Mới đây, Công ty CP ôtô Xuân Kiên (Vinaxuki) gửi văn bản tới một số ngân hàng và các chủ nợ, về việc công ty sẽ phải bán nhà máy sản xuất ôtô tại Mê Linh (Hà Nội) để trả nợ. Trong khi tất cả các tài sản thuộc nhà máy đã thế chấp hết cho các ngân hàng và tổ chức, cá nhân.
Mặc dù thông tin về nợ của Vinaxuki chưa được công bố cụ thể cho đến thời điểm hiện tại, nhưng tính đến hết năm 2012, dư nợ cả gốc và lãi của Vinaxuki tại các ngân hàng khoảng 1.374 tỷ đồng. Đến cuối năm 2014, tổng nợ đã lên tới hơn 1.600 tỷ đồng.
Ngoài ra, theo số liệu của Cục Thuế Hà Nội, tính đến ngày 30/6/2015, Vinaxuki cũng đã nợ 17,7 tỷ đồng tiền thuế.
 |
|
Công nhân làm việc trong nhà máy sản xuất ôtô số 1 Mê Linh (Hà Nội). |
Số liệu đưa ra vào đầu tháng 5/2015 từ Thanh tra Hà Nội cũng cho biết, Vinaxuki nợ 9,8 tỷ đồng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Thanh tra TP Hà Nội đã yêu cầu Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội làm các thủ tục khởi kiện doanh nghiệp về hành vi chậm đóng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế với số tiền lớn, thời gian kéo dài.
“Bết bát” do đâu?
Vinaxuki từng được một số ngân hàng đánh giá cao hiệu quả hoạt động của công ty trong lĩnh vực sản xuất xe tải nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn 2003-2010.
Tuy nhiên, lý do khiến hàng loạt ngân hàng từ chối rót vốn tiếp cho Vinaxuki là doanh nghiệp này tiến hành đầu tư sang sản xuất xe tải nặng và khai thác mỏ. Vốn đầu tư lớn, trong khi nguồn lực không đủ nên Vinaxuki bị mất cân đối tài chính.
Cùng thời điểm các ngân hàng trả lời lý do không rót vốn cho Vinaxuki, đại diện Bộ Công Thương cũng cho biết, Vinaxuki là doanh nghiệp tư doanh, các cổ đông là thành viên của gia đình, phương án chiến lược phát triển không do Bộ Công Thương phê duyệt, do đó doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh.
 |
|
Nhà máy sản xuất ôtô tại Mê Linh (Hà Nội) hoạt động cầm chừng trong một thời gian dài. |
Đồng thời, các tổ chức tín dụng cho vay vốn tự thẩm định và tự chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định cho vay.
Từng chia sẻ với BizLIVE, ông Bùi Ngọc Huyên, Chủ tịch HĐQT Vinaxuki lại cho biết, tài sản của ông vẫn đủ để thế chấp, thậm chí năm 2013-2014, tài sản được kiểm toán định giá với giá trị gấp 2,5 lần vốn, nhưng ngân hàng vẫn không cho vay.
Ông Huyên cũng chia sẻ, Bộ Công Thương có nhiều đề nghị liên quan đến phát triển ngành sản xuất ôtô, như hỗ trợ vốn với lãi suất bằng 0, tạo điều kiện để có công nghệ, nhưng nhiều đề xuất bị “tắc” khi sang Bộ Tài chính.
Ông cũng cho rằng, các chính sách đang ưu đãi cho doanh nghiệp lắp ráp và "bỏ rơi” doanh nghiệp đầu tư sản xuất như Vinaxuki. Việc Vinaxuki thất bại nguyên nhân một phần vì đã đầu tư mạnh cho việc nâng cao tỷ lệ nội địa hoá.
Theo chia sẻ của Chủ tịch HĐQT Vinaxuki, từ năm 2006 - 2009, Vinaxuki chỉ nhập linh kiện về lắp ráp ôtô, sản xuất 1 chủng loại thùng xe tải không đòi hỏi công nghệ cao, nên lợi nhuận rất cao.
Tuy nhiên, ông quan điểm về lâu dài lắp ráp sẽ phụ thuộc vào nước ngoài, do đó nhờ các chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển của Chính phủ, như Chương trình cơ khí trọng điểm, đầu tư công nghệ cạo, phát triển công nghiệp hỗ trợ… Vinaxuki đã đầu tư cho dự án sản xuất ôtô, nâng cao tỷ lệ nội địa hoá.
Doanh nghiệp đã đổ hơn 600 tỷ đồng từ vốn vay và lợi nhuận tích luỹ để đầu tư luyện kim, đúc khôi, sản xuất khuôn mẫu… Và lên kế hoạch đến năm 2018 sản phẩm sẽ cạnh tranh với các dòng xe tải nhỏ dưới 5 tấn, xe con thông thường của các sản phẩm đã có thương hiệu.
Song kế hoạch trên đã bị “phá sản”. Sau nhiều lần rậm rịch, Vinaxuki đã chính thức thông báo việc bán nhà máy tại Mê Linh để trả nợ.
Hiện, trên website chính thức của Vinaxuki (Vinaxuki.vn), trong phần tin tức gần đây nhất được đăng tải, là thông tin về tăng giá xe được áp dụng từ 1/4/2010, cách đây hơn 4 năm.
Tại thông báo này, đại diện của Vinaxuki là Phó giám đốc Bùi Thanh Xuân, cho biết, từ tháng 9/2009 đến tháng 4/2010, Vinaxuki phải gánh thêm chi phí vật tư đầu vào tăng 10%, tỷ giá USD/VND tăng 9%, kéo theo giá thành sản xuất xe tăng trung bình 19%. Để đảm bảo cho công ty kinh doanh không bị thua lỗ, bù đắp một phần chi phí đầu vào tăng, công ty quyết định điều chỉnh giá bán một số loại ôtô tải, xe ben, xe tải ben và xe con 5 chỗ.
