Theo thông tin từ Vụ thương mại biên giới và miền núi thuộc Bộ Công thương, đến ngày 27/3, còn khoảng 1.600 xe hàng hóa các loại chờ xuất khẩu tại Tân Thanh, trong đó phần lớn là dưa hấu. Dưa ùn ứ lâu ngày tại đây dưới thời tiết nắng nóng khiến chất lượng giảm sút, trong khi giá dưa loại 1 khi đổ buôn sang Trung Quốc cũng giảm mạnh. Ngày 12/3, giá còn dao động ở mức từ 2,8 đến 3 nhân dân tệ/kg (tương ứng 9.500 đồng đến 10.000 đồng) thì đến ngày 25/3, giá đã xuống dưới 8.000 đồng/kg.
Thống kê từ cửa khâu Tân Thanh cho biết, mỗi ngày có khoảng 500 xe – 700 xe dưa mới lên cửa khẩu, trong khi tiêu thụ chỉ được trên 200 xe dưa/ ngày. Năng lực thông quan của cửa khẩu Tân Thanh cũng chỉ đạt khoảng 300 – 350 xe hàng hóa các loại mỗi ngày và phía Trung Quốc chủ yếu nhận dưa qua cửa khẩu Tân Thanh. Do đó, dù phía Trung Quốc đã phối hợp tốt, kéo dài thời gian thông quan từ 17h mỗi ngày lên 21h - 22h mỗi ngày thì lượng dưa ùn ứ vẫn rất lớn. Chưa kể việc dưa xuất khẩu tăng đột xuất khiến các hàng hóa, nông sản khác cũng gặp khó khăn khi thông quan.
Để phối hợp với tỉnh Lạng Sơn trong công tác xử lý ùn tắc, thông quan hàng hóa thuận lợi, Vụ Thương mại biên giới và Miền núi cũng đã đề xuất kiến nghị với lãnh đạo Bộ Công Thương tiếp tục liên hệ, đề nghị Trung Quốc phối hợp tích cực, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thông quan và giao dịch. Với mặt hàng dưa hấu, Bộ Công thương yêu cầu các địa phương cần nghiên cứu tổng thể về quy hoạch trồng trọt, sản lượng, chất lượng, bảo quản, chính sách phát triển và quản lý, lưu thông phân phối, thương nhân xuất khẩu, thương nhân nhập khẩu, thị trường tiêu thụ... để chủ động và hiệu quả trong xuất khẩu và tiêu thụ, hạn chế việc kinh doanh tự phát, dễ gây ùn tắc tại cửa khẩu và thiệt hại về kinh tế như hiện nay.
Bên cạnh đó, các Hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng dưa hấu cần chủ động điều tiết kế hoạch giao hàng và kế hoạch vận chuyển hàng lên các cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam, tránh tình trạng tranh mua tranh bán, kéo theo sự thiệt hại về chất lượng hàng hóa cũng như bị đối tác ép giá.
