Hôm 2/10, Triều Tiên đã bắn thử loại tên lửa đạn đạo được thiết kế để phóng từ tàu ngầm, các quan chức Hàn Quốc và Mỹ cho biết. Đây dường như là thử nghiệm đầu tiên của một tên lửa Triều Tiên có khả năng bắn từ dưới nước trong ba năm. Vụ thử nghiệm diễn ra chỉ vài ngày trước khi diễn ra cuộc đàm phán hạt nhân dự kiến với Mỹ.
Một quan chức Mỹ nói với CBS News rằng Triều Tiên đã tiến hành thử nghiệm trên mặt đất tên lửa đạn đạo tầm trung phóng từ tàu ngầm - vì vậy nó không thực sự được phóng từ tàu ngầm.
Tên lửa đã bay khoảng 450 km ở độ cao tối đa 900 km sau khi xuất phát từ một nơi không xác định gần thị trấn ven biển phía đông Wonsan của Triều Tiên, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân của Seoul tuyên bố. Quân đội Hàn Quốc cho biết họ đang làm việc với các cơ quan tình báo Mỹ để phân tích chi tiết về vụ phóng.
 |
| Chính phủ Triều Tiên đưa ra bức ảnh vật thể họ nói là một tên lửa đạn đạo phóng dưới nước. Ảnh: AP. |
Trong tuyên bố do người phát ngôn của Bộ Ngoại giao đưa ra, Mỹ kêu gọi Triều Tiên "kiềm chế các hành động khiêu khích, tuân thủ các nghĩa vụ theo các Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, và vẫn tham gia vào các cuộc đàm phán chính đáng và bền vững để đảm bảo hòa bình và ổn định Bán đảo Triều Tiên và đạt được phi hạt nhân hóa".
Nhật Bản đã phản đối ngay lập tức chống lại Triều Tiên, nói rằng ít nhất một phần của tên lửa đã hạ cánh bên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của đất nước. Nếu được xác nhận, đây sẽ là tên lửa đầu tiên của Triều Tiên hạ cánh gần Nhật Bản kể từ tháng 11/2017.
"Tại thời điểm này, có vẻ như một tên lửa đã được phóng và tách thành hai và rơi xuống. Chúng tôi đang tiến hành phân tích để biết chi tiết", Bộ trưởng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói trong cuộc họp báo.
Trong cuộc họp khẩn của Hội đồng An ninh Quốc gia ở Hàn Quốc, các thành viên hội đồng nhấn mạnh khả năng Triều Tiên thử nghiệm tên lửa phóng từ tàu ngầm và bày tỏ "quan ngại mạnh mẽ" đối với động thái của Triều Tiên, theo văn phòng tổng thống của Hàn Quốc.
Theo CBS News, vụ phóng là bước leo thang đáng kể từ các tên lửa tầm ngắn mà Triều Tiên thử nghiệm từ đầu năm đến nay. Việc Triều Tiên có khả năng phóng tên lửa từ tàu ngầm sẽ rất đáng báo động vì những vũ khí như vậy khó phát hiện trước.
Nhiều chuyên gia tin rằng Triều Tiên đang cố gắng nâng cao vị thế và tăng áp lực lên Mỹ trước khi các nhà đàm phán hạt nhân của họ gặp nhau vào ngày 5/10.
"Triều Tiên đang cố gắng truyền tải thông điệp rằng thời gian không thuộc về phía Mỹ và rằng họ có thể đi con đường khác nếu các cuộc đàm phán không đi theo cách họ muốn", Du Hyeogn Cha, học giả tại Viện nghiên cứu Chính sách Asan của Seoul, nói với AP.
Nối lại các cuộc đàm phán bị đình trệ
Các cuộc đàm phán hạt nhân bế tắc trong nhiều tháng sau hội nghị thượng đỉnh tháng 2 giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Tổng thống Trump tại Hà Nội, Việt Nam.
Các cuộc đàm phán bị phá vỡ sau khi Mỹ bác bỏ yêu cầu của Triều Tiên về nới lỏng biện pháp trừng phạt để đổi lấy việc từ bỏ một phần khả năng hạt nhân của nước này.
Nhưng ông Trump và Kim đã gặp lại nhau ở Khu Phi quân sự phân chia Bán đảo Triều Tiên sau hội nghị thượng đỉnh G7 vào cuối tháng 6. Ông Trump đã thực hiện chuyến đi lịch sử tới Triều Tiên, trở thành tổng thống Mỹ tại nhiệm đầu tiên vượt qua biên giới. Triều Tiên sau đó đã tiếp tục bắn thử tên lửa vào tháng 7.
 |
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un kiểm tra Trung tâm Chỉ huy và Kiểm soát vệ tinh của Cơ quan Phát triển Hàng không Vũ trụ Quốc gia tại một địa điểm không được tiết lộ ở Triều Tiên. Ảnh: KCNA. |
Vụ phóng gần đây nhất vào ngày 10/9 diễn ra chỉ vài giờ sau khi Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui cho biết nước này sẵn sàng nối lại ngoại giao hạt nhân với Mỹ nhưng Washington phải chấp nhận các đề xuất mới trước khi đến bàn đàm phán.
Triều Tiên mô tả vụ phóng tháng trước, được ông Kim giám sát, là "bệ phóng tên lửa đa nòng siêu lớn mới được phát triển". Ông Kim được truyền thông nhà nước dẫn lời nói rằng hệ thống sẽ được "thử nghiệm phóng tên lửa" để hoàn thiện.
Trong một tuyên bố được phát hành thông qua truyền thông nhà nước, bà Choe cho biết Triều Tiên và Mỹ sẽ có liên hệ sơ bộ vào ngày 4/10 trước khi tổ chức các cuộc đàm phán vào ngày 5/10. Bà bày tỏ sự lạc quan về kết quả của cuộc họp nhưng không cho biết địa điểm tổ chức.
Phía Mỹ đã xác nhận các cuộc đàm phán.
Thông báo của bà Choe được đưa ra sau khi Triều Tiên ca ngợi ông Trump hồi tháng trước vì đề xuất rằng Washington có thể theo đuổi "phương pháp mới" không xác định trong các cuộc đàm phán hạt nhân với Triều Tiên.
Triều Tiên cũng hoan nghênh quyết định của ông Trump sa thải cựu cố vấn an ninh quốc gia diều hâu John Bolton, người ủng hộ "mô hình Libya" phi hạt nhân hóa đơn phương làm khuôn mẫu cho Triều Tiên.
Giải trừ vũ khí của Libya năm 2004 được Triều Tiên coi là so sánh mang tính khiêu khích sâu sắc vì nhà lãnh đạo Libya Muammar Qaddafi đã bị giết sau hành động quân sự do Mỹ hỗ trợ ở nước này, 7 năm sau khi từ bỏ chương trình hạt nhân thô sơ, kém tiến bộ hơn nhiều so với Triều Tiên.
Tiến triển hạn chế
Trong cuộc ngoại giao cấp cao giữa ông Trump và ông Kim, sự kiện được thúc đẩy chủ yếu bởi tính cách của các nhà lãnh đạo thay vì quá trình ngoại giao đã được thiết lập, các cuộc họp cấp dưới rất hữu ích để chuẩn bị hậu cần của các hội nghị thượng đỉnh nhưng không hiệu quả trong việc sắp xếp các chi tiết của một thỏa thuận hạt nhân mà các nước mong mỏi trong nhiều thập kỷ.
Sự bế tắc của những tháng qua tiết lộ khác biệt cơ bản giữa hai bên. Triều Tiên tuyên bố sẽ không bao giờ đơn phương từ bỏ vũ khí hạt nhân và tên lửa và khẳng định rằng các lệnh trừng phạt do Mỹ dẫn đầu nên được dỡ bỏ trước khi có bất kỳ tiến triển nào trong đàm phán.
Chính quyền Trump tuyên bố sẽ duy trì áp lực kinh tế mạnh mẽ cho đến khi Triều Tiên thực hiện các bước thực sự hướng tới từ bỏ hoàn toàn và có thể kiểm chứng chương trình hạt nhân của mình.
Có nhiều nghi ngờ về việc liệu ông Kim có tự nguyện từ bỏ kho vũ khí mà ông có thể xem là sự bảo đảm mạnh mẽ nhất của mình hay không.
Sau hội nghị thượng đỉnh Singapore vào tháng 6/2018, ông Trump và ông Kim đã đưa ra tuyên bố mơ hồ kêu gọi phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên mà không mô tả cách thức và thời điểm tiến hành.
