Trong buổi chất vấn chiều 31/10, đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương gửi 2 câu hỏi về lĩnh vực thông tin và truyền thông (TTTT) tới tân Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.
Thứ nhất, lâu nay trên mạng xã hội có một số cá nhân tự cho mình quyền muốn nói gì thì nói, xúc phạm ai thì xúc phạm. Một ví dụ là sau lấy phiếu tín nhiệm, đã có nhiều phát ngôn xúc phạm đến các bộ trưởng. Thậm chí có cá nhân đăng lên là đại diện cho dân, đi ngược lòng dân.
Ông Cương đặt câu hỏi tới Chính phủ và Bộ Công an rằng có cần xử lý và xử lý được tình trạng này không.
Thứ hai, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và khóa này, đại biểu chất vấn rất nhiều lần Bộ TTTT về nạn SIM rác. Sau những giải pháp của Bộ, vấn nạn vẫn tồn tại.
"Rất may là lần này chúng ta có một đồng chí Bộ trưởng TTTT xuất thân từ một nhà mạng di động lớn. Tôi xin hỏi Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng là có thể chấm dứt được nạn SIM rác không? Dù Bộ trưởng mới nhậm chức, tôi mong Bộ trưởng khuyến mại cho Quốc hội một câu trả lời để tiện cho việc giám sát sau này?", ông Cương đặt vấn đề.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trong lần đầu trả lời chất vấn trước Quốc hội. Ảnh: Ngọc Duy. |
Theo dõi thông tin trên mạng xã hội để dọn rác
Lần đầu đăng đàn trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ thông tin sai trên mạng xã hội là câu chuyện toàn cầu, kể cả Mỹ hay nước nhỏ như Timor Leste cùng bị và càng ngày càng nặng hơn.
"Chúng ta sống trên không gian mạng chỉ được chục năm, chưa nhiều kinh nghiệm. Sự phát triển còn tiếp tục, kinh nghiệm sống thực đã có nhiều nghìn năm. Và một số kinh nghiệm logic đời sống thực có thể áp dụng sang không gian mạng", ông nói.
Về giải pháp chống thông tin xấu độc, Bộ trưởng Hùng chỉ ra như sau. Thứ nhất, cần định nghĩa tường minh thế nào là thông tin sai bằng pháp luật. Để làm được, cần phải sửa một số quy định của pháp luật.
Thứ hai, cần có công cụ giám sát phân tích đánh giá, bằng cách dùng công nghệ. Một ngày trên mạng xã hội bằng tiếng Việt có trên 100 triệu thông tin, do đó chúng ta không thể dùng người được.
"Bước đầu Bộ TTTT đã xây dựng một trung tâm quốc gia giám sát an toàn thông tin trên không gian mạng, có thể đọc 100 triệu tin mỗi ngày, phân tích, đánh giá, phân loại", ông thông tin.
 |
| Theo báo cáo của Bộ TTTT, Việt Nam đang có 55 triệu người dùng mạng xã hội, chủ yếu là các trang nước ngoài. Ảnh minh họa. |
Tiếp theo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết về sự cần thiết có "công cụ quét rác", đó là câu chuyện vừa pháp luật, vừa công nghệ. Theo ông, điều cần thiết là có đầu mối phụ trách còn công cụ quét rác, dọn dẹp là kỹ thuật, công nghệ hoàn toàn có thể làm được.
Bộ trưởng chỉ ra cái khó của vấn đề là mạng xã hội xuyên biên giới, cung cấp từ nước ngoài vào Việt Nam. Vì vậy chúng ta phải mạnh tay hơn về việc yêu cầu nhà cung cấp tuân thủ luật pháp Việt Nam, đặc biệt là yêu cầu gỡ bỏ thông tin. Việc này, chúng ta có thể học tập kinh nghiệm quốc tế bởi EU và một số nước ASEAN làm rồi.
"Quan trọng là chúng ta cương quyết thượng tôn pháp luật, có chế tài xử lý người đưa thông tin sai trên mạng", ông chia sẻ quan điểm.
Cuối cùng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng mạng xã hội không ảo mà là thật, chúng ta không nên bỏ trống trận địa này, đặc biệt là người dân, chính quyền phải sống nhiều hơn trên mạng xã hội.
"Cái tốt lớn lên thì cái xấu giảm đi. Chúng ta cũng cần nâng cao nhận thức của người dân. Thông tin trên mạng xã hội là thông tin không được kiểm duyệt, cho nên không phải cái gì ta xem cũng tin ngay, cái này cần phải truyền thông", ông nói.
Xử lý được SIM rác khi xong dữ liệu quốc gia về dân cư
Về vấn đề SIM rác, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ ra cái gốc của vấn đề là cần phải có cơ sở dữ liệu công dân chính xác, phải xác định mối quan hệ giữa người đăng ký gắn vào SIM và CMND. Ông cho biết với CMND nhiều nước đã cài thông tin ID duy nhất là ảnh và vân tay.
"Khi người đến đăng ký, chìa CMND ra, cắm vào máy là hiện ra vân tay, ảnh. Công ty cung cấp SIM chỉ cần chụp ảnh so sánh với cơ sở dữ liệu đó. Nếu ảnh trùng CMND đúng người đó sở hữu. SIM gắn đúng CMND và gắn vào người đó, đó là giải pháp căn cơ nhất", ông nói.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng giải quyết được vấn đề SIM rác khi xong cơ sở dữ liệu về dân cư. Ảnh: NM. |
Bộ trưởng cho biết vừa qua chúng ta chưa căn cơ được, dù việc ngăn chặn đã tốt lên. Để thực sự căn cơ, chúng ta cần nhanh chóng xây dựng dữ liệu công dân để giải quyết cho cả câu chuyện SIM rác và cả Chính phủ điện tử.
Sau phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng giơ biển tranh luận. Ông đồng tình quan điểm mọi hoạt động trên không gian mạng phải đối xử giống không gian truyền thống.
Tuy nhiên, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh này cho rằng các thông xấu, bịa đặt, nói xấu, phỉ báng đã được điều chỉnh bởi Luật An ninh mạng. Ông khẳng định luật đã có biện pháp bảo vệ an ninh mạng, giải quyết các vấn đề đại biểu Cương đã nêu.
Tranh luận lại, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương bày tỏ ông chờ đợi câu trả lời từ phía Bộ Công an, chứ không chỉ của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.
“Tình trạng xúc phạm các cá nhân trên mạng xúc phạm rất nặng nề. Việc nhận xét, bình luận thì bình thường nhưng xúc phạm các cá nhân, nhất là các thành viên Chính phủ, Bộ trưởng rất đáng xử lý”, ông nói.
Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương còn cho rằng việc xúc phạm Quốc hội và đại biểu Quốc hội khá phổ biến.
"Bộ Công an cần có câu trả lời về việc xử lý và có thể xử lý được không", ông đề nghị.
