 |
| Các nhà lãnh đạo ASEAN chụp tại Hội nghị cấp cao 27 diễn ra ở Kuala Lumpur, Malaysia. Ảnh: TheStar |
Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 mở đầu cho 10 hội nghị cấp cao. Các Hội nghị lần này có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu bước ngoặt lịch sử của ASEAN với quyết định của các nhà lãnh đạo ASEAN về hình thành Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015 và thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 làm cơ sở và khuôn khổ cho liên kết ASEAN trong 10 năm tới.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Malaysia Najib Razak nhấn mạnh sự hình thành Cộng đồng ASEAN 2015 là một bước tiến lịch sử trọng đại của ASEAN, đưa ASEAN bước vào một giai đoạn phát triển mới cao hơn. Thủ tướng Malaysia cũng nhấn mạnh ASEAN là nhân tố quyết định, mang lại sự chuyển biến rõ rệt cho Đông Nam Á từ khu vực nghèo nàn, chia rẽ, xung đột, bất ổn trở thành một cộng đồng hòa bình, ổn định, thịnh vượng và hợp tác. Các nước thành viên đã vượt qua các rào cản và khác biệt, cùng xây dựng một cộng đồng "thống nhất trong đa dạng". Quyết tâm chính trị của các nước thành viên, phương cách ASEAN, chia sẻ tầm nhìn chung, các giá trị và chuẩn mực và lợi ích chung là những yếu tố dẫn tới thành công.
ASEAN ngày nay là một khu vực hòa bình, nền kinh tế gắn kết và thống nhất với tổng GDP 2.600 tỷ USD (tăng 80% trong 7 năm qua), không chỉ hội nhập sâu rộng vào cấu trúc an ninh và kinh tế toàn cầu, mà còn là một khu vực năng động với nhiều cơ hội và triển vọng phát triển to lớn. Việc hình thành Cộng đồng ASEAN sẽ tiếp tục mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và các nước thành viên, như tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận thị trường, giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ nhờ việc xóa bỏ thuế quan, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo thuận lợi đi lại.
Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Razak nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, kêu gọi các bên tự kiềm chế và không thực hiện các hành động gây phức tạp tình hình hoặc làm gia tăng căng thẳng.
Chia sẻ về các định hướng phát triển của ASEAN, Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN sẽ tiếp tục củng cố và phát huy các thành tựu đã đạt được, làm sâu sắc hơn liên kết nội khối, nâng cao năng lực ứng phó chung của ASEAN trước nhiều thách thức -như duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông, các thách thức về môi trường, thiên tai, thảm họa, khủng bố, chủ nghĩa cực đoan.
Sau lễ khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN tham dự phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 27.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 27, các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh kết quả triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN (2009-2015), đề cao ý nghĩa của việc hình thành Cộng đồng ASEAN 2015, coi đó là dấu mốc lịch sử trong tiến trình liên kết khu vực, đánh dấu bước chuyển biến chiến lược của ASEAN và khởi đầu cho một giai đoạn phát triển mới ở tầm cao hơn của ASEAN.
Các nhà lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh xây dựng Cộng đồng ASEAN là một tiến trình liên tục, nhất trí rằng ASEAN cần tiếp tục củng cố và đưa liên kết ASEAN lên tầm cao mới trên cơ sở tiếp nối và phát huy các thành tựu đã đạt được. Theo đó, các nhà lãnh đạo ASEAN đã thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và ba Kế hoạch Tổng thể triển khai Tầm nhìn trên 3 trụ cột với chủ đề "ASEAN 2025: Cùng Vững vàng Tiến bước", định hướng và tạo cơ sở và khuôn khổ cho liên kết của ASEAN trong mười năm tới. Các nhà lãnh đạo cam kết triển khai hiệu quả các văn kiện, đồng thời nhất trí rằng các nước cần tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Tổng thể về Kết nối và Sáng kiến Liên kết ASEAN về thu hẹp khoảng cách phát triển để hỗ trợ cho tiến trình xây dựng cộng đồng.
Các nhà lãnh đạo cũng nhất trí cần tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong lúc đẩy mạnh quan hệ với các đối tác, nâng cao hiệu quả của các tiến trình hiện có, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong quan hệ với các đối tác cũng như trong việc định hình cấu trúc khu vực.
Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN trao đổi sâu rộng về tình hình khu vực và quốc tế, các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống - bao gồm khủng bố quốc tế, các thách thức an ninh biển và tình hình Biển Đông. Về Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN chia sẻ quan ngại sâu sắc về các diễn biến phức tạp ở Biển Đông, nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm đạt được COC, kêu gọi các bên tự kiềm chế và không tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp tình hình hoặc gia tăng căng thẳng, nhất trí cần phát huy vai trò của ASEAN trong việc xử lý tranh chấp.
Kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 27, các nhà lãnh đạo sẽ ký kết 3 văn kiện - gồm Tuyên bố Hình thành Cộng đồng ASEAN 2015, Tuyên bố Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và Công ước ASEAN về chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em; thông qua 10 văn kiện, như Tuyên bố chung ASEAN về Biến đổi khí hậu, Tuyên bố về Chương trình Nghị sự ASEAN sau 2015 về Bền vững Môi trường và Biến đổi khí hậu, Tuyên bố Kuala Lumpur về Giáo dục Đại học, các Kế hoạch Hành động Khu vực về Xóa bỏ bạo lực đối với Phụ nữ và Trẻ em.
Ngay sau phiên họp toàn thể, Lễ ký kết Công ước ASEAN về chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, đã diễn ra. Lễ ký kết Tuyên bố Hình thành Cộng đồng ASEAN 2015, Tuyên bố Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 sẽ diễn ra vào ngày mai, 22/11/2015, với sự chứng kiến của các nhà lãnh đạo các nước tham gia đối thoại và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
Chiều 21/11, các nhà Lãnh đạo ASEAN sẽ tiếp tục chương trình làm việc với các Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc, ASEAN-Ấn Độ, ASEAN+3 và ASEAN-Mỹ.
