“Cảm giác như bị bắt cóc”
“Hy Lạp đang ở trong một cuộc khủng hoảng nhân đạo và chúng tôi sẽ phải chuẩn bị cho những hệ quả lớn hơn nếu đàm phán với các chủ nợ lại đổ vỡ”, ông Nikitas Kanakis, chủ tịch tổ chức từ thiện Doctors of the World tại Hy Lạp, nói với tờ New York Times.
Các ngân hàng của Hy Lạp đến cuối tuần này vẫn đóng cửa, trong khi quốc khố gần cạn kiệt. Dù Thủ tướng Alexis Tsipras đã nhượng bộ, mở ra cơ hội đạt thỏa thuận với chủ nợ, Hy Lạp đang ngày càng bị cách ly khỏi nền kinh tế toàn cầu. Đây là một vấn đề lớn đối với quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng 65% nhu cầu hàng hóa này.
Các container chứa thực phẩm, thuốc men và các hàng hóa thiết yếu hàng ngày khác, bao gồm cả hàng nhập từ Việt Nam, đang chất đống ở cảng Piraeus gần thủ đô Athens. Các biện pháp kiểm soát vốn khiến các nhà nhập khẩu của Hy Lạp gặp khó hoặc không thể thanh toán tiền để nhận hàng.
 |
| Người hưu trí đợi bên ngoài một chi nhánh đóng cửa của ngân hàng National Bank ở đảo Crete của Hy Lạp ngày 29/6 với hy vọng được trả lương. Những khách hàng này đang tranh luận với một nhân viên của ngân hàng. |
“Chúng tôi không thể làm được điều gì để chuẩn bị cho tình huống như thế này”, ông Nikos Manisoitis, người điều hành Nikos Manisoitis & Son, một công ty gia đình chuyên nhập khẩu các loại gia vị và hàng khô được thành lập cách đây 95 năm, than thở.
“Chúng tôi có cảm giác như bị bắt cóc. Chúng tôi không thể rút tiền khỏi ngân hàng và lo rằng sẽ mất tất cả. Chúng tôi như đang sống ở thời điểm cách đây 60 năm ”, ông Manisoitis nói, so sánh cuộc sống hiện tại với những năm tháng đen tối hồi sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và nội chiến Hy Lạp.
Dù nền kinh tế Hy Lạp chỉ chiếm 2% toàn bộ nền kinh tế khối Eurozone, việc nước này phải ra khỏi Eurozone có thể gây ra những ảnh hưởng không thể lường trước, nhất là trong trường hợp điều này xảy ra cùng lúc với sự sụt giảm chóng mặt trên thị trường chứng khoán Trung Quốc.
Theo New York Times, 5 năm khủng hoảng đã khiến nền kinh tế Hy Lạp rã rời. Tầng lớp trung lưu của nước này rơi vào cảnh túng bấn, trong khi hàng chục nghìn doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đóng cửa. Các công ty Hy Lạp đang hoang mang không biết làm thế nào để chuẩn bị cho tình huống Chính phủ hoạt động bằng cách viết giấy ghi nợ (IOU), hoặc nước này phải quay lại sử dụng đồng tiền của riêng mình.
“Cơn ác mộng” đó có thể ập đến vào ngày thứ hai tuần tới nếu Athens không đạt được thỏa thuận với chủ nợ vào cuối tuần này, và ECB cắt nguồn hỗ trợ thanh khoản khẩn cấp vốn đã giúp các nhà băng Hy Lạp duy trì được hoạt động trong những tháng gần đây.
Tuần này, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Pháp Christian Noyer nói ECB sẽ phải dừng bơm thanh khoản khẩn cấp cho các ngân hàng Hy Lạp, trừ phi Athens đạt được thỏa thuận với chủ nợ vào ngày chủ nhật. “Nền kinh tế Hy Lạp đang bên bờ vực thảm họa”, ông Noyer, một thành viên của Hội đồng Thống đốc ECB, nói.
Hôm thứ tư tuần này, các hiệp hội kinh doanh chính ở Hy Lạp cảnh báo các biện pháp kiểm soát vốn đang gây ra tình trạng “ngạt thở kinh tế”, và cảnh báo về “sự bùng nổ thất nghiệp”, nếu Thủ tướng Tsipras và các nhà lãnh đạo châu Âu khác không đạt được một thỏa thuận nhằm giữ Hy Lạp trong Eurozone.
Gần đây, tỷ lệ thất nghiệp của Hy Lạp đã vượt ngưỡng 25%, trong đó tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ đã qua mức 50%. Sau 5 năm suy thoái, kinh tế Hy Lạp đã tăng trưởng trở lại vào năm ngoái. Tuy vậy, quý I năm nay, nền kinh tế này lại rơi trở lại vòng xoáy suy giảm.
Cho dù có thỏa thuận đạt được vào phút chót, giới chuyên gia tin rằng, nền kinh tế Hy Lạp sẽ bị khủng hoảng kìm hãm ít nhất thêm một năm nữa.
Đối tác Việt Nam vạ lây
Ở cảng Piraues, ông Manisoitis, chủ doanh nghiệp nhập khẩu hàng tiêu dùng, nói ông đang lo cho công ty của gia đình mình. Công ty này đã vượt qua được Chiến tranh Thế giới thứ hai và thời kỳ độc tài quân sự, nhưng ông Manisoitis lo công ty sẽ không thể tồn tại nếu Hy Lạp phải ra khỏi Eurozone.
Trong hơn một tuần qua, lô hàng hạt tiêu đen 15 tấn mà ông Manisoitis đặt mua từ Việt Nam đã phải nằm chờ trong container chở hàng, dưới ánh nắng mặt trời như thiêu đốt ở bên cảng.
Mặc dù công ty của ông có thừa tiền trong tài khoản ngân hàng Hy Lạp để trả số tiền 150.000 euro mua lô hàng này, các biện pháp kiểm soát vốn khiến ông không thể thanh toán cho đối tác ở Việt Nam.
Cho dù các biện pháp kiểm soát vốn được dỡ bỏ vào tuần tới, thì đến lúc đó lô hạt tiêu có thể đã hỏng. Trong trường hợp như vậy, cơ quan hải quan sẽ không cho phép ông Manisoitis nhận lô hàng, nhưng ông vẫn sẽ phải thanh toán tiền cho lô hàng này.
“Chúng tôi đang mất ngủ hàng đêm. Chúng tôi không thể nhận hàng, cũng không thể giao hàng cho những khách đã đặt mua. Chúng tôi có nguy cơ còn mất thêm tiền nữa”, ông Manisoitis nói với tờ New York Times.
Doanh nhân này hy vọng Hy Lạp sẽ tránh được khả năng phải ra khỏi Eurozone. Nhưng nếu các bên không đạt được thỏa thuận vào chủ nhật này, thì “Tôi tin là Thủ tướng Tsipras sẽ không có được ý tưởng nào về việc sẽ phải làm gì nếu đất nước phải rời Eurozne”, ông Manisoitis phát biểu.
