Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, ngày 24/10, Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra liên Bộ về việc chấp hành pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đối với Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas).
Sau hơn một tuần làm việc, ngày 8/11, đoàn kiểm tra đã có kết quả chính thức về hoạt động của Vinastas. Theo đoàn, việc khảo sát nước mắm của Vinastas không đảm bảo tính độc lập, tin cậy và minh bạch.
Cụ thể, mặc dù là hoạt động nhân danh Vinastas nhưng khi thực hiện đơn vị này lại không xây dựng đề án, kế hoạch khảo sát rõ ràng. Việc khảo sát chủ yếu do chủ tịch và một số cá nhân thực hiện, nhiều khâu không được các cấp có thẩm quyền của Vinastas phê duyệt và giám sát.
Quá trình lấy (mua) mẫu của Vinastas thiếu tin cậy. Toàn bộ 150 mẫu đã mua không có hóa đơn theo quy định của Bộ Tài chính, chỉ có hóa đơn bán lẻ, hóa đơn bán hàng, bản kê bán hàng của nơi bán (89 mẫu); 61 mẫu chỉ có bảng kê do cán bộ đi mua tự lập.
Đoàn kiểm tra cũng chỉ rõ có sự không thống nhất trong quá trình mã hóa mẫu, một số mẫu không được mã hóa trước khi yêu cầu thử nghiệm.
"Theo thông tin do Vinastas cung cấp, hoạt động khảo sát được thực hiện dưới sự tài trợ từ tổ chức bên ngoài, vì vậy không đảm bảo tính độc lập như quy định tại Điều 28, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng", báo cáo nêu rõ.
 |
|
Theo đoàn kiểm tra, việc Vinastas công bố hơn 95% mẫu nước mắm độ đạm từ 40 độ trở lên có hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định là không có cơ sở khoa học và gây nhầm lẫn, hoang mang cho người tiêu dùng. Ảnh: Đình Hoà |
Đánh giá nội dung thông tin do Vinastas cung cấp trong cuộc họp công bố kết quả khảo sát, theo đoàn kiểm tra liên Bộ, việc Vinastas đồng nhất khái niệm asen với “thạch tín”, một chất cực độc là không đúng. Vinastas khẳng định 95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên được đánh giá là hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định là không có cơ sở khoa học và gây nhầm lẫn, hoang mang cho người tiêu dùng.
Đặc biệt, bài: “Gần 85% mẫu nước mắm của 88 doanh nghiệp không đạt tiêu chuẩn” trên trang web của Vinastas ngày 18/20 có nội dung '104 (69%) mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu về asen (thạch tín) - một loại á kim cực độc' là hoàn toàn không chính xác, không có căn cứ khoa học và pháp lý, gây hoảng loạn và bức xúc trong xã hội.
Đoàn kiểm tra khẳng định việc công bố thông tin sai lệch liên quan đến sản phẩm nước mắm của Vinastas có dấu hiệu vi phạm quy định tại Khoản 12 Điều 5 Luật An toàn thực phẩm: “Đăng tải, công bố thông tin sai lệch về an toàn thực phẩm gây bức xúc cho xã hội hoặc thiệt hại cho sản xuất, kinh doanh”.
Cũng theo đoàn kiểm tra của liên Bộ, trong nhiệm kỳ V (2011-2015) Vinastas mắc hàng loạt sai phạm. Chẳng hạn như chưa xây dựng quy chế quản lý và hoạt động của hội và quy chế quản lý và sử dụng tài sản; thường trực hội tồn tại trong suốt nhiệm kỳ V nhưng không có quyết định nào của ban thường vụ về việc thành lập thường trực hội và về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.
Đáng chú ý, việc bổ nhiệm chức danh Phó tổng thư ký của hội chưa theo đúng quy định tại điều lệ.... cùng hàng loạt vi phạm khác.
Bộ Công Thương cho hay Bộ đã báo cáo và kiến nghị Thủ tướng yêu cầu Vinastas cải chính công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng những nội dung thông tin sai lệch về khảo sát nước mắm; kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý theo điều lệ các cá nhân liên quan.
Bộ kiến nghị Chính phủ giao Bộ Nội vụ xác minh, làm rõ tư cách pháp lý của Vinastas trong việc tham gia các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tổ chức kiểm tra việc chấp hành điều lệ đã được Bộ Nội vụ phê duyệt và có biện pháp chấn chỉnh kịp thời các tồn tại trong quá trình hoạt động của Vinastas.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng kiến nghị giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương xem xét xử lý các hành vi có dấu hiệu vi phạm của Vinastas theo quy định pháp luật.
