Những người manh động đánh một y tá ở Nam Kinh khiến cô ngất, cứa cổ một bác sĩ ở Hà Bắc. Một bác sĩ thiệt mạng trong vụ hành hung bằng tuýp nước ở Hắc Long Giang. Ba sự kiện riêng biệt đều xảy ra ở Trung Quốc trong vòng nửa tháng qua. Chúng thể hiện tính chất côn đồ, độc ác và gây choáng váng trong dư luận. Nhưng đó không phải là những trường hợp cá biệt, mà chỉ là những sự vụ mới nhất trong bối cảnh bạo lực đang tăng trong hệ thống chăm sóc y tế Trung Quốc.
Wang Huijiao thắp hương và quỳ lạy trước bức chân dung của người anh trai đã chết. Bức ảnh đặt trên một chiếc ghế để đằng trước ban thờ với các đĩa hoa quả, bánh kẹo. Một đôi dép nằm gọn gàng dưới gầm ghế.
Bác sĩ Wang Yunjie bị sát hại cách đây 4 tháng, nhưng gia đình anh vẫn chưa thể đủ sức thu dọn hết gian phòng cúng dưới tầng hầm.
“Cha tôi không thể chợp mắt. Con gái của anh tôi không còn tâm trí để học. Anh ấy qua đời khiến vợ, con bơ vơ. Anh ấy là người vui tính, tốt bụng, đối xử tốt với tất cả mọi người. Anh chăm sóc bệnh nhân như người nhà vậy”, cô Wang nói.
 |
| Thủ phạm Lian nói rằng anh ta chịu đau đớn liên tục vì ca phẫu thuật mũi. Ảnh: BBC |
Bác sĩ Wang thiệt mạng ngày 25/10/2013 trong giờ làm việc tại Bệnh viện Nhân dân số 1, thành phố Ôn Lĩnh, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Lian Enqing, hung thủ 33 tuổi, đã bước vào phòng làm việc của Wang và tấn công anh bằng búa và dao.
Một bức ảnh Lian chụp vào năm 2012 cho thấy anh ta có vẻ trẻ trung và vui vẻ sau ca phẫu thuật mũi ở bệnh viện Ôn Lĩnh. Nhưng Lian cho rằng ca phẫu thuật khiến anh ta cảm thấy đau đớn liên tục và suy sụp trong vòng một năm sau đó. Tại nhà của Lian ở ngoại ô Ôn Lĩnh, mẹ anh ta phải vứt khá nhiều đồ đạc mà anh ta đập phá trong cơn tức giận.
“Nó là một đứa trẻ tốt. Chính các bác sĩ mới là những kẻ xấu”, bà nói.
Phòng ngủ của thủ phạm không thay đổi từ ngày vụ án xảy ra. Khung cảnh phần nào giúp người ta hiểu tâm trí của một con người khổ sở vì bệnh tật và phẫn nộ trước thực trạng chăm sóc y tế.
 |
| Wang Wiejie, một bác sĩ trong bệnh viện Ôn Lĩnh nhìn thấy thủ phạm đâm Yunjie nhiều nhát. Ảnh: BBC |
Các vật dụng y tế vẫn ở trên bàn - gồm các lọ thuốc, giấy tờ liên quan tới quá trình điều trị trong hai tháng tại Trung tâm Thần kinh Thượng Hải. Hồ sơ mô tả Lian mắc chứng hoang tưởng. Lian ra khỏi Trung tâm Thần kinh Thượng Hải vào ngày 15/10/2013, chỉ 10 ngày trước vụ giết người.
Trên tường, các nét chữ tiếng Trung còn mờ mờ sau khi ai đó đã cố gắng xóa chúng. Người ta vẫn có thể đọc những từ "chết" bên cạnh tên của hai bác sĩ. Một trong hai cái tên là Wang.
Gia đình Lian cho rằng Lian giết bác sĩ Wang vì phẫn nộ trước hệ thống chăm sóc y tế nghèo nàn. Nhiều người dân Trung Quốc cũng nghĩ như vậy.
Sau vụ giết hại một bác sĩ ở đông bắc Trung Quốc năm 2012, báo People’s Daily tiến hành khảo sát online, đề nghị người tham gia thể hiện cảm xúc về câu chuyện. Hiện nay báo đã gỡ nội dung của cuộc khảo sát khỏi trang web. Kết quả khảo sát cho thấy hơn 60% người bấm vào biểu tượng mặt cười. Chỉ 6,7% số người chọn biểu tượng mặt buồn.
 |
| Bố mẹ Lian tin rằng con trai họ rối loạn tâm lý khi gây án. Ảnh: BBC |
Một nhân viên trực lễ tân ở khu phòng bệnh diễn ra vụ án giết hại bác sĩ Wang ở bệnh viện Ôn Lĩnh cho biết, chuyện bệnh nhân đe dọa nhân viên y tế bằng dao và các hung khí khác xảy ra thường xuyên.
Các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đang cố gắng cải cách hệ thống y tế, mở rộng khả năng tiếp cận và phạm vi miễn giảm của bảo hiểm xã hội. Nhưng quy trình cần thời gian, và sự bất mãn của bệnh nhân đang tăng cao do các chi phí đắt đỏ và lời phàn nàn về sự tắc trách của bác sĩ cũng như nạn tham nhũng.
Wang Wiejie, một đồng nghiệp của bác sĩ Wang Yunjie xấu số, đã cố gắng ngăn cản hung thủ.
“Tôi thấy tên giết người đâm bác sĩ Wang hai hoặc ba lần. Lúc đó tôi nghĩ, nếu hắn đâm anh ấy thêm một nhát nữa, anh ấy chắc chắn sẽ chết nên tôi chộp tay Lian. Tôi thấy một con dao với chiều dài khoảng 35 cm, và hắn đâm vào ngực tôi. Sau đó, hắn lại đâm bác sĩ Wang khiến anh ấy gục hẳn xuống sàn”, Wang Wiejie kể lại.
Cả gia đình của bác sĩ Wang và Lian Enqing đều cảm thấy họ là nạn nhân của tình trạng bất công. Gia đình Lian cho rằng anh ta rối loạn tâm thần vào thời điểm gây án. Giấy tờ y tế của thủ phạm chứng nhận điều đó, nhưng tòa án bác bỏ. Gia đình Lian đang kháng cáo bản án tử hình.
 |
| Em gái bác sĩ Wang Yunjie nói hệ thống y tế tồi tệ đã giết anh trai cô. Ảnh: BBC |
Người thân của bác sĩ Wang nổi giận trước cách mà phiên tòa và truyền thông Trung Quốc miêu tả vụ án mạng. Họ không tin vụ việc chỉ đơn giản là hành vi tranh chấp giữa bác sĩ và bệnh nhân. Thậm chí Wang không phải là bác sĩ phẫu thuật cho Lian. Anh chỉ cố gắng xoa dịu những lời phàn nàn của Lian mà thôi.
Gia đình Wang cho biết, bệnh viện đã giới hạn số lượng đồng nghiệp tới viếng đám tang sau khi nhân viên biểu tình rầm rộ dưới sân để đòi bệnh viện nâng cao mức độ an toàn cho họ.
“Bệnh viện nói với chúng tôi rằng người ta đến và đe dọa nhân viên bằng dao hàng ngày. Anh trai tôi đã chết vì sự rối ren của hệ thống y tế”, Wang Huijiao bình luận.
