Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Bài học tâm lý của 'Hồn ma đêm Giáng sinh'

Khi tôi dạy kỹ thuật trị liệu tâm lý, tôi thường đưa cuốn "Hồn ma đêm Giáng sinh" của Charles Dickens vào danh sách bài đọc.

Tôi làm thế vì tin rằng đó là câu chuyện về sự chuyển biến tâm lý phi thường và Dickens dạy chúng ta một điều gì đó rất cần thiết về cách mọi người thay đổi.

Nếu bạn còn nhớ, trong câu chuyện của Dickens, Scrooge keo kiệt đã bị ba con ma đến thăm. Hồn ma Giáng sinh quá khứ đưa Scrooge trở về thời thơ ấu của ông, với một chuỗi những khoảnh khắc bất hạnh: cha bỏ rơi ông tại trường nội trú, em gái ông qua đời, ông tự chối bỏ hôn thê để toàn tâm kiếm tiền.

Tam ly anh 1

Ảnh minh hoạ. Nguồn: Jstor Daily.

Hồn ma Giáng sinh hiện tại cho Scrooge thấy tấm lòng cao cả của gia đình Cratchit nghèo khó, nơi mà thành viên nhỏ nhất, Bé Tim, đang chết dần - kết quả trực tiếp của việc Scrooge từ chối trả cho Bob Cratchit một mức lương tử tế. Khi hồn ma Giáng sinh tương lai cho Scrooge thấy nấm mồ bị lãng quên của chính mình, Scrooge, cuối cùng đã biến đổi.

Scrooge không thay đổi vì ông sợ hãi - ông thay đổi vì bị ma ám. Ta có thể sợ tăng cân, nhưng chỉ điều đó thôi có lẽ sẽ không khiến ta thay đổi chế độ ăn uống của mình. Ám ảnh là chuyện khác. Nó khiến ta rung cảm - khiến ta động tâm - đến vài sự thật về thế giới, vài thông tin mà ta đang cố tránh né.

Scrooge đang cố gắng tránh điều gì?

Scrooge không muốn nghĩ về cái chết của mẹ mình, cái chết của em gái hoặc sự mất mát vị hôn thê - ông không thể chịu đựng được ý nghĩ rằng tình yêu đã kết thúc. Dickens kể trong truyện rằng, trước khi đi ngủ, Scrooge ăn một mình và kiểm tra sổ sách ngân hàng - cuốn sổ cái về các khoản tiền gửi, tiền rút và tiền lãi được trả. Tôi hiểu điều này nghĩa là Scrooge dành các buổi tối để tự an ủi bản thân; khi ông đọc sổ gửi tiền, ông tự nghĩ, “Thấy không? Không có lỗ, chỉ có lời.”

Cuối cùng, Scrooge thay đổi vì những hồn ma giải tỏa ảo tưởng của ông rằng ta có thể sống một cuộc đời không mất mát. Chúng xóa bỏ ảo tưởng bằng cách ám ảnh Scrooge với những mất mát ông đã trải qua, những mất mát ông đang phải chịu đựng, và những mất mát về tính mạng và tài sản mà ông không thể tránh khỏi.

Stephen Grozs/NXB Trẻ

Bình luận

SÁCH HAY