Theo Thông tư 36/2014/TT-NHNN của Ngân hàng (NH) Nhà nước, ngày 1/2/2016 là hạn chót để các NH chốt tỷ lệ nắm giữ cổ phần ở NH khác dưới 5% vốn điều lệ và 1 NH không được nắm giữ cổ phần ở nhiều hơn 2 NH khác. Như vậy, các NH chỉ còn hơn 3 tháng để thoái vốn khỏi NH bạn.
Gấp rút thoái vốn
Số liệu các NH công bố cho thấy: NH Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) sở hữu 7,1% cổ phần NH Quân đội (MB), 8,2% cổ phần NH Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), 5% cổ phần NH Phương Đông (OCB) và 4,3% cổ phần NH Sài Gòn Công Thương (Saigonbank). Còn Eximbank đang nắm giữ 8,76% cổ phần NH Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), NH Hàng hải (Maritime Bank) nắm giữ 8,9% cổ phần MB...
Khi được hỏi về việc thoái vốn khỏi NH bạn, ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch HĐQT Vietcombank, cho biết Vietcombank sẽ giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần về đúng quy định, đồng thời xin ý kiến chỉ đạo của NH Nhà nước về việc nắm giữ cổ phần ở NH khác.
 |
|
Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đang sở hữu 5% cổ phần Ngân hàng Phương Đông. |
Cũng theo Thông tư 36, NH Nhà nước có thể chấp thuận hoặc chỉ định NH được phép nắm giữ cổ phần NH khác vượt quá quy định nhằm tái cơ cấu, hỗ trợ tài chính cho NH đó. Do đó, trong trường hợp được NH Nhà nước cho phép tham gia tái cơ cấu Eximbank và Saigonbank thì Vietcombank không phải thoái vốn tại 2 NH này. Còn 114,5 triệu cổ phần tại MB và 17,9 triệu cổ phần tại OCB, Vietcombank phải bán dần, đưa tỉ lệ nắm giữ về dưới 5% vốn điều lệ của MB và OCB.
Đề cập đến việc thoái vốn tại Saigonbank, Tổng giám đốc NH Công Thương Việt Nam (VietinBank) Lê Đức Thọ cho biết VietinBank đang triển khai phương án đấu giá cổ phần Saigonbank để giảm tỉ lệ nắm giữ từ 10,3% xuống dưới 5% vốn điều lệ NH này. Lãnh đạo Maritime Bank cũng cho biết đã có phương án giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần tại MB đúng quy định.
Tuy phải bán bớt cổ phần tại NH khác song Vietcombank vẫn tính đến phương án phát hành cổ phần tăng vốn cho nhà đầu tư nước ngoài. Động thái mới nhất là Vietcombank đã ký hợp đồng tư vấn tài chính phát hành cổ phần với liên danh tư vấn gồm Credit Suisse và Công ty Luật TNHH Quốc tế Việt Nam.
Theo đó, Credit Suisse sẽ đảm nhiệm vai trò tư vấn tài chính đợt phát hành cổ phần giúp Vietcombank nâng cao năng lực tài chính nhằm bắt kịp tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Hồi năm 2012, tổ chức này đã tư vấn cho Vietcombank bán gần 348 triệu cổ phần với giá 34.000 đồng/cổ phần cho đối tác chiến lược là NH Mizuho Nhật Bản.
Không dễ bán
Để chuẩn bị thoái vốn, một lãnh đạo cấp cao của Eximbank cho biết NH đã thôi cử người đại diện vốn và đang lên phương án bán số cổ phần đang nắm giữ tại Sacombank. Trước mắt, Eximbank sẽ bán cổ phần theo nhiều đợt, giảm tỉ lệ nắm giữ về dưới 5% vốn điều lệ Sacombank, sau đó mới tính đến phương án bán tiếp hay giữ lại số cổ phần còn lại.
Đầu năm 2012, Eximbank bỏ ra gần 1.650 tỷ đồng để mua 103 triệu cổ phần Sacombank từ NH ANZ (lúc đó là cổ đông lớn của Sacombank) với giá 16.000 đồng/cổ phần. Ngoài cổ tức của năm 2012, năm 2013 và 2014, Eximbank có thêm cổ tức bằng cổ phần và cổ phần thưởng nên số cổ phần của NH này tại Sacombank lên tới 165,2 triệu đơn vị.
Giả sử Eximbank bán hết số cổ phần tại Sacombank với giá 12.500 đồng/cổ phần (mức giá khớp lệnh ngày 18/11) sẽ thu về 2.065 tỷ đồng. Tính ra, qua 4 năm nắm giữ cổ phần Sacombank, ngoài cổ tức là tiền mặt, Eximbank có được lợi nhuận 415 tỷ đồng.
Theo giới phân tích, do thị trường không mấy sôi động, hàng loạt doanh nghiệp gấp rút thoái vốn ngoài ngành, trong đó có cổ phần NH, nên việc các NH bán cổ phần đang nắm giữ tại NH khác sẽ không đơn giản bởi áp lực cạnh tranh rất lớn. Chẳng hạn, hôm nay (20/11), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đưa ra bán đấu giá 71,5 triệu cổ phần Maritime Bank với giá 11.700 đồng/cổ phần. Trong khi đó, Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn chào bán trên 10,7 triệu cổ phần Saigonbank với giá khởi điểm 9.756 đồng/cổ phần vào ngày 2/12.
Ngay cả Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng tổ chức đấu giá 81,5 triệu cổ phần NH An Bình song chỉ bán được 40 triệu cổ phần với giá 10.000 đồng/cổ phần và phải tiếp tục chào bán 41,5 triệu cổ phần còn lại trong thời gian tới. Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn cũng phải 4 lần tổ chức đấu giá mới bán được 25 triệu cổ phần Eximbank.
Làm nghiêm
Theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Chánh thanh tra NH Nhà nước, nếu đến thời hạn cuối của Thông tư 36, NH nào không thực hiện đúng quy định nắm giữ cổ phần tại NH khác thì cơ quan quản lý sẽ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Nghị định 96 về xử lý vi phạm trong lĩnh vực tiền tệ và NH hoặc cưỡng chế NH đó bán cổ phần. “Do Thông tư 36 được ban hành vào tháng 11/2014 nên các NH có đủ thời gian để tính toán thoái vốn khỏi NH bạn nên không có lý do gì để “thoái lui” trong thực hiện quy định thông tư này”, ông Nghĩa nói.
