 |
Phần Lan giữ vị trí số một trong danh sách các quốc gia hạnh phúc nhất thế giới trong 5 năm liên tiếp. Nơi đây thường xuyên phải đối mặt với thời tiết lạnh, mùa đông dài và không có ánh nắng Mặt Trời trong vài tháng ở một số vùng, Huffpost cho hay.
Theo các chuyên gia sức khỏe tâm lý, dù yếu tố môi trường không ủng hộ, người dân Phần Lan vẫn dẫn đầu khi nói đến sự hài lòng trong cuộc sống vì nhiều lý do.
Một phần quan trọng là do Phần Lan có những chính sách giúp cuộc sống bớt căng thẳng hơn, bao gồm giáo dục miễn phí, thời gian nghỉ làm kéo dài và bảo hiểm chăm sóc sức khỏe đảm bảo. Thêm vào đó, dân số ít khiến việc quản lý trở nên dễ dàng hơn.
Ngoài chính sách xã hội, những thói quen và niềm tin góp phần giúp người Phần Lan thường xuyên nắm giữ vị trí hàng đầu trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới.
 |
| Giải vô địch thế giới cõng vợ tại Sonkajarvi, Phần Lan năm 2016. Ảnh: Reuters. |
Thẳng thắn về mặt cảm xúc
Ở nhiều quốc gia, khi đề cập đến câu hỏi “bạn có khỏe/ổn không”, chúng ta sẽ thường bắt gặp câu trả lời xã giao như “tốt” hoặc “ổn”. Hỏi chi tiết về cảm xúc cá nhân sẽ khiến nhiều người cảm thấy không thoải mái.
Ở Phần Lan, nếu hỏi một người rằng “bạn có ổn không?”, hãy sẵn sàng nhận câu trả lời trung thực, thẳng thắn. Nói “điều đó không ổn” hoặc “tôi cảm thấy không khỏe” là hoàn toàn bình thường.
Cảm xúc con người của người dân Phần Lan được thể hiện một cách chân thực và không cần phải “sáo rỗng”.
Meri Larivaara, giám đốc các vấn đề chiến lược tại MIELI Mental Health Phần Lan, cho biết đây là một quan sát dựa trên thời gian bà ở Mỹ và ở Phần Lan. Sự trung thực về mặt cảm xúc góp phần vào hạnh phúc chung của Phần Lan.
Giấu kín cảm xúc không tốt cho sức khỏe cá nhân và đôi khi khiến con người cảm thấy choáng ngợp, hiểu lầm. Một số nghiên cứu cho biết việc không bộc lộ cảm xúc có thể khiến các mối quan hệ xã hội tan vỡ và liên quan đến nguy cơ chết sớm.
Cân bằng giữa công việc và cuộc sống
Người Phần Lan chăm chỉ làm việc với khoảng thời gian hợp lý, cân bằng tốt giữa công việc và cuộc sống.
“Nó cho bạn thời gian để thư giãn trong cuộc sống hàng ngày và chăm sóc bản thân”, bà Larivaara nói.
 |
| Người dân ngồi tại bậc thềm nhà thờ Helsinki, Phần Lan. Ảnh: Reuters. |
Cân bằng thời gian giúp người dân có thể thực hiện các hoạt động khác ngoài công việc, Mirka Hintsanen, giáo sư tâm lý học tại Đại học Oulu, lưu ý.
Juho Saari, trưởng khoa khoa học xã hội tại Đại học Tampere, nói thêm rằng hầu hết người dân không phải đi làm xa. Điều này giúp họ tăng thêm mức độ hài lòng trong công việc và có nhiều thời gian rảnh rỗi trong một ngày.
Hòa mình với thiên nhiên
Các chuyên gia đều khẳng định vai trò quan trọng của thiên nhiên trong cuộc sống và hạnh phúc của người dân Phần Lan.
Quốc gia này có quy tắc được gọi là “quyền của mọi người”, cho phép người dân Phần Lan sử dụng miễn phí mọi khu rừng, hồ và khu vực ven biển. Với tỷ lệ rừng bao phủ đến 75% diện tích, nhiều thành phố Phần Lan được xây dựng cạnh rừng, giúp người dân có thể dễ dàng tiếp cận với thiên nhiên.
Những hoạt động như cắm trại, hái quả, hái nấm, bơi lội, chạy bộ, cưỡi ngựa và trượt tuyết đều miễn phí trong không gian công cộng.
Bà Hintsanen cho biết người dân luôn gần gũi với thiên nhiên ở Phần Lan, cho dù đang ở một trong những thành phố lớn hay thị trấn nhỏ.
“Thiên nhiên ở khắp mọi nơi. Có nghiên cứu cho thấy thiên nhiên thực sự làm giảm căng thẳng. Điều đó cũng liên quan đến hạnh phúc. Ít căng thẳng hơn giúp chúng ta dễ hạnh phúc hơn”, bà nói.
Học những kỹ năng mới
“Chúng tôi luôn mong muốn phát triển bản thân. Học hỏi những điều mới rất tốt cho sức khỏe tinh thần”, bà Larivaara cho biết.
Điều này không nhất thiết là học một ngôn ngữ mới hoặc thực hiện một nhiệm vụ phức tạp phục vụ công việc. Chúng ta chỉ cần làm những điều đơn giản như thử một công thức nấu ăn mới hoặc tham gia lớp học về cách chèo thuyền.
 |
| Một ông già Noel tại làng Santa Claus, Phần Lan đọc thư của trẻ em gửi từ khắp nơi trên thế giới. Ảnh: Reuters. |
Ông Saari cho biết Phần Lan có nhiều câu lạc bộ cho những người chung sở thích, từ yoga cho đến làm gốm. Ông nói rằng việc tham gia những nhóm này không tốn kém và cho phép mọi người học hỏi những điều mới.
Ngoài ra, học những điều mới giúp chúng ta cảm thấy thời gian dồi dào hơn. Khi thoát khỏi thói quen hàng ngày và nhìn lại, chúng ta sẽ cảm thấy thời gian lâu hơn và biết bản thân đã tận dụng tối đa thời gian.
Niềm tin xã hội
Theo ông Saari, mức độ tin tưởng giữa các cá nhân ở Phần Lan là rất cao.
“Phần Lan là một đất nước nhỏ bé. Người dân xây dựng mạng lưới quan hệ với nhiều người xung quanh. Có một thứ được gọi là ‘sức mạnh của những mối quan hệ mong manh’”, ông nói.
Tại các quốc gia lớn hơn Phần Lan, niềm tin đối với xã hội khó xây dựng hơn. Nhưng các cá nhân vẫn có thể tìm kiếm một vòng tròn đáng tin cậy.
Đầu tư vào các mối quan hệ xã hội đóng vai trò quan trọng đối với hạnh phúc, ông Saari nhấn mạnh.
“Có rất nhiều nghiên cứu cho rằng thoát khỏi cô đơn là một trong những điều quan trọng nhất đối với mức độ hài lòng trong cuộc sống”, ông lưu ý.
Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy cô đơn là một trong những yếu tố tiêu cực ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng trong cuộc sống. Mối quan hệ chặt chẽ với người khác là rất cần thiết để có một cuộc sống viên mãn.
Đề cao sự hài lòng hơn hạnh phúc mãnh liệt
“Nếu nói về hạnh phúc, trong văn hóa Phần Lan, khái niệm hạnh phúc giống như bạn luôn hài lòng với cuộc sống và những gì đang có”, bà Larivaara nói.
“Cảm giác hài lòng sẽ tĩnh lặng hơn. Hạnh phúc theo cách đó dễ dàng hơn so với việc luôn tìm kiếm những cảm xúc mãnh liệt”.
Ông Saari đồng ý và nói rằng người dân ở Phần Lan có mức độ hài lòng cao trong cuộc sống.
 |
| Cực quang tại vùng Lapland của Phần Lan. Ảnh: Reuters. |
“Trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, họ không hỏi liệu mọi người có hạnh phúc không, họ hỏi mọi người có hài lòng với cuộc sống của mình không”, ông Saari nhận định.
Thay vì tìm kiếm sự phấn chấn và sảng khoái, chúng ta có thể tìm đến những thứ giúp bản thân cảm thấy hài lòng với cuộc sống, như một tách cà phê ngon hoặc một chiếc xe ít hỏng vặt.
Các yếu tố bên ngoài
“Chúng ta thường nói rằng trách nhiệm của cá nhân là phải sống hạnh phúc. Chúng ta có ảo tưởng rằng nếu làm mọi thứ đúng đắn, chúng ta sẽ hạnh phúc. Đó là trách nhiệm duy nhất”, bà Hintsanen nói.
Tuy nhiên, môi trường xung quanh, hoàn cảnh sống và những quyết định trong xã hội có ảnh hưởng đến khả năng hạnh phúc của một cá nhân.
Ví dụ, nếu chính quyền cắt giảm lương của giáo viên, hạnh phúc của họ sẽ bị ảnh hưởng. Nhưng quyết định cắt giảm lương đó nằm ngoài sự kiểm soát của các nhà giáo.
Vì vậy, dù cố gắng làm những việc ảnh hưởng tốt đến tâm trạng, hạnh phúc vẫn không chỉ phụ thuộc vào bản thân.
“Chúng ta không thể coi đó là trách nhiệm cá nhân, và tôi nghĩ mọi người nên nhớ điều đó. Ngoài ra còn có những thứ khác bên ngoài chi phối hạnh phúc”, bà Hintsanen nói thêm.
Bản sắc Liên minh châu Âu
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách “Bản sắc cộng đồng của liên minh Châu Âu những vấn đề lý luận và thực tiễn". Cuốn sách tập trung nghiên cứu bản sắc châu Âu trong tiến trình hình thành và phát triển của EU nhằm làm rõ khái niệm bản sắc cộng đồng mới, bản sắc khu vực và đánh giá thực tế vai trò của một bản sắc chung trong tiến trình hội nhập khu vực ở châu Âu.
