Cái chết của một người đàn ông da đen tên George Floyd sau khi bị cảnh sát ghì cổ tại bang Minnesota ngày 25/5 đã tạo nên làn sóng phản ứng dữ dội, với những cuộc biểu tình trải dài khắp nước Mỹ.
Trong khi hàng trăm người biểu tình tụ tập bên ngoài Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã nhanh chóng được hộ tống vào hầm trú ẩn và ở dưới đó trong khoảng một tiếng đồng hồ, New York Times dẫn thông tin từ các quan chức thân cận.
Dù không có hình ảnh về hoạt động của ông Trump dưới hầm trú ẩn, một số tư liệu đã ghi lại khung cảnh dưới hầm trong lần gần nhất mà nó được sử dụng, ngày 11/9/2001.
 |
| Hầm trú ẩn của Tổng thống được sử dụng khi nước Mỹ bị khủng bố ngày 11/9/2001. Ảnh: Lưu trữ Quốc gia Mỹ. |
Hầm trú ẩn này có tên Trung tâm Hoạt động Khẩn cấp của Tổng thống (PEOC), được xây dựng từ những năm 1940 trong Thế chiến II dưới thời Tổng thống Franklin Delano Roosevelt, đề phòng trường hợp Đức tấn công bất ngờ vào Washington D.C.
Harry Truman, vị Tổng thống kế nhiệm ông Roosevelt đã cho tu sửa Nhà Trắng vào năm 1948, mở rộng hầm trú ẩn này.
"Nằm tách biệt khỏi phòng Tình huống (Situation room), đây là cơ sở hoàn toàn khác biệt và an toàn hơn rất nhiều. Trong những năm gần đây, có khả năng nó đã được nâng cấp thành cơ sở rộng lớn và hiện đại hơn nhiều", The Drive cho biết.
Do là khu vực bí mật, những công nghệ được sử dụng trong căn hầm không được tiết lộ, nhưng nó có khả năng tồn tại trước những vụ tấn công bằng vũ khí hạng nặng.
Theo Gizmodo,Dù được nâng cấp nhiều lần về công nghệ, căn hầm chưa từng được sử dụng đúng mục đích cho đến vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Không có dấu hiệu cho thấy nó được sử dụng lại cho đến ngày 29/5 vừa qua. Dù có nhiều cuộc biểu tình lớn trong suốt nhiệm kỳ, Tổng thống Barack Obama chưa từng sử dụng căn hầm này.
Có tin cho rằng sau vụ khủng bố 11/9/2001, các nhân viên Nhà Trắng nhận thấy PEOC chưa có sự chuẩn bị cần thiết để đói phó với những vụ việc tương tự 11/9. Những chiếc TV trong phòng cũng không thể cho phép liên lạc, chiếu tin tức cùng lúc. Hơn nữa, căn hầm không được thiết kế chứa quá nhiều người như trong ngày 11/9.
Vài tháng sau vụ khủng bố, PEOC đã được nâng cấp với hệ thống liên lạc mới, những máy móc điều khiển hiện đại hơn cũng được lắp đặt. Lần tiếp theo căn hầm được nâng cấp là dưới thời ông Barack Obama khi hình ảnh một công trường bên trong Nhà Trắng được đăng tải khiến giới truyền thông tò mò. Số tiền cho dự án này được đồn đại là 375 triệu USD.
Dù Nhà Trắng chỉ ghi là nâng cấp "điều hòa và hệ thống cơ khí", một số tin đồn cho biết ông Obama đã cho nâng cấp hệ thống liên lạc, máy tính để căn hầm này giúp Nhà Trắng tiếp tục hoạt động trong thời gian dài nếu có tình huống khẩn cấp bên ngoài.
Trong cuốn sách The Trump White House: Changing the Rules of the Game, tác giả Ronald Kessler cho biết một cơ sở 5 tầng đang tồn tại bên dưới Nhà Trắng, và ông Trump đã ghé thăm nó ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức Tổng thống.
Năm 2015 và 2016, hình ảnh căn hầm đã được Lưu trữ Quốc gia Mỹ đăng tải, cho thấy các nhân viên làm việc bên trong sau khi chiếc máy bay thứ 2 đâm vào tháp đôi World Trade Center tại New York, một chiếc khác đâm vào Lầu Năm Góc ở Washington D.C. ngày 11/9/2001.
 |
| Một số nhân viên Nhà Trắng làm việc dưới hầm ngày 11/9/2001. Ảnh: Lưu trữ Quốc gia Mỹ. |
Căn hầm được đặt bên dưới cánh phía Đông của Nhà Trắng. Tại thời điểm vụ khủng bố xảy ra, Tổng thống đương nhiệm George W. Bush đang ở Florida, một số nhân vật ngồi dưới hầm có mặt trong ảnh trên gồm Cố vấn An ninh Quốc gia Condoleeza Rice, Phó tổng thống Dick Cheney...
Trong cuốn sách Test by Fire: The War Presidency of George W. Bush phát hành năm 2008, tác giả Robert Swansbrough ghi rằng ông Cheney đã được các nhân viên Sở Mật vụ "nâng và mang xuống hầm theo nghĩa đen" sau khi biết tin vụ tấn công tại World Trade Center là khủng bố. Các nhân viên Mật vụ lo rằng một chiếc máy bay tương tự có thể đâm vào Nhà Trắng.
Không chỉ Tổng thống mà những thành viên gia đình cũng có thể được hộ tống xuống hầm. Ngày 11/9/2001, Đệ nhất phu nhân Laura Bush đã được đưa xuống hầm dù chồng bà không có mặt ở Nhà Trắng lúc đó.
    |
| Trước ngày 29/5, lần cuối cùng hầm trú ẩn Tổng thống được sử dụng là trong cuộc khủng bố ngày 11/9/2001. Ảnh: Lưu trữ Quốc gia Mỹ. |
Chưa rõ Tổng thống Trump có được "bê" xuống hầm hôm 29/5 vừa qua không. Ông nặng khoảng 108 kg, vậy nên sẽ cần nhiều nhân viên Mật vụ thực hiện nhiệm vụ này (nếu có).
Theo CNN, Đệ nhất phu nhân Melania Trump và con trai Barron có thể đã được đưa xuống hầm trú ẩn hôm 29/5. Chưa rõ có nhân viên nào của ông Trump xuống đó hay không.
Sau khi ra khỏi hầm, ông Trump đã đăng hàng loạt bài viết lên Twitter, đe dọa gọi "antifa" là tổ chức khủng bố. Antifa, viết tắt của anti-fascist (chống phát xít), là phong trào lãnh đạo của những người chống chủ nghĩa phát xít nhằm đạt mục tiêu chính trị.
Trong tuần qua, cái chết của Floyd khiến cả nước Mỹ chấn động, gây ra làn sóng phẫn nộ chống lại phân biệt chủng tộc. Tại New York, Philadelphia, Los Angeles hay Atlanta, các cuộc biểu tình ôn hoà trở nên bạo lực hơn vào tối 30/5 (giờ địa phương). Nhiều người đột nhập vào các cửa hàng và lấy trộm đồ, tham gia đốt xe cảnh sát.
Trước đó vào 29/5, Nhà Trắng đã bị phong tỏa trong bối cảnh người biểu tình đổ đến đại lộ Pennsylvania và công viên Lafayette ở thủ đô Washington D.C.
Cánh cửa phòng họp của Nhà Trắng, nơi có văn phòng dành cho phóng viên, cũng bị khóa và các nhân viên Mật vụ không cho bất cứ ai rời khỏi khu vực Nhà Trắng, theo CNN. Có nhiều nhân viên của các kênh truyền thông nhưng họ đã bị giải tán và đưa trở vào phòng họp báo của Nhà Trắng.
