Sau buổi công bố báo cáo tài chính mới đây của Appe, Wall Street Journal ước tính Apple đang có 253 tỷ USD tiền mặt, nhiều hơn bất cứ công ty nào tại Mỹ.
Lượng tiền mặt tăng nhanh chóng của Táo khuyết có được phần lớn là nhờ lợi nhuận từ iPhone. Khoản tiền khổng lồ có trong tài khoản Apple trở thành đề tài nóng gây tranh cãi trong giới đầu tư.
Thông thường khi một công ty sở hữu số tiền khổng lồ, họ sẽ đầu tư ngược lại thị trường để tìm kiếm những mảng kinh doanh hoặc nghiên cứu ra mắt sản phẩm mới, tránh để tiền “nhàn rỗi”.
 |
| Nghĩ cách tiêu tiền cũng là một vấn đề đau đầu với lãnh đạo Apple. Ảnh: Market Watch. |
Apple, trong khi đó, vẫn giữ cho lượng tiền mặt của mình tăng lên trung bình 4 tỷ USD mỗi tháng. Tuy nhiên, theo Vox, không phải Apple không muốn đầu tư mà với lượng tiền mặt khổng lồ của mình, hãng gần như không thể tìm ra một lĩnh vực nào để đầu tư một cách trọn vẹn. Ngoài ra, cấu trúc tập đoàn phức tạp của Apple cũng khiến việc đầu tư thêm phần khó khăn.
Apple đã đầu tư nhưng cần nhiều hơn nữa
Apple phóng khoáng khi tung ra bất cứ khoản đầu tư nào. Họ tiêu tốn hơn 10 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển năm 2016. Người ta không biết hãng làm gì với khoản tiền đó nhưng đang có những đồn đoán về dự án xe tự lái của hãng.
Apple từng chia sẻ với tác giả Fred Vogelstein rằng họ chi 150 triệu USD trong vài năm để phát triển chiếc iPhone đời đầu. Khi đó, số tiền 150 triệu USD là rất lớn so với quy mô công ty. Nhưng ngày nay, Apple có thể ra mắt 25 dự án tương tự việc sản xuất iPhone mỗi tháng nếu không muốn số tiền chảy vào túi mình ngày một tăng.
10 tỷ USD là khoản tiền lớn không thể đong đếm với mọi công ty. Lấy Alphabet làm ví dụ. Đây được xem là hãng công nghệ lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Apple. Alphabet đang không tiếc tiền đổ vào những dự án “moonshot” như xe tự lái với công ty Waymo, dự án chống lão hóa Calico, bộ phận khoa học đời sống Verily, công ty diều năng lượng Makani, cung cấp Internet từ khinh khí cầu Project Loon hay vận chuyển bằng drone mang tên Project Wing.
Mặc dù vậy, tổng số tiền Alphabet tung ra cho các dự án này chỉ là 3,6 tỷ USD trong năm 2016. Alphabet thu về khoảng 19,5 tỷ USD lợi nhuận trong năm ngoái.
Apple – tất nhiên – có lợi nhuận lớn hơn rất nhiều. Họ kiếm được 45,7 tỷ USD trong năm tài khóa 2016. Do đó, Apple cần đầu tư vào những dự án không tưởng với quy mô gấp 10 lần Alphabet mỗi năm chỉ để ngăn số tiền của mình không phình to lên.
Có 2 vấn đề lớn Apple phải đối mặt: Một trong số đó là không dễ cho một công ty như họ để tìm ra hàng tá các ý tưởng kinh doanh xứng đáng để đổ hàng trăm triệu USD vào.
Nhiều ý tưởng lớn không thực tiễn
X – công ty con tách ra từ Alphabet – tìm kiếm hàng loạt ý tưởng dự án mới mỗi năm. Nếu một ý tưởng có triển vọng, X sẽ thuê vài người khai thác nó và phát triển sản phẩm mẫu. Sau đó, nếu có kết quả, nọ tiếp tục đổ thêm tiền, thậm chí tách riêng thành một công ty con khác của Alphabet.
Tuy nhiên, hầu hết ý tưởng X đề xuất đều không thể “tốt nghiệp”, trở thành một công ty có hình hài như Waymo. Chẳng hạn, X phát triển một công nghệ thay thế xăng từ nước biển năm 2014. Tuy nhiên, sau khi phát triển sản phẩm mẫu, công ty quyết định dừng lại vì không thể tìm cách giảm chi phí để cạnh tranh với xăng.
 |
| Waymo là một trong những ý tưởng moonshot thành công nhất của Apple. Ảnh: Getty. |
Vấn đề của các dự án này không đơn thuần là tiền bạc. Những công ty như Google hay Apple có thể dễ dàng đổ tiền vào hàng trăm dự án như vậy mỗi năm. Vấn đề ở chỗ, các ý tưởng đó không thực tiễn.
Vấn đề lớn thứ 2 Apple phải đối mặt là cấu trúc bất thường của công ty. Hầu hết tổ chức đều phân thành các phân nhánh nhỏ, với mỗi phân nhánh chịu trách nhiệm sản xuất một dòng sản phẩm riêng biệt.
Apple lại đối lập hoàn toàn. Thay vì có các Phó chủ tịch phụ trách cho sản phẩm Mac, iPhone, iPad, Apple có 1 Phó chủ tịch phụ trách phát triển phần mềm, một Phó chủ tịch phát triển phần cứng.
Điều này đồng nghĩa họ không thể làm được nhiều việc cùng lúc. Khi Apple tập trung cho các sản phẩm như iPhone, iPad trong những năm gần đây, sản phẩm Mac của họ - đặc biệt là mẫu Mac Pro cao cấp – lập tức bị bỏ rơi.
Đây cũng là lý do khiến Apple có số dòng sản phẩm ít hơn rất nhiều so với một công ty truyền thống.
Nếu Apple muốn tiêu 250 tỷ USD tiền mặt của mình một cách nhanh chóng, họ cần phải tái cấu trúc công ty, để có thể thực hiện nhiều dự án song song. Tuy nhiên, cấu trúc hiện tại là chìa khóa để Apple tạo ra thành công cho iPhone và các sản phẩm khác. Họ có các kỹ sư tốt nhất thế giới hợp tác với nhau cùng làm một dự án.
Do đó, có vẻ họ muốn tìm ra một, hoặc vài dự án có tiềm năng để trở thành iPhone thứ 2 và tập trung mọi nguồn lực vào đó, hơn là đầu tư tràn lan và xé nhỏ cấu trúc công ty. Tất nhiên, để tìm ra một dự án như vậy chưa bao giờ dễ dàng.
