kết quả trên, Bob Dylan tỏ ra khá thoải mái: “Tôi rất trân trọng vinh dự này. Tin tức về giải Nobel làm tôi câm nín”.
 |
| Bob Dylan giữ thái độ điềm nhiên, bình thản về giải Nobel Văn học 2016. |
Trước thắc mắc của phóng viên về việc ông không nhận những cuộc gọi từ Viện hàn lâm Thụy Điển, Dylan chỉ trả lời đơn giản: “Chà… Tôi ở ngay đây thôi mà”. Câu nói nhẹ bẫng của nghệ sĩ huyền thoại nước Mỹ khiến người nghe có cảm giác ông không hề để tâm đến mọi chỉ trích nhằm vào mình suốt thời gian qua.
Bob Dylan là vậy, luôn nhẹ nhàng, điềm tĩnh và kín đáo. Vốn đã được phỏng vấn Bob Dylan từ năm 1989, cây viết Edna Gundersen của Telegraph nhận định rằng giờ đây, “người khổng lồ của thi ca” càng trở nên trầm lặng hơn bao giờ hết. Trong tất cả câu trả lời, ông luôn giữ một giọng trầm đều, và không thể hiện nhiều cảm xúc.
Bob Dylan có xứng đáng với Nobel Văn học?
Trong cuộc phỏng vấn đầu tháng 10, thư ký thường trực của Viện Hàn lâm Thuỵ Điển, Sara Danius cho biết Bob Dylan hoàn toàn xứng đáng với quyết định mà Viện đưa ra. “Nếu các bạn nhìn lại, khoảng 2.500 năm trước hay hơn thế nữa, bạn sẽ thấy Homer và Sappho, họ viết những bản thi ca ẩn giấu nhiều tầng ý nghĩa”.
“Những ca khúc này được sáng tác để trình diễn cùng nhạc cụ, và đó cũng chính là những gì Bob Dylan làm với tác phẩm của mình. Ngày nay, chúng ta vẫn đang đọc lại những tác phẩm của Homer và Sappho… chúng ta yêu thích chúng, như yêu thích những bài hát của Bob Dylan vậy. Và vì thế, những ca khúc của ông có thể được đọc, và nên được mọi người đón đọc”, bà nói.
 |
| Các sáng tác của Bob Dylan luôn mang nhiều ý nghĩa và hình ảnh ẩn dụ. |
Khi được hỏi liệu có đồng ý với nhận định trên hay không, nhạc sĩ 75 tuổi tỏ ra khá lưỡng lự: “Tôi cũng cho là vậy, xét theo khía cạnh nào đó. Những bài hát của tôi như Blind Willie, The Ballad of Hollis Brown, Joey, A Hard Rain, Hurricane cùng nhiều bài khác, hoàn toàn có giá trị như những tác phẩm của Homer”.
“Thật khó tin. Tôi sẽ để mọi người tự phán xét về những lời ca tôi viết ra. Giới hàn lâm, họ sẽ hiểu. Tôi không có đủ tư cách để nhận định, nên tôi không có ý kiến”, nghệ sĩ gạo cội khiêm tốn nói thêm.
Chân dung của một nghệ sĩ đa tài
Bob Dylan là nghệ sĩ đa tài. Không chỉ là ca sĩ - nhạc sĩ, ông còn là họa sĩ, diễn viên, và nhà văn. Bob Dylan đã có không ít triển lãm tranh. Nhưng rất hiếm khi ông giải thích ý nghĩa các họa phẩm của mình, cũng giống như việc ông không bao giờ giải thích ý nghĩa các nhạc phẩm do ông sáng tác.
“Mỗi người sẽ tìm ra những ý nghĩa khác nhau trước những gì họ được nghe, được thấy. Đó là yếu tố khách quan”, ông nói.
 |
| Bob Dylan giữ một thái độ bình thản trước mọi dư luận về giải thưởng Nobel mà ông nhận được. |
Hơn 50 lao động miệt mài, Bob Dylan đã để lại một gia tài đồ sộ, trải dài khắp các lĩnh vực nghệ thuật. Tuy vậy, ông vẫn thẳng thắn thừa nhận những giới hạn của chính mình: “Có rất nhiều điều tôi thích làm, như lái xe đua, chơi bóng bầu dục, hay bóng rổ. Nhưng ai cũng cần phải biết vị trí của mình ở đâu. Có rất nhiều điều vượt ra ngoài khả năng của bạn”.
“Mọi thứ bạn làm đều đòi hỏi sự đầu tư thời gian. Bạn phải viết 100 bài hát dở rồi mới viết được một bài hát hay. Bạn phải hy sinh rất nhiều thứ mà có thể bạn còn chưa hình dung ra và chưa chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho những điều đó. Dù muốn hay không, bạn hoàn toàn cô độc trong lựa chọn đam mê của mình, và bạn phải một mình kiên trì đi theo ngôi sao chỉ đường của riêng bạn”.
Hiện tại, Bob Dylan đang thực hiện chuyến lưu diễn ở bang Oklahoma, Mỹ. Nếu xuất hiện tại sự kiện trao giải Nobel đêm 10/12 sắp tới, ông sẽ được nhà vua Thụy Điển Carl VI Gustaf trao tấm ngân phiếu 8 triệu krona (tương đương 20 tỷ đồng), để công nhận những đóng góp vô giá mà mình cống hiến cho nhân loại.
