Ruth Melida đang bế tắc. Tháng 4, cô nhận tin giá thuê căn hộ tại San Sebastian de los Reyes, ngoại ô thủ đô Madrid, sẽ tăng từ 605 lên 999 euro (710 lên 1.170 USD). Chồng của Melida đang thất nghiệp và gia đình cô có 2 con nhỏ.
Với mức giá mới này, cả nhà Melida còn lại khoảng 235 USD để trang trải mọi chi phí khác. Tình hình sẽ còn tồi tệ hơn khi tháng tới đây chồng Melida hết thời hạn nhận phúc lợi thất nghiệp.
“Chúng tôi biết làm gì đây khi không thể tìm ra cách nào khác? Hay chúng tôi phải vào rừng mà sống”, người phụ nữ 41 tuổi nói bi quan.
 |
| Người dân xem qua các quảng cáo cho thuê nhà tại một khu phố ở Madird. Ảnh: AFP. |
Thêm một bong bóng bất động sản?
Giống như Melida, ngày một nhiều gia đình tại Tây Ban Nha rơi vào cảnh bế tắc khi giá nhà cho thuê tăng cao. Nhiều người phải dọn đi vì giá vượt quá khả năng chi trả, trong khi thu nhập và hỗ trợ phúc lợi quá thấp. Điều này đặc biệt phổ biến ở Madrid và Barcelona, theo AFP.
“Nhiều người phải rời bỏ khu phố mình cả đời sinh sống, chuyển đến những quận ngày một xa trung tâm và phù hợp hơn với túi tiền”, Marta Montero, người phát ngôn một tổ chức tại Madrid bảo vệ quyền được sở hữu nhà, cho biết.
Một công ty ở Barcelona tháng này còn quảng cáo cho thuê phòng “con nhộng” gây sửng sốt. Các phòng chỉ rộng vỏn vẹn 3 m vuông, được xây chồng lên nhau trong cùng 1 căn nhà và người thuê phải sử dụng không gian sinh hoạt chung. Mức giá thuê được rao đến 200 euro/tháng.
Theo trang bất động sản Idealista, giá nhà cho thuê ở Tây Ban Nha trong quý 2/2018 tăng 15,6% so với cùng kỳ năm trước. Kể từ năm 2010, mức giá đã tăng gần 35% tại Barcelona và 30% tại Madrid.
“Mỗi khi tôi dọn khỏi một căn hộ, giá thuê của nó đã tăng từ 50 đến 100 euro trên trang Idealista”, Angel Serrano, một nhà tư vấn bất động sản tại Madrid, cho biết.
 |
| Một căn hộ treo biển cho thuê tại thủ đô Madrid. Ảnh: AFP. |
“Chúng ta đang đối mặt một bong bóng về giá thuê nhà”, Montero nhận định.
Bà cho rằng trách nhiệm nằm ở các quỹ đầu tư thâu tóm hàng tỷ USD bất động sản từ ngân hàng. Đây là những bất động sản bị ngân hàng tịch thu từ hàng nghìn gia đình không đủ khả năng trả nợ trong cuộc khủng hoảng tài chính vừa qua.
Khu nhà của Melida cũng nằm trong tình trạng tương tự. Khi cô dọn đến sống vào năm 2014, nơi này là một dự án nhà ở xã hội. Tòa nhà sau đó được chuyển quyền sở hữu cho một quỹ đầu tư bất động sản. Với mối quan tâm lớn nhất là lợi nhuận, những người chủ mới quyết định tăng giá thuê nhà và buộc hàng chục hộ gia đình phải dọn ra vì không đủ khả năng trả phí cao.
Chưa có giải pháp
Giá thuê nhà tăng vọt giữa lúc Tây Ban Nha vẫn đang trong giai đoạn phục hồi sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, châm ngòi cũng bởi một vụ nổ “bong bóng” bất động sản. Hàng nghìn gia đình nợ chồng chất khi mua nhà bằng tín dụng đã bị đuổi khỏi nơi ở.
“Vì cuộc khủng hoảng, nhiều người chỉ còn cách đi thuê nhà vừa đủ sinh sống”, Beatriz Toribio, trưởng bộ phận nghiên cứu của trang bất động sản Fotocasa, cho biết.
Theo Eurostat - cơ quan thống kê của Liên minh Châu Âu (EU), 43% người đi thuê nhà tại Tây Ban Nha năm 2016 phải chi hơn 40% thu nhập của họ để giữ được chỗ ở. Con số trung bình trong toàn EU chỉ là 28% thu nhập.
Trong khi đó, Fernando Encinar, đồng sáng lập viên của Idealista, cho rằng đổ lỗi cho “bong bóng” là một cách nhìn nhận có phần phiến diện. Ông nhận định hiện tượng giá thuê nhà tăng cao là hệ quả của quá trình hồi phục kinh tế kể từ năm 2014.
 |
| Một nhóm biểu tình phản đối các ngân hàng đuổi người nợ tín dụng khỏi những căn nhà quá hạn trả nợ tại Madrid vào năm 2013. Ảnh: AFP. |
Theo ông, mức giá cho thuê thấp vài năm qua chỉ là “ảo” và nhằm đối phó với tình thế khủng khoảng. Từ năm 2010, hàng nghìn người sở hữu nhà quyết định cho thuê lại với giá thấp vì thị trường khi đó không có người mua.
Thành phố Madrid thì đổ lỗi cho các mô hình cho thuê nơi ở ngắn hạn như Airbnb đã đội giá thị trường và tìm cách điều chỉnh lại các dịch vụ chia sẻ này.
Tại Barcelona, chính quyền địa phương đang tìm cách vận động những ai sở hữu nhà mà không sử dụng thì nên cho thuê lại.
Đảng Podemos cánh tả chọn một biện pháp cực đoan hơn khi đệ trình lên quốc hội một đạo luật mới, can thiệp điều chỉnh giá thuê nhà và cấm chủ sở hữu nhà đuổi những người thuê nào không đủ khả năng tìm thấy nơi ở mới.
Chính phủ Tây Ban Nha cũng đang lên kế hoạch xây dựng 20.000 đơn vị nhà ở xã hội trong 4 đến 6 năm tới. Theo quỹ Nhà ở Châu Âu, các bất động sản này chỉ chiếm khoảng 2,5% thị trường nhà ở tại Tây Ban Nha.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez trước mắt đã hứa sẽ điều chỉnh luật nhà ở, bổ sung quy định về thời hạn thuê nhà tối thiểu từ 3 năm lên 5 năm. Tuy nhiên, các nội dung chi tiết của bộ luật này vẫn còn mơ hồ.
