 |
Trước cuộc tranh luận đầu tiên trong loạt 3 cuộc tranh luận trên truyền hình giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ năm nay, Zing có cuộc trao đổi với tiến sĩ Melissa Kary Miller, giáo sư tại Khoa Khoa học Chính trị, Đại học Bowling Green (bang Ohio, Mỹ).
Bà là chuyên gia về chính trị Mỹ với trọng tâm nghiên cứu bao gồm bầu cử và hành vi cử tri.
Bà Miller nói tin tức về nghi vấn trốn thuế của Tổng thống Trump có thể tác động tiêu cực đến ý kiến cử tri, nhất là những người nộp thuế đầy đủ. Ngoài ra, kịch bản Bush - Gore năm 2000 cũng có thể tái diễn, khi việc kiểm đếm phiếu bầu qua đường bưu điện có thể mất nhiều tuần.
 |
| Ông Trump trong cuộc tranh luận trên truyền hình đầu tiên của kỳ bầu cử năm 2016, cùng người dẫn chương trình Lester Holt của NBC. Ảnh: New York Times. |
Tác động tiêu cực từ nghi vấn trốn thuế
- Những tiết lộ mới nhất của tờ New York Times về hồ sơ thuế của Tổng thống Donald Trump sẽ ảnh hưởng thế nào đến ý kiến cử tri?
- Có rất ít cử tri do dự chưa đưa ra quyết định (bầu cho ông Trump hay ông Joe Biden, ứng viên đảng Dân chủ). Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy chỉ có 2 đến 4% cử tri ở các bang chiến trường quan trọng là chưa quyết định. Tuy nhiên, có thể tin tức về việc trốn thuế của Tổng thống Trump sẽ ảnh hưởng đến những cử tri chưa quyết định.
Thông tin tiêu cực về một ứng viên có xu hướng đạt hiệu quả cao nhất khi nhất quán với một câu chuyện tiêu cực đã có từ trước về ứng viên đó.
Tổng thống Trump nổi tiếng là người bẻ luật lệ để phục vụ mong muốn của mình. Câu chuyện hồ sơ thuế phù hợp với nhận thức đó và có thể gây ra tiếng vang theo cách tiêu cực đối với những người Mỹ chăm chỉ nộp thuế đều đặn và đúng hạn.
 |
| Giáo sư Melissa K. Miller, chuyên gia về Khoa học Chính trị tại Đại học Bowling Green State. Ảnh: BGSU. |
- Kể từ đầu năm nay, sau khi dịch Covid-19 bùng phát, bất ổn vì sự phân biệt chủng tộc... các thăm dò cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông Trump đều ổn định ở mức khoảng 40%. Bà đánh giá thế nào về điều này - sự lãnh đạo của một tổng thống không còn ảnh hưởng đến quyết định của cử tri?
- Đặc điểm chính trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump là lòng trung thành của lực lượng nòng cốt ủng hộ ông. Nhiều cử tri ủng hộ ông vào năm 2016 vẫn kiên quyết đứng sau ông, bất kể các sự kiện, tin tức nóng hổi. Lực lượng này chiếm khoảng 35-40% cử tri.
Việc họ tiếp tục ủng hộ tổng thống có vẻ khó hiểu, cho đến khi bạn xét đến thực tế là nhiều người trong số họ là người da trắng ít học cảm thấy rằng hệ thống và thiết chế hiện hữu không phục vụ họ tốt.
Vì vậy, miễn là tổng thống tiếp tục tấn công báo chí truyền thông, các thiết chế và đảng Dân chủ, những cử tri này có thể sẽ vẫn trung thành với ông. Ông ấy đứng lên bênh vực họ chống lại chính thiết chế mà họ cảm thấy đã chống lại họ.
- Liệu các cuộc tranh luận giữa ông Biden và ông Trump có ảnh hưởng đến cuộc đua này?
- Các cuộc tranh luận khó có thể thay đổi suy nghĩ của những cử tri đã có lựa chọn của họ. Các ưu tiên của ứng viên đã được thiết lập trong nhiều tuần, nếu không nói là nhiều tháng. Tuy nhiên, có hai cách mà các cuộc tranh luận vẫn có thể ảnh hưởng đến kết quả của cuộc bầu cử tháng 11.
Thứ nhất, khoảng 2-4% cử tri ở các bang chiến trường như Wisconsin và Ohio chưa quyết định. Họ là một phần nhỏ nhưng quan trọng quyết định số phiếu đại cử tri. Việc ứng viên nào thể hiện tốt hơn trong cuộc tranh luận có thể khiến một số người trong số những cử tri đó chọn được phe để ủng hộ trong cuộc đua.
Các cuộc tranh luận mang đến cơ hội hiếm có để nhìn và nghe hai ứng viên đứng cạnh nhau trên cùng một sân khấu. Những cử tri chưa quyết định có thể bị ảnh hưởng bởi một màn trình diễn nổi bật.
Tất nhiên, thách thức là phải làm cho những cử tri chưa quyết định chú ý đến tranh luận. Những cử tri đến nay vẫn chưa quyết định thường có xu hướng ít quan tâm đến bầu cử nói chung.
Khả năng lặp lại kịch bản năm 2000
- Những vấn đề quan trọng nhất có thể quyết định cuộc bầu cử năm nay là gì?
- Hai vấn đề sẽ quyết định kết quả của cuộc bầu cử vào tháng 11, và chúng có liên quan nhau: đại dịch virus corona và nền kinh tế. Cả hai đều là những vấn đề mà cử tri Mỹ nói khi họ ngồi quanh bàn ăn. Cả hai đều rất được các cử tri chú ý, đặc biệt là ở vùng Trung Tây công nghiệp nơi có khả năng quyết định kết quả bầu cử.
Số ca virus corona đã bắt đầu tăng mạnh ở Trung Tây và cuộc sống vẫn bị gián đoạn hàng ngày. Nền kinh tế cũng đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến triển vọng tài chính của nhiều cử tri.
Hơn 1/4 số cử tri trong các cuộc thăm dò gần đây tại các bang chiến trường nói rằng họ cảm thấy như họ đang "tụt lùi" về mặt tài chính. Nền kinh tế luôn là một yếu tố quan trọng trong các cuộc bầu cử ở Mỹ. "Nền kinh tế giữa đại dịch" hiện nay thậm chí còn ảnh hưởng đến bầu cử nhiều hơn so với bình thường.
 |
| Ông Biden tại Harrisburg, Pennsylvania, trong một cuộc vận động tranh cử hồi tháng 9. Ảnh: New York Times. |
- Có khả năng một kịch bản Gore - Bush xảy ra không? (Vào năm 2000, kết quả kiểm phiếu của bang Florida được quyết định bởi Tòa án Tối cao Mỹ, và quyết định đó xoay chiều cả cuộc bầu cử, mang lại chiến thắng cho ông George W. Bush trước đối thủ Al Gore).
- Có nhiều khả năng cuộc bầu cử ngày 3/11 có thể mất tới vài tuần để phân định. Bầu cử được tổ chức bởi hội đồng bầu cử của từng hạt tại từng tiểu bang, vì vậy có hàng nghìn khu vực bầu cử để theo dõi kết quả.
Tuy nhiên, đại đa số bang không cho phép mở và kiểm đếm phiếu bầu vắng mặt được gửi qua đường bưu điện trước ngày bầu cử. Với hàng triệu người Mỹ đã yêu cầu bỏ phiếu vắng mặt, rất có thể họ sẽ mất nhiều ngày để kiểm đếm thủ công.
Kết quả được cung cấp vào đêm bầu cử sẽ là kết quả sơ bộ và có thể cho thấy ứng viên tạm giành chiến thắng cuối cùng lại thua cuộc khi toàn bộ phiếu bầu vắng mặt được kiểm đếm ở toàn bộ 50 tiểu bang. Nếu kết quả quá sít sao, chắc chắn sẽ có những thách thức pháp lý đối với cách thức mở và kiểm đếm phiếu bầu vắng mặt.
Trong cuộc bầu cử năm 2000, tranh cãi như vậy đã nổ ra ở bang Florida. Năm 2020, tranh cãi như vậy có thể xuất hiện ở bất kỳ bang nào với số lượng lớn phiếu bầu vắng mặt và kết quả sít sao.
Tôi dự đoán năm nay sẽ còn căng thẳng hơn cuộc đua Bush - Gore năm 2000.
- Xin chân thành cảm ơn bà.
