Một trong những sự khác biệt lớn nhất của ngày hội bóng đá tại Nga 2018 so với các kỳ World Cup trước là việc đưa vào áp dụng hệ thống Video Assistant Referee (VAR).
Tuy nhiên, việc lần đầu tiên các trọng tài áp dụng VAR vào một giải bóng lớn tầm cỡ thế giới đã mang đến không ít tranh cãi về mức độ hiệu quả và ảnh hưởng của nó đến bóng đá truyền thống.
 |
| Công nghệ VAR có ảnh hưởng rất lớn đến các trận đấu tại World Cup năm nay. Ảnh: Getty. |
Hoàn toàn ủng hộ sự xuất hiện của VAR
Chuyên gia Phan Anh Tú hoàn toàn ủng hộ FIFA áp dụng VAR vào World Cup năm nay tại Nga. Hiện nay, công nghệ đều tham gia vào phần lớn môn thể thao trong Olympic, có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ như trong bộ môn taekwondo hay đấu vật. Công nghệ đóng vai trò đắc lực trong việc xác định thành tích, tránh oan uổng cho các vận động viên.
Trong bối cảnh hiện đại, bóng đá không thể nằm ngoài sự phát triển của công nghệ, khi mà các trọng tài cũng là con người, không thể tránh khỏi những sai lầm trong quá trình đánh giá, cầm cân nảy mực.
Tuy nhiên, để bóng đá vẫn giữ được khía cạnh xã hội, gần gũi với đời sống, cần sử dụng VAR một cách khéo léo. Trọng tài vẫn nên là người đưa ra quyết định, nhưng khi không chắc chắn có thể tham khảo VAR. Tính hiệu quả của VAR trong bóng đá được thể hiện ở việc trọng tài không cần ngay lập tức quyết định những tình huống 50/50 như trước đây.
Đồng quan điểm với ông Phan Anh Tú, BLV Trương Anh Ngọc đưa ra dẫn chứng về "bàn thắng ma" của huyền thoại Diego Maradona tại World Cup 1986. Trong bối cảnh khoa học công nghệ chưa phát triển, trọng tài trên sân không thể phát hiện ra tình huống dùng tay chơi bóng của Maradona nên vẫn công nhận bàn thắng góp phần không nhỏ dẫn đến chức vô địch của Argentina.
Tuy nhiên, nếu không có "Bàn thắng của Chúa" ấy, lịch sử bóng đá thế giới chắc chắn sẽ không có nhiều câu chuyện đáng nhớ đến vậy.
VAR cần được sử dụng công bằng
Cũng theo BLV Anh Ngọc, câu chuyện của Maradona đã cách đây hơn 30 năm. Còn hiện tại, tốc độ trong bóng đá đã trở nên nhanh hơn rất nhiều, công nghệ khoa học cần phải được đưa vào áp dụng. Tỷ số trận đấu, kết quả thắng thua của đội bóng giờ đây đã mang tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá trị thương mại hay vấn đề kinh tế của quốc gia đó.
BLV Anh Ngọc khẳng định ủng hộ sử dụng công nghệ VAR, với điều kiện VAR được áp dụng một cách công bằng. Ông Anh Ngọc đưa ra dẫn chứng một số trận đấu sử dụng VAR thành công như bàn thắng của Griezmann cho đội tuyển Pháp.
 |
| Bàn thắng của Thụy Sĩ khiến các cầu thủ Brazil khiếu nại trọng tài sử dụng VAR nhưng không thành công. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, các cầu thủ Brazil lại không thành công trong việc khiếu kiện trọng tài về bàn thắng của Zuber có tình huống phạm lỗi, hay đội tuyển Anh không thể đòi 2 quả penalty khi các hậu vệ Tunisia phạm lỗi truy cản trái phép với Harry Kane. Do đó, yếu tố trình độ và kinh nghiệm của trọng tài vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng dù đã tồn tại sự hỗ trợ của công nghệ.
Khó có thể giao quyền khiếu nại cho cầu thủ
Khi VAR bắt đầu dấy lên nhiều tranh cãi tại World Cup, không ít người đưa ra ý kiến liệu có nên tham khảo luật sử dụng công nghệ hawk-eye của tennis, nơi mà các tay vợt được quyền khiếu nại yêu cầu trọng tài xem lại tình huống không chắc chắn.
Về vấn đề này, BLV Trương Anh Ngọc cho rằng khó có thể để cho cầu thủ có quyền chủ động khiếu kiện bởi họ vẫn cần phải tập trung cho trận đấu. Trên sân, các cầu thủ cần phải tôn trọng và phải nghe theo hiệu lệnh của trọng tài.
Tuy nhiên, BLV Anh Ngọc tin rằng các cầu thủ thông minh sẽ biết cách tác động lên quyết định trên sân của trọng tài bằng uy tín và tầm ảnh hưởng của mình.
Những mẫu cầu thủ tinh quái như Sergio Ramos hoàn toàn có thể có những hành động, lời nói gây áp lực lên "vị vua áo đen" mà không cần phải phản ứng gay gắt trên sân.
VAR sẽ làm thay đổi lối chơi của các hậu vệ
Trong 16 trận tại loạt đấu đầu tiên của vòng bảng, trọng tài đã thổi phạt đến 9 quả penalty, trong đó có 4 quả từ quyết định sau khi tham khảo VAR. Cả chuyên gia Phan Anh Tú và BLV Anh Ngọc đều cho rằng VAR sẽ gây ảnh hưởng đến phong cách thi đấu của các cầu thủ trên sân trong tương lai.
Theo đánh giá của Anh Ngọc, hậu vệ ngày nay thi đấu quá "ẩu" và lười biếng. Họ không còn duy trì được nghệ thuật tắc bóng hiệu quả và khôn ngoan như thế hệ ngày trước nữa.
Vậy nên, với tâm lý sẽ bị VAR "soi xét" nhất cử nhất động, các hậu vệ sẽ phải thận trọng hơn khi không còn dám sử dụng nhiều tiểu xảo, mưu mẹo qua mặt trọng tài.
Để làm được điều này, cả hậu vệ và HLV đều phải học cách thích nghi với VAR bằng cách cải thiện kỹ năng phòng ngự trong quá trình tập luyện, hạn chế những tình huống gây tranh cãi hay bất lợi trên sân.
