Hàng năm, vùng nước tĩnh lặng của hồ Powell - nơi đầy ắp cá vược và cá da trơn ở phía nam bang Utah - thường thu hút hàng chục cần thủ tham gia các cuộc thi câu cá với giải thưởng lên tới hàng nghìn USD.
Nhưng trong gần hai năm, những vụ tai tiếng đã làm xáo trộn sự yên bình của nơi đây. Vào tháng 10/2018, ít nhất hai con cá đáng ngờ đã thu hút sự chú ý của tiểu bang, kéo theo một cuộc điều tra kéo dài, lôi cả phòng thí nghiệm thuộc trường đại học vào phân tích và cái kết là cáo buộc trọng tội đối với hai ngư dân đã gian lận để giành giải nhất.
 |
| Hồ Powell ở Utah, Mỹ. Ảnh: Getty. |
Con cá "lạ"
Vụ án kết thúc vào tháng trước với những lời nhận tội. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử bang Utah có người bị truy tố vì gian lận trong một cuộc thi câu cá, theo một phát ngôn viên của Cục Tài nguyên Thiên nhiên Utah.
Hai ngư dân, Robert Dennett và Kamron Wootton, là một trong những nhóm cần thủ thi đấu trong giải câu cá vược miệng lớn kéo dài 2 ngày trên Hồ Powell vào tháng 10/2018. Giải thưởng 2.500 USD sẽ được trao cho đội câu được năm con cá có tổng trọng lượng lớn nhất.
Sự kiện có khoảng 25 đội tham gia và diễn ra nhiều lần trong năm.
Con cá vược mà hai cần thủ câu được đã đưa họ lên vị trí thứ hai sau ngày đầu tiên của giải đấu và mang về cho họ giải thưởng con cá lớn nhất.
Nhưng con cá vược mà Dennett và Wootton câu được không giống những con khác, trung úy Paul Washburn, phát ngôn viên của cơ quan tài nguyên và động vật hoang dã, cho biết.
Ông nói có hai điều khiến ban giám khảo phải chú ý về con cá này so với những con khác. “Một là chúng có hình dạng khác nhau, cho thấy chúng có thể ăn theo chế độ khác nhau… Và sau đó, chúng có một số dấu hiệu trong tình trạng căng thẳng", ông đề cập đến việc miệng và vây của con cá có màu hơi đỏ.
  |
| Con cá vược bình thường bắt được tại hồ Powell ở Utah (trên/bên trái) và con cá "khả nghi" mà Dennett và Wootton câu được với vây và đuôi có màu hơi đỏ. Ảnh: New York Times. |
Ban giám khảo cuộc thi đã mời một nhà sinh vật học cùng cơ quan tài nguyên và động vật hoang dã đến xem xét, đồng thời cử một điều tra viên đến giám sát ngày thứ hai của giải đấu. Hai cần thủ cũng đã bị thẩm vấn, trung úy Washburn nói.
“Không ai trong số họ hợp tác trao đổi với điều tra viên của chúng tôi”, anh nói. “Một trong số họ bắt đầu thừa nhận con cá có thể không đến từ hồ Powell. Sau đó, anh ta nhanh chóng yêu cầu một luật sư, còn người kia không muốn nói bất cứ điều gì".
New York Times chưa thể liên lạc Dennett và luật sư của Wootton, Douglas Terry.
Cơ quan tài nguyên và động vật hoang dã đã xem xét con cá vược tại phòng thí nghiệm của Đại học Utah. Các nhà nghiên cứu có thể xác định nguồn gốc của con cá này bằng cách so sánh lượng đồng vị stronti được tìm thấy tự nhiên trong hồ với đồng vị stronti trong sỏi tai cá. Trung úy Washburn cho biết sỏi tai cá có thành phần canxi cao và rất nhạy cảm với bất kỳ sự thay đổi hóa học nào của nước.
Vào tháng 5/2019, sau nhiều tháng chờ đợi, phòng thí nghiệm đã tuyên bố chắc chắn rằng con cá mà Dennett và Wootton câu được không thể đến từ hồ Powell, dựa trên mức độ đồng vị trong sỏi tai của cá, trung úy Washburn cho biết. Cơ quan động vật hoang dã cuối cùng tìm ra rằng những người này đã bắt cá tại Quail Creek Reservoir, nơi cách đó khoảng 289 km về phía tây, ngay trước khi giải đấu hồ Powell khởi động.
Ngày 18/3, tức gần một năm sau, Dennett và Wootton bị truy tố về các tội: giả mạo để gian lận trong cuộc thi - một trọng tội cấp độ ba; phóng sinh trái phép động vật hoang dã - một tội nhẹ loại A; và nuôi nhốt động vật hoang dã được bảo vệ - một tội nhẹ loại B.
“Mất quá nhiều thời gian để luận tội trong trường hợp này vì cần hàm lượng khoa học lớn để chứng minh vi phạm”, trung úy Washburn nói. Các điều tra viên đã phải tìm một trường đại học để kiểm tra con cá, chờ kết quả, đưa vụ việc đến công tố viên và sau đó tiến hành các cuộc phỏng vấn bổ sung theo yêu cầu của công tố viên. Ông nói thêm, trong trường hợp này, họ cũng phải cân nhắc có cần thiết theo đuổi vụ việc đến cùng hay không.
Hồi tháng 8, hai người đàn ông đã nhận tội đối với cả ba tội danh và được lệnh phải trả 500 USD phí bào chữa, hoàn thành 48 giờ lao động công ích và trả lại 2.500 USD tiền thưởng cho Quỹ Ngăn chặn Săn bắt trộm Động vật Hoang dã. Họ cũng bị kết án 24 tháng quản chế, trong thời gian đó họ bị cấm săn bắn.
"Quá rủi ro chỉ vì một mảnh gỗ"
“Chúng tôi muốn đảm bảo mọi người tuân thủ các quy tắc và không lợi dụng động vật hoang dã, đặc biệt là di chuyển các loài cá từ khu vực này đến khu vực khác”, trung úy Washburn nói.
Ông nói thêm cả Dennett và Wootton đều bị tước quyền dự thi.
Ông Colby, một ngư dân chuyên nghiệp, nói gian lận là "một điều bị đánh giá rất tiêu cực" trong môn thể thao câu cá.
“Nó không thực sự ngăn chặn được những kẻ đang âm mưu gian lận ngoài kia”, ông nói. "Nhưng nó khiến mọi người cảnh giác hơn về những kẻ như vậy”.
Ron Colby, một ngư dân chuyên nghiệp đã kiếm được hơn 100.000 USD trong 20 năm tham gia các giải đấu, cho biết: “Khi những điều như thế này xảy ra, nó khiến rất nhiều người tức giận”.
Ông nói các giải đấu câu cá thường rất chặt chẽ, cạnh tranh và thiên về lấy thành tích hơn là giá trị bằng tiền của giải thưởng.
“Thật điên rồ khi gian lận trong những sự kiện như thế này, bởi cũng chẳng được bao nhiêu tiền,” ông nói. "Chấp nhận rủi ro như thế để gian lận, chỉ vì sự công nhận và một mảnh gỗ, một chiếc cúp hoặc tấm bảng treo trên tường, thật là nực cười".
