Trả lời báo chí bên hành lang quốc hội chiều 22/5, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể nói việc đổi tên trạm thu phí BOT thành trạm thu giá BOT căn cứ quy định của Chính phủ. “BOT là sản phẩm của doanh nghiệp, sản phẩm đó do doanh nghiệp ấn định giá. Còn phí là mang tính Nhà nước, do quy định nghị định thôi”, ông Thể giải thích.
Theo người đứng đầu Bộ GTVT, việc điều chỉnh phí cần sự cho phép của HĐND, Quốc hội, còn giá là dịch vụ cung cấp của doanh nghiệp nên có thể điều chỉnh cho hợp lý tùy theo tình hình.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trả lời bên hành lang Quốc hội chiều 22/5. Ảnh: Nhật Lâm. |
“Từ khi chuyển sang giá, chúng ta mới giảm giá cho cân đối tài chính, còn để thông qua các bộ thì rất chậm. Đây là cơ chế của Chính phủ để linh động”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói thêm.
Trước một số ý kiến cho rằng khái niệm “trạm thu giá” khó hiểu, thậm chí không có nghĩa, ông Thể nói việc thay tên gọi không phải Bộ GTVT quyết định.
“Nghị định của Chính phủ quy định, không phải Bộ GTVT tự đặt ra”, ông Thể khẳng định.
Bộ trưởng Giao thông cho hay giá được xác lập theo phương án hoàn vốn, Nhà nước cố gắng xây dựng ở mức thấp nhất để tạo thuận lợi cho xã hội. Việc giảm giá đã được áp dụng tại tất cả các trạm thu giá đủ điều kiện, tuy nhiên phải tuân theo quy luật thị trường để nhà đầu tư thu hồi được vốn.
Về lo lắng mức giá giảm xuống thì doanh nghiệp cũng có thể tự tăng lên, Bộ trưởng GTVT khẳng định sản phẩm là của doanh nghiệp nhưng được điều tiết theo thị trường để đảm bảo lợi ích nhà đầu tư và làm hài lòng người dân.
“Anh ký hợp đồng với Bộ, Bộ sẽ có trách nhiệm giám sát vấn đề này. Đảm bảo quyền lợi của anh nhưng xã hội cũng phải được dịch vụ tốt nhất, giá thấp nhất. Chính vì thế mình giảm từ 35.000 xuống 15.000”, ông Thể lấy ví dụ.
Theo quy định, doanh nghiệp muốn tăng giá phải đề nghị Bộ GTVT xem xét. Khi nào thấy hài hòa lợi ích, Bộ mới cho phép để điều chỉnh.
 |
| Người dân trả tiền lẻ để phản ứng mức giá thu phí quá cao. Ảnh: Trần Anh. |
Bản chất có thay đổi khi đổi tên từ “phí” sang “giá” - về việc này, ông Thể nói mỗi giai đoạn lịch sử, khả năng chịu đựng của nền kinh tế khác nhau. Chủ trương hiện nay là giảm thấp nhất các chi phí hàng hóa. Về bản chất nhà đầu tư bỏ tiền phải có lãi, thu cao thì thời gian ngắn, thu thấp thì thời gian dài.
Trước đây, mỗi lần thay đổi mức phí rất khó khăn vì liên quan nghị quyết HĐND địa phương. Khi chuyển sang giá, việc điều chỉnh sẽ nhanh chóng hơn.
Theo ông Đỗ Văn Quốc, Vụ trưởng Vụ Tài chính (Bộ GTVT), việc chuyển đổi tên gọi từ phí sang giá được thực hiện theo quy định của Luật phí và lệ phí được Quốc hội ban hành ngày 25/11/2015, có hiệu lực từ ngày 1/1/2017.
Từ năm 2017, phí đường bộ chuyển sang dịch vụ sử dụng đường bộ, khung giá và giá tối đa do Bộ GTVT và UBND các tỉnh quy định. Theo đó, Bộ GTVT có thẩm quyền ban hành mức giá tối đa đối với dịch vụ sử dụng đường bộ trên quốc lộ do Bộ GTVT quản lý, còn UBND cấp tỉnh quy định giá đối với đường địa phương.
Trước đây, các dự án BOT giao thông được quản lý dưới hình thức là phí. Bộ Tài chính có thẩm quyền ban hành mức phí và chế độ quản lý sử dụng. Mỗi dự án BOT, Bộ Tài chính ban hành một thông tư riêng để áp dụng thu phí cụ thể và mức phí.
Sau khi Luật phí và lệ phí được Quốc hội ban hành, căn cứ Nghị định 149/2016 của Chính phủ, Bộ GTVT đã ban hành Thông tư 35/2016 quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh do Bộ GTVT quản lý.
Về bản chất, khi chuyển từ thu phí BOT sang thu giá BOT, Bộ GTVT là cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh giá khi có các yếu tố về giá biến động.
