Tháng 9/1973, khi chiến tranh còn ác liệt, lãnh tụ Cuba Fidel Castro là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam.
Sau hơn 40 năm, ông Dương Tú Anh (80 tuổi, ngụ phường Đông Giang, TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị), nguyên Bí thư Huyện ủy huyện Cam Lộ, vẫn không thể quên ngày mà ông được vinh dự tham gia đoàn đón tiếp Chủ tịch Fidel Castro.
 |
| Ông Dương Tú Anh nhớ lại lần được đón lãnh tụ CuBa Fildel Castro tới thăm Quảng Trị. Ảnh: V.T. |
Ông kể ngày ấy, thông tin lãnh tụ Fidel Castro qua thăm chỉ những người làm ở tỉnh và huyện mới được tiết lộ vì sợ địch theo dõi. Ông nhớ lại đợt đó Chủ tịch Fidel Castro cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng vượt vĩ tuyến 17 qua cầu Hiền Lương để đến với dân nơi vùng khói lửa do sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh.
Vào gần cầu Đông Hà, Chủ tịch Fidel Castro xuống xe rồi đi bộ gần 3 km để chào, bắt tay người dân đang cầm cờ hoa đứng hai bên đường đón ông. Sau đó, đoàn bí mật lên cao điểm 241 Tân Lâm, thuộc xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Đây vốn là căn cứ lớn của Mỹ vừa được ta giải phóng nên vẫn còn ngổn ngang xác xe tăng, thiết giáp, đại bác của địch.
Tiếp đó, đoàn đứng phía bên phải đồi để tham dự buổi mít-tinh chỉ diễn ra trong vòng chưa đầy 40 phút.
 |
| Tấm ảnh về lãnh tụ Fildel Castro hỏi thăm sức khỏe bộ đội Việt Nam mà ông Dương Tú Anh còn giữ. |
Tại đây, lãnh tụ Cuba được nghe kể về cuộc kháng chiến khó khăn của nhân dân Quảng Trị. Ông ca ngợi cuộc chiến đấu anh hùng, giành thắng lợi của quân và dân Việt Nam. Chủ tịch Fidel Castro đã ôm lấy những anh hùng, chiến sĩ tại đây.
Giữa hàng nghìn con người Việt Nam, Chủ tịch Fidel Castro cầm lấy lá cờ mặt trận Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam vẫy qua, vẫy lại để cổ vũ tinh thần chiến đấu của nhân dân Việt Nam.
Thời khắc Chủ tịch Fidel Castro diễn thuyết trước người dân Quảng Trị, ông Dương Tú Anh vẫn nhớ như in: “Chủ tịch Cuba có bài diễn thuyết với nhân dân Việt Nam mà không có giấy chuẩn bị trước”.
Bài diễn thuyết dài khoảng 10 phút, tất cả đều là những câu nói đầy tình cảm thân thương của ông với nhân dân Việt Nam.
“Cuba ở một bên Mỹ nhưng đã làm cách mạng thắng Mỹ và Việt Nam cũng thế, nhất định sẽ thắng. Máu của Cuba sẵn sàng đổ cho nhân dân Việt Nam giành thắng lợi”, ông Tú Anh xúc động nhắc lại lời Chủ tịch Cuba.
 |
| Fildel Castro Tạm biệt Trần Nam Trung – Việt Nam nhất định thắng lợi. Ảnh: Hồ Sĩ Sô. |
"Nhân dân Cuba ca ngợi quân đội nhân dân Việt Nam đã giành chiến thắng Quảng Trị. Tôi biết dù khó khăn mấy đi chăng nữa, dứt khoát rằng nhân dân Việt Nam sẽ được giải phóng. Máu của người Cuba sẵn sàng đổ cho nhân dân Việt Nam giành thắng lợi…”, đó là những gì quý giá nhất mà Fidel Castro gửi tới hàng nghìn người dân Việt Nam tham dự trực tiếp buổi diễn thuyết, ông Tú Anh kể.
Cầm trên tay tấm ảnh Chủ tịch Fidel Castro, ông Tú Anh rưng rưng nước mắt cho biết từ hôm mở đài nghe tin Chủ tịch Fidel Castro mất, ông rưng rưng nước mắt đau buồn, tiếc thương cho một vị lãnh tụ, một người tình cảm với Việt Nam.
Ông tin rằng chắc sẽ chẳng ai có thể quên được hình ảnh người đàn ông cao lớn ở bên kia tây bán cầu dám qua thăm Việt Nam, thăm đất lửa Quảng Trị khi đất nước đang còn bom đạn, chiến tranh chưa kết thúc.
