Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tuyển Australia đã phải thuê sân trung lập tại Doha (Qatar) để tiếp đón Trung Quốc trong khuôn khổ bảng B vòng loại thứ ba World Cup 2022. Tứ phía khán đài tĩnh lặng là một điều kiện lý tưởng để lắng nghe rất rõ ràng những chỉ đạo từ ban huấn luyện cả hai bên dù sân vận động cũng có tiếng cổ vũ "ảo" từ các loa phát thanh.
Đây chính là cơ sở tốt để nhìn nhận vào một chi tiết có thể xem là thay đổi cục diện chiến thuật trên sân, diễn ra trong hiệp một của trận đấu này.
Lối đá khuôn mẫu của Australia
ĐT Australia nhập cuộc với sơ đồ 4-2-3-1. Đây được xem là một điểm nhấn đáng chú ý. Ở nhiệm kỳ thứ hai được giữ vai trò thuyền trưởng "Socceroos", ông Graham Arnold được kỳ vọng sẽ mang đến một luồng gió mới sau thời gian dài đại diện châu Đại Dương theo đuổi sơ đồ 4-3-3 trong thập niên 2010.
 |
| Sơ đồ chiến thuật của Australia trước Trung Quốc. |
Khi tấn công, những tuyển thủ Australia chiếm lĩnh các khu vực cá nhân khá đặc trưng. Công tác phân phối bóng sẽ được chia sẻ giữa hai trung vệ cùng hai tiền vệ trung tâm là Jackson Irvine (số 22) và Ajdin Hrustic (số 10). Trong đó, Hrustic là mẫu cầu thủ khá sáng tạo, có khả năng cầm bóng khéo léo, mạnh dạn chuyền xuyên tuyến và tầm phát động rất ấn tượng.
Lẩn lách sau lưng hàng tiền vệ của Trung Quốc là tiền vệ công Tomas Petar Rogic (số 23), cái tên đang đạt phong độ cực cao trong màu áo Celtic tại Scotland. Rogic có thiên hướng đứng lệch sang khu vực hành lang trong bên phải khi bóng đang lăn ở giữa sân và chỉ bắt đầu di chuyển rộng sang trái khi bóng tiếp cận vùng cấm đối thủ.
Trên cùng, Australia có 3 mũi công chính: Awer Mabil (số 11) lệch trái, Martin Boyle (số 6) lệch phải và trung phong Adam Taggart (số 9). Điểm đáng nói là Mabil và Boyle bó rất hẹp vào bên trong. Khoảng trống ngoài hành lang sẽ được các hậu vệ biên Rhyan Grant (số 4) và Aziz Behich (số 16) dâng lên chiếm lĩnh.
Điểm nhấn của trận đấu này đến ở cầu thủ số 9, Adam Taggart. Chân sút này đang là đồng đội của Đặng Văn Lâm tại CLB Cerezo Osaka. Cả hai đều sinh năm 1993. Rất dễ để nhận thấy trên sân, anh được HLV Arnold gọi thân mật và ngắn gọn là "Tag" thông qua các chỉ đạo của ông.
"Tag" thi đấu khá cổ điển. Anh chủ yếu giữ vị trí trên cao và thỉnh thoảng lùi từ vị trí này xuống để hỗ trợ và tham gia tình huống tấn công trung lộ. Đây là bài di chuyển khá căn bản của các tiền đạo. Và cũng như các "số 9" thông thường, Taggart sẽ trở lại khu vực của mình sau khi kết thúc một pha bóng nhỏ.
Do Mabil thường xuyên bó vào bên trong nên đã có thời điểm ngay đầu trận đấu, cả Taggart và Mabil đã cùng lúc giật về vào đúng một điểm. Taggart sửa lỗi này bằng một phong cách rất đúng vai trò: khi Mabil lùi lại thì anh sẽ chủ động nhường đồng đội. Bản thân là một tiền đạo nên anh sẽ giữ vị trí cao hơn.
 |
| Taggart chủ động chỉ tay để ra hiệu chuyền bóng cho Mabil thay vì giật về trùng vị trí. |
Ở bên đối diện ít khi xảy ra tình huống này, do Rogic xem như án ngữ sẵn ở khu vực tương tự.
"Tag" cũng có các pha di chuyển tấn công rất đúng căn bản của vị trí tiền đạo. Ví dụ, ở phút thứ 8 của trận đấu, khi trung vệ đang cầm bóng, anh lập tức mở đường chạy vòng cung nhằm xin pha bóng dài để đua tốc độ, tấn công khoảng trống sau lưng hàng thủ đối phương.
 |
| Pha di chuyển "chuẩn bài" tiền đạo của Taggart. |
Khi cầu thủ Trung Quốc rất chịu khó chạy và áp sát, bám đuổi trong khoảng 10 phút đầu trận, có thể nói các pha di chuyển căn bản của Taggart vẫn chưa tạo được nhiều đột biến. 1/5 đầu hiệp một chỉ chứng kiến đúng một cú sút của tiền đạo đang thi đấu tại Nhật Bản, cũng chính là cú dứt điểm duy nhất của tuyển Australia.
Bước ngoặt
Nhưng một số hình ảnh thú vị bắt đầu diễn ra. Ví dụ đầu tiên là ở phút thứ 13. "Tag" và tiền vệ trung tâm Hrustic có pha tấn công xuyên tuyến hoàn hảo. Số 10 tung đường chuyền chết chóc xuyên qua tiền đạo và lớp tiền vệ áo đỏ, còn số 9 thì khống chế gọn gàng và chỉ mất một chạm để xoay về phía trước, tấn công tuyến phòng thủ cuối cùng.
 |
| Pha nhận bóng xuyên tuyến và khống chế hoàn hảo của Taggart. |
Mic thu âm đặt gần khu kỹ thuật của tuyển Australia thu được một tiếng "Ồ" từ HLV Arnold.
Chỉ hai phút sau đó, một lần nữa, khả năng giật về nhận bóng và kết nối tấn công của Taggart lại được thể hiện. Với việc Mabil di chuyển chéo cao lên như một tiền đạo, "Tag" lùi lại sâu hơn. Anh một lần nữa kết nối tốt với Hrustic. Kết quả là một pha tỉa bóng ra biên cho hậu vệ trái băng lên.
 |
| Taggart tiếp tục nhận đường chuyền xuyên tuyến và phân phối tấn công |
Hai pha bóng này dường như là đủ để gây ấn tượng cho BHL Australia.
Ngay khi tình huống bóng sống kết thúc, ông Arnold đã bàn bạc nhanh với các trợ lý và lập tức đưa ra chỉ thị. Míc thu âm ghi lại rõ ràng từng lời của vị HLV này.
 |
| Chỉ đạo của ông Arnold được thu lại rất rõ ràng bởi mic truyền hình. |
Dĩ nhiên, sân bóng rộng nên HLV không thể nói một lần là cầu thủ nghe rõ ngay. Thế nên, ông Arnold nhắc lại chỉ đạo liên tục ở thời gian tiếp theo đó. Cho tới tận đầu phút thứ 19, Taggart vẫn còn hơi bối rối vì chưa hiểu rõ ý của người thầy.
 |
| Ông Arnold liên tục nhắc lại chỉ đạo cho Taggart. Cầu thủ số 9 mất gần nửa phút vừa thi đấu vừa ngoảnh đầu về phía khu kỹ thuật. |
Ông Arnold cũng đưa ra mệnh lệnh "Bên trong, bên trong!" để hướng dẫn các cầu thủ làm bóng tuyến dưới tập trung tấn công trung lộ.
Giây thứ 27 của phút thứ 19 đánh dấu hình ảnh lần đầu tiên Taggart lùi sâu hẳn, xa khỏi khu vực của một tiền đạo cổ điển để nhận đường chuyền từ trung vệ tuyến dưới.
 |
| Taggart rời khỏi khu vực cổ điển. |
Sự xuất hiện của Taggart lập tức tạo ra lợi thế về quân số trung lộ cho Australia. Cùng với 2 tiền vệ trung tâm và Rogic, thế "4 đấu 3" được thiết lập. Các cầu thủ Australia cũng chọn vị trí tốt, tạo ra lợi thế di chuyển, khiến bộ ba tiền vệ Trung Quốc không thể kèm cặp kỹ càng.
Việc Taggart lùi sâu cũng khiến trung vệ áo đỏ sốt ruột và bị kéo ra khỏi vị trí, từ đó khoảng trống chết chóc xuất hiện giữa hàng thủ Trung Quốc.
 |
| Khoảng trống trung vệ Trung Quốc để lại khi bị hút theo Taggart. |
Bàn thắng mở tỷ số của Australia ở trận đấu này là pha bóng có ảnh hưởng đáng kể từ sự thay đổi của HLV Arnold. Trong đó, Taggart và Mabil gần như đã hoán đổi vị trí và rời khỏi khu vực hoạt động "cổ điển" một cách trơn tru.
 |
| Dù không nhận bóng nhưng Taggart và Mabil gần như đã hoán đổi vị trí trong pha di chuyển này. |
Taggart tiếp tục quấy rối đối thủ khi vừa trở lại vị trí, anh lập tức lại di chuyển lùi sâu lần thứ hai. Lần này đã khiến trung vệ Yu Dabao bị kéo theo ra rất xa. Sau hơn 5 mét, Yu Dabao đành lùi về và hô đồng đội phụ trách "hộ".
 |
| Taggart di chuyển lần hai, kéo Yu Dabao khỏi vị trí. |
Sự kiên nhẫn chuyền bóng qua lại ở tuyến dưới cùng cách di chuyển của Taggart dường như đã làm cho Yu Dabao và các đồng đội mất tập trung. Ở thời điểm quyết định, Jackson Irvine tung đường chuyền dài trực diện để bắt nhịp hoàn hảo với pha chạy tấn công chiều sâu của Mabil.
 |
| Tình huống thay đổi nhịp độ đột ngột của Australia. |
Yu Dabao đã khựng lại một giây trước khi Irvine cất chân, có lẽ bởi đã quen với việc các cầu thủ Australia chuyền ngắn, chuyền xuyên tuyến trước mặt hàng thủ liên tục ở các phút trước đó.
Và cũng đừng quên rằng, ngay khi bóng xâm nhập vào khu vực trên cùng, Taggart sẽ lại có mặt trong vùng cấm để thực hiện đúng chức năng của mình. Chính anh là người đã tận dụng hỗn loạn để lấy bóng và chích mũi đầy khó chịu giúp Mabil lập công.
 |
| Taggart nhanh chóng có mặt trong vùng cấm địa. |
Adam Taggart đã tiếp tục chơi tốt trong phần còn lại của trận đấu với vai trò "tiền đạo ảo" này. Phần nào đó, công việc của anh và đồng đội cũng thuận lợi hơn khi Trung Quốc xuống sức và xuống tinh thần khá rõ sau 2 bàn thua trong hiệp một.
Điều quan trọng là dù thi đấu nổi bật nhưng từ quan sát trên, có thể thấy rằng vai trò của Taggart ở trận đấu tới sẽ là khó đoán định. Thay đổi trong cách chơi của anh mang tính chất điều chỉnh trong trận đấu hơn là một sự chuẩn bị có tính toán từ đầu.
 |
| Bản đồ vị trí trung bình của các cầu thủ Australia - Đồ họa: AFC. |
Nhưng đây cũng sẽ là một thử thách cho Việt Nam. Bởi chính chi tiết thành công này đã thể hiện rõ năng lực của không chỉ Taggart, mà còn của cả ban huấn luyện tuyển Australia.
Đội bạn không đơn thuần được đánh giá cao hơn Việt Nam chỉ về năng lực từng cá nhân mà còn đáng sợ ở khả năng đọc trận đấu.
 |
