Trong khi đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đề nghị Bộ trưởng KHĐT nêu rõ biện pháp xử lý đối với dự án FDI gây ô nhiễm môi trường.
Giải ngân chậm do luật mới
Là người chất vấn đầu tiên, đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết trong thời gian vừa qua, việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước hàng năm chậm, dẫn đến giải ngân chậm, giảm hiệu quả nguồn vốn.
Đại biểu đề nghị cho biết nguyên nhân và trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) về vấn đề này.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết việc giao vốn hàng năm đã được quy định trong Luật Đầu tư công. Và năm nay cũng là năm đầu tiên thực hiện luật này. Việc kiểm soát dự án, quy trình thiết kế, đầu thầu chặt chẽ hơn, nhiều cơ quan tham gia hơn, thủ tục phức tạp hơn.
Nhưng thực hiện các thủ tục mới, nhiều địa phương, bộ ngành còn lúng túng ban đầu. Việc hướng dẫn của các bộ ngành cũng còn chậm, còn nhiều cách hiểu khác nhau trong các quy định của luật.
 |
| Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. |
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận trách nhiệm của Bộ KH-ĐT cũng như các bộ ngành trong việc chậm có hướng dẫn thực hiện luật tới các địa phương.
Ông cũng nêu thực trạng hiện nay, nhu cầu của các bộ ngành địa phương về vốn là rất lớn. Trong khi đó, khả năng thu xếp, co kéo, điều chỉnh các phương án khác nhau chậm so với thực tế. Vô hình trung dẫn đến việc giao vốn chậm, làm ảnh hưởng đến việc giải ngân, hiệu quả của dự án.
Người đứng đầu ngành kế hoạch đầu tư thừa nhận trách nhiệm của riêng Bộ là chưa cương quyết, còn nể nang trong việc cân đối vốn với các địa phương, bộ ngành, chưa thực hiện nghiêm túc Luật Đầu tư công.
Đại biểu Phạm Đình Cúc cũng quan tâm đến hiệu quả đầu tư từ ngân sách Nhà nước. Theo đại biểu, việc phân bổ vốn còn dàn trải, nhiều dự án bố trí vốn thấp, kéo dài thời gian thực hiện, làm giảm hiệu quả của dự án đầu tư.
Đại biểu đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ trong việc này, cũng như biện pháp nhằm tăng cường hiệu quả đầu tư, giảm dàn trải như hiện nay.
Ông Nguyễn Chí Dũng cho biết trong thời gian trước đây, hệ thống quản lý pháp luật, hiệu quả đầu tư công chưa đảm bảo. Việc đầu tư dàn trải dẫn đến nợ đọng trong xây dựng cơ bản. Một số dự án được phê duyệt vượt quá khả năng thu xếp vốn tới 3 lần.
Bộ trưởng nhấn mạnh Luật Đầu tư công đã ban hành, giúp giảm đầu tư dàn trải. Các dự án được triển khai đã chặt chẽ hơn, từ khâu thẩm định, thu xếp nguồn vốn, đầu tư…tránh nợ động xây dựng cơ bản.
Nhiều vấn đề liên quan đến thu hút vốn FDI
Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM), từ khi có Luật Đầu tư nước ngoài, bắt đầu có chính sách thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nước ta đã thu hút 23.000 dự án, đã giải ngân trên 160 tỷ USD.
 |
| Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM). Ảnh: Hiếu Duy. |
Khu vực FDI đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế. Cụ thể là 18% tăng trưởng GDP, 23% vốn đầu tư cua toàn xã hội, 50% giá trị sản xuất công nghiệp, 70% kim ngạch xuất khẩu.
Tuy nhiên lĩnh vực này còn nhiều tồn tại như ô nhiễm môi trường, chuyển giá, trốn thuế, chuyển giao công nghệ còn yếu, chủ yếu là gia công, công nghiệp phụ trợ chưa phát triển.
Ông Ngân đặt câu hỏi Chính phủ có biện pháp như thế nào để khắc phục những tồn tại nêu trên, nhưng vẫn thu hút được nhà đầu tư nước ngoài, với công nghệ tiên tiến, hiện đại và thân thiện với môi trường.
Đáp lời, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết Việt Nam sắp kỷ niệm 30 năm ra đời Luật thu hút đầu tư nước ngoài. Sau 30 năm ban hành, luật đã có vai trò rất quan trọng trong việc thu hút vốn FDI.
Ghi nhận vai trò quan trọng của FDI với kinh tế trong nước về vốn, công nghệ, thị trường, ngân sách, lao động, ông thừa nhận việc thu hút vốn FDI vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra.
Đơn cử, một số sự án hiệu quả chưa cao, chưa có sự chuyển giao công nghệ, nặng về gia công, gây ô nhiễm môi trường.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Dũng cho rằng không vì hạn chế mà không thu hút vốn FDI.
"Chúng ta cần có chính sách thu hút vốn FDI theo định hướng ít sử dụng lao động, hướng đến bảo vệ môi trường, giảm gia công. Ngoài ra cũng sẽ ban hành các chính sách chống chuyển giá một cách hiệu quả", ông nêu quan điểm.
Trước đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã gửi báo cáo nội dung chất vấn các thành viên Chính phủ tại kỳ họp thứ 3 tới Tổng thư ký Quốc hội. Trong báo cáo nêu rõ, thu hút FDI là một trong các nhóm giải pháp nhằm huy động từng nguồn vốn cụ thể.
Theo đó, ưu tiên thu hút các dự án FDI phù hợp với định hướng phát triển công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam; tăng cường hiệu quả thực hiện của các dự án FDI; điều chỉnh chính sách phát triển khu công nghiệp theo hướng ưu tiên hình thành các cụm ngành.
Báo cáo cũng nêu tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến đầu tư trực tiếp nước ngoài, theo hướng xóa bỏ sự khác biệt về gia nhập thị trường giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, hoàn thiện các quy định về mua bán và sáp nhập (M&A)...
Sáng mai (15/6), Bộ trưởng Dũng tiếp tục trả lời chất vấn của Quốc hội.
