Theo lý giải của ông Nguyễn Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tình trạng rau củ quả rớt giá ở nhiều địa phương có nhiều lý do. Thứ nhất là do quy luật chuyển vụ. Thông thường cuối đông, đầu xuân, người trồng rau màu bắt đầu chuyển sang vụ lúa. Nước đổ ải về cho các ruộng lúa nên nhà nào vẫn trồng màu, không chuyển sang trồng lúa cũng bị ảnh hưởng.
“Khi đã lấy nước vào rồi, cây vụ đông khó duy trì được nữa, cho nên nông dân phải dọn vườn. Năm nào vào thời điểm này giá rau củ cũng có 1-2 tuần đi xuống, thậm chí có năm cà chua bỏ không trên ruộng, dân không thu hoạch, hoặc su hào, bắp cải cũng có hiện tượng chặt vứt trên ruộng làm phân xanh. Chuyện này gần như thành quy luật”, ông Sơn nói.
 |
|
Nông dân ở Mê Linh, Hà Nội nhổ bỏ củ cải vì giá quá rẻ. Ảnh: ĐSPL. |
Lý do thứ hai của việc rau củ đang giá giảm sâu là do người trồng tranh thủ giá cao nên ở lứa 2 của rau vụ đông. Một số hộ tranh thủ trồng rau vụ xuân, lấy lứa thứ nhất rau vụ xuân sớm để bán, kỳ vọng giá cao tiếp tục duy trì. Tuy nhiên năm nay, nông dân trồng từ tháng 12 năm ngoái (thông thường là tháng 1) nên đúng thời điểm thu hoạch lại trùng với lúc vét của cây rau vụ đông, và bị dồn ứ về sản lượng.
Lý do thứ ba, ông Sơn cho rằng năm nay do thời tiết thuận lợi nên sản lượng tăng cao. Nửa cuối tháng 2 và tháng 3 thời tiết ấm, một số rau nhiệt đới, thường gọi là rau xuân hè như rau rền, rau muống, mùng tơi phát triển rất nhanh, đến đầu tháng 3 đã có sản phẩm trên thị trường nên khi người tiêu dùng đang trong một thời gian dài ăn các rau vụ đông, muốn thay đổi món, chuyển sang ăn rau xuân hè. Diện tích còn lại của rau vụ đông sẽ tiêu thụ chậm lại.
Do 2 lý do trên nên xảy ra hiện tượng dồn ứ sản phẩm ở thời điểm cục bộ tuần thứ nhất và thứ 2 của tháng 3. Tuy nhiên, lãnh đạo Cục trồng trọt cho biết theo thống kê hiện diện tích này còn không lớn. Báo cáo chiều 15/3 của một số Sở NN&PTNT, diện tích còn lớn nhất của lứa cuối rau vụ đông và lứa đầu rau vụ xuân như Hà Nội còn 1.150 ha, Hải Dương hơn 100 ha, còn các vùng khác còn 10-15 ha.
“Như vậy, lượng tồn rất thấp và chúng ta có thể khẳng định sản lượng gây ế thừa nghiêm trọng để chặt bỏ không xảy ra”, ông Sơn nói.
Riêng việc củ cải bị nhổ bỏ hàng nghìn tấn ở xã Tráng Việt (Mê Linh, Hà Nội), ông Sơn cho rằng vùng trồng củ cải này có trên 90 ha chuyên canh, mỗi năm trồng khoảng 5 lứa trong vòng 8 tháng thời tiết thuận lợi. Năng suất củ cải thường khoảng 80 tấn, với giá bán đầu vụ đông 6.000-8.000 đồng/kg.
Nhưng hầu hết gia đình trồng củ cải có hợp đồng bao tiêu, chỉ có một số hộ chưa có hợp đồng. Sau Tết, một số bếp ăn được ký hợp đồng cung ứng thì họ hoạt động trở lại chậm, hoặc chưa quay lại (bếp ăn cho công nhân, trường học...). Trong khi đó thời tiết ấm, cây phát triển nhanh và bị già, chất lượng thấp, thị trường có loại rau khác thay thế… khiến giá xuống, nông dân nhổ bỏ loại kém chất lượng.
Với vùng su hào của Hưng Yên, ông Sơn nói hiện nay còn khoảng 11 ha. Su hào vùng này thu hoạch trùng với thu hoạch rau củ ghép cuối vụ đông và một số rau nhiệt đới vụ xuân. Nông dân bán chậm để cây bị già không bán được”, ông nói.
Trước đó, nhiều vùng trồng rau lớn trên cả nước như Hưng Yên, Hà Nội có hiện tượng dư thừa, rau quá lứa, người dân thấy giá rẻ không thu hoạch mà bỏ đi. Bộ NN&PTNT phải gửi công văn hỏa tốc yêu cầu Cục trồng trọt tìm hiểu nguyên nhân. Bộ cũng yêu cầu các Cục đề xuất các giải pháp khắc phục, nhất là công tác chỉ đạo sản xuất gắn với chế biến và phát triển thị trường các mặt hàng rau, củ.
