Đề nghị trên được Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nêu trong báo báo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc triển khai Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông. Nội dung này được xem xét trong phiên làm việc chiều 16/5 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
2 lần đấu thầu chưa chọn được tác giả biên soạn
Đề cập đến nhiệm vụ biên soạn một bộ sách chuẩn theo chương trình giáo dục phổ thông mới (gồm 137 đầu sách), Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết việc tuyển chọn tác giả SGK phải được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu rộng rãi do sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB).
Bộ Giáo dục đã đốc thúc triển khai việc đấu thầu ngay sau khi ban hành chương trình (cuối năm 2018) để tuyển chọn tác giả, nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau nên chưa tuyển chọn được đủ số lượng.
Nguyên nhân chính là hầu hết chuyên gia có kinh nghiệm đã sớm ký hợp đồng với các nhà xuất bản và triển khai biên soạn SGK. Khi Bộ GD&ĐT mời thầu, các nhà xuất bản đã có một số bản mẫu SGK lớp 1 sẵn sàng để thẩm định, phê duyệt và đưa vào sử dụng.
 |
| Bộ trưởng GD&ĐT đề nghị không tổ chức biên soạn bộ SGK chuẩn bằng ngân sách Nhà nước. Ảnh: Quỳnh Trang. |
Cuối tháng 2, Bộ Giáo dục tiếp tục tổ chức đấu thầu lần 2, các ứng viên nộp hồ sơ đăng ký tham gia đáp ứng yêu cầu về số lượng chủ biên, tác giả, biên tập viên cần tuyển chọn để tổ chức biên soạn SGK lớp 1, lớp 2 và lớp 6.
Tuy nhiên, khi Bộ Giáo dục tổ chức thương thảo để ký hợp đồng, các tác giả đã đưa ra nhiều yêu cầu mà theo quy định, cơ quan này không đáp ứng được.
“Hầu hết ứng viên nộp hồ sơ tuyển chọn tác giả đang thực hiện hợp đồng biên soạn SGK với các nhà xuất bản và đã hoàn thành bản mẫu SGK lớp 1, chuẩn bị hoàn thành bản mẫu SGK lớp 2, lớp 6. Vì vậy, các ứng viên không thể ký hợp đồng với Bộ Giáo dục để biên soạn từ đầu một bộ SGK đầy đủ từ lớp 1 đến lớp 12”, Bộ trưởng Nhạ giải thích.
Tạo cạnh tranh giữa các nhà xuất bản
Theo báo cáo của Bộ Giáo dục, hiện nay các nhà xuất bản đã nhanh chóng tiếp tục hoàn thiện bản mẫu SGK lớp 2, lớp 6 để thẩm định trong năm 2020, đồng thời tiếp tục tổ chức bản thảo và hoàn thiện bản mẫu SGK các lớp còn lại để thẩm định trong các năm tiếp theo.
Bộ trưởng Nhạ cam kết sẽ tổ chức thẩm định sách bảo đảm tiến độ và chất lượng; đảm bảo có đủ sách triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.
Để đảm bảo tính chủ động, Chính phủ đã giao Bộ Giáo dục chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục biên soạn, xuất bản, in, phát hành một bộ sách giáo khoa đầy đủ các môn học. Cách làm này vẫn bảo đảm đủ SGK, đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng để chủ động triển khai chương trình mới.
Song theo ông Nhạ, việc không có bộ SGK do Bộ tổ chức biên soạn sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các nhà xuất bản theo quy định bình ổn giá sách.
Vì thế, Bộ trưởng Giáo dục đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Bộ Giáo dục không tổ chức biên soạn bộ SGK chuẩn, bằng tiền ngân sách Nhà nước nữa.
Ông cho biết khoản kinh phí 16 triệu USD dự kiến để biên soạn sách nhưng không sử dụng, hiện vẫn trong tài khoản của WB, Bộ Giáo dục sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan đề xuất phương án sử dụng.
