Thay mặt Chính phủ, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày báo cáo về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 3, thứ 4 và thứ 5.
Phó thủ tướng khẳng định, nghiêm túc chấp hành các nghị quyết của Quốc hội, ngay sau mỗi kỳ họp, Chính phủ, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đã khẩn trương cụ thể hóa thành các cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện đồng bộ với các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Ba lĩnh vực được Phó thủ tướng tập trung báo cáo là nông nghiệp và phát triển nông thôn; văn hóa, thể thao và du lịch; lao động, thương binh và xã hội. Nhưng vấn đề làm nóng nghị trường sau đó lại liên quan đến trách nhiệm trước tình trạng thủy điện làm khổ nhân dân.
Gần 30 phút sau khi bắt đầu phiên họp, các vị đại biểu Quốc hội bắt đầu thảo luận về báo cáo của Phó thủ tướng.
Là người đầu tiên nhấn nút, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) biểu thị sự thống nhất cao với việc Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết về chất vấn sau ba kỳ họp.
Đại biểu Học cũng phản ánh, cử tri đánh giá cao Bộ Giao thông Vận tải đã siết chặt kỷ luật kỷ cương, ngành ngân hàng đã bước đầu làm lành mạnh thị trường vàng, kéo giảm lãi suất… Nhiều lĩnh vực cho thấy chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, theo vị đại biểu này, vẫn còn nhiều nội dung đã nói qua nhiều kỳ họp nhưng chưa có chuyển biến, mà một trong các vấn đề đó là hỗ trợ cho đồng bào nghèo trong diện tái định cư ở các công trình thủy điện. Khi mà cuộc sống của họ rất nhiều khó khăn, mùa khô thì cạn nước, mùa mưa thì lũ lụt.
Ông Học cũng nêu rõ, tại kỳ họp thứ ba, Quốc hội đã có nghị quyết yêu cầu phải nâng cao đời sống cho bà con, Chủ tịch Quốc hội cũng gợi ý nghiên cứu lấy một phần lợi nhuận từ công trình thủy điện đầu tư cho dân nghèo. Đến kỳ họp thứ tư Quốc hội cũng có nghị quyết liên quan đến vấn đề nêu trên với mốc thời gian là trong năm 2013 phải ban hành chính sách, và khi trả thì lời thì Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng hứa sẽ ban hành chính sách cho đồng bào nghèo vùng tái định cư thủy điện.
Nhưng đến nay, gần hết năm 2013 chính sách đó vẫn chưa được ban hành, và “đáng buồn hơn là Bộ trưởng Bộ Công Thương lại cho rằng trách nhiệm thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn”, đại biểu Học nhấn mạnh.
Ông Học cũng cho biết, đầu kỳ họp này, ông đã gửi văn bản chất vấn Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, nhưng sau đó, ông nhận được văn bản trả lời chất vấn của một lãnh đạo cục được Bộ trưởng ủy quyền, nói rất ngắn gọn là trách nhiệm đó thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Không đồng tình, ngày 4/11 ông Học lại tái chất vấn Bộ trưởng Hoàng, và lần này Bộ trưởng vẫn khẳng định trách nhiệm này thì Chính phủ giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
“Với việc trả lời như thế chúng tôi không biết báo cáo cử tri như thế nào, đề nghị Chính phủ và và Bộ trưởng nói rõ trách nhiệm và đề nghị xem xét trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Công Thương trong việc thực hiên nghị quyết của Quốc hội”, ông Học nói.
Phát biểu ngay sau đó, đều băn khoăn về hậu quả nặng nề do vận hành thủy điện cho nhân dân, đại biểu Đỗ Văn Đương (Tp.HCM) và đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) đều đề nghị phải làm rõ trách nhiệm. Không chỉ điều tra xử lý mà nếu cần thì xử lý hình sự thật nghiêm một vài vụ điển hình.
Không thể để dân thiệt hại thế mà không có ai bị xử lý, ông Phúc nhấn mạnh.
Do Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đi công tác, không có mặt tại phiên chất vấn, nên Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát làm rõ ý kiến của đại biểu Học.
Rất ngắn gọn, Bộ trưởng Phát cho biết, thực hiện nghị quyết của Quốc hội, bộ này đã tiến hành khảo sát cùng Bộ Công Thương đánh giá tình hình di dân tái định cư các công trình thủy lợi, thủy điện gửi Quốc hội. Hiện đang lập chính sách ổn định cuộc sống người dân, dự kiến cuối 2013 (tháng 12) sẽ nghiệm thu, trình Chính phủ đề án kèm theo chính sách để khắc phục các khó khăn tồn tại.
Trên cơ sở đề án, Bộ cũng đang chuẩn bị dự thảo để trình Chính phủ thông qua quy định sửa đổi về chính sách di dân tái định cư thủy điện, thủy lợi, Bộ trưởng Cao Đức Phát nói.
