 |
Theo Bloomberg, năng lực sản xuất vaccine Covid-19 khổng lồ đã giúp Ấn Độ đánh bại Trung Quốc trong cuộc đua vaccine miễn phí hoặc giá rẻ.
Việc giúp các quốc gia nghèo có được vaccine giá rẻ hoặc miễn phí đã mang đến cho Trung Quốc cơ hội vàng nhằm củng cố mối quan hệ với những thị trường mới nổi. Trong khi đó, Ấn Độ phải vật lộn với cuộc khủng hoảng Covid-19 tồi tệ và rơi vào đợt suy thoái đầu tiên sau 25 năm.
Tuy nhiên, nhờ năng lực sản xuất vaccine khổng lồ, Ấn Độ đã gửi hàng triệu liều vaccine đến các nước láng giềng Nepal, Bangladesh và Sri Lanka, cho phép người dân những quốc gia này nhận vaccine sớm hơn từ Trung Quốc.
"Nhờ món quà của Ấn Độ, Sri Lanka đã có thể bắt đầu tiêm chủng ngay lập tức. Hầu hết người dân Sri Lanka biết ơn vì điều này", Bloomberg dẫn lời ông Eran Wickramaratne, một nhà lập pháp Sri Lanka, chia sẻ.
 |
| Với năng lực sản xuất vaccine khổng lồ, Ấn Độ đã gửi hàng triệu liều đến các nước láng giềng. Ảnh: Bloomberg. |
Hàng triệu liều vaccine ngừa Covid-19
Tính đến nay, New Delhi đã vận chuyển gần 6,8 triệu liều vaccine miễn phí trên khắp thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc cam kết khoảng 3,9 triệu liều, theo dữ liệu được Bloomberg tổng hợp.
Bắc Kinh và New Delhi từ lâu đã tranh giành sức ảnh hưởng ở châu Á. Ấn Độ cấm hàng trăm ứng dụng của Trung Quốc, bao gồm TikTok và ByteDance và tìm cách thu hút nhà đầu tư rời Trung Quốc.
Tốc độ phát triển thần tốc của nền kinh tế đã cho phép Bắc Kinh tăng cường quan hệ với các nước nghèo hơn thông qua khoản vay hàng chục tỷ USD theo Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Tuy nhiên, dịch Covid-19 đã đem đến cơ hội cho Ấn Độ. Ngành công nghiệp dược phẩm - nhất là Viện Huyết thanh của Ấn Độ - đưa quốc gia Nam Á thành nhà cung cấp chính các loại thuốc thiết yếu cho những quốc gia đang phát triển.
Bắc Kinh hứa hẹn gửi khoảng 300.000 liều vaccine cho Myanmar. Tuy nhiên, chưa có bất cứ liều nào được giao. Trong khi đó, New Delhi đã nhanh chóng chuyển 1,7 triệu liều.
 |
| Ấn Độ đã vận chuyển gần 6,8 triệu liều vaccine miễn phí trên khắp thế giới. Ảnh: Bloomberg. |
Theo ông Ashok Malik - cố vấn chính sách của Bộ Ngoại giao Ấn Độ, New Delhi đã sớm nhận ra rằng năng lực sản xuất của Ấn Độ sẽ là yếu tố quan trọng để chiến thắng đại dịch.
Không phải người dân Ấn Độ không cần vaccine ngừa Covid-19. Quốc gia này cũng có hơn một tỷ người cần được bảo vệ. Trong khi Trung Quốc sớm thành công trong việc kiểm soát đại dịch, Ấn Độ không thể ngăn chặn virus lây lan nhanh chóng.
New Delhi ưu tiên người dân. Tuy nhiên, khả năng sản xuất vaccine của Ấn Độ vượt xa số liều mà cư dân nước này cần. Do đó, chính quyền nước này có thể xuất khẩu hàng triệu liều vaccine nhằm tạo sức ảnh hưởng quốc tế.
Tại Bangladesh, quá trình tiêm chủng đã bắt đầu và diễn ra rất tốt
- Bà Meghna Guhathakurta, một cư dân ở Dhaka
"Tại Bangladesh, tôi thấy quá trình tiêm chủng đã bắt đầu và diễn ra rất tốt, ít nhất là ở các thành phố", bà Meghna Guhathakurta - một cư dân ở Dhaka - cho biết. Theo lịch, bà sẽ được tiêm trong tháng này.
Các nhà sản xuất vaccine Ấn Độ cũng được tự do bán vaccine cho những quốc gia giàu có hơn. Tuy nhiên, chính phủ nước này hứa sẽ mua hàng để cung cấp cho các nước nghèo cũng như người dân Ấn Độ. Các đại sứ nước ngoài cũng được đến thăm những trung tâm dược phẩm ở Pune và Hyderabad.
Đồng thời, Ấn Độ đảm bảo với các nước láng giềng tại Nam Á, Ấn Độ Dương, thậm chí là Dominica và Barbados, về vaccine giá rẻ và một số lô hàng đầu miễn phí. Kể từ đó, Ấn Độ đã xuất khẩu tổng cộng hơn 33 triệu liều vaccine.
Củng cố mối quan hệ với các nền kinh tế mới nổi
"Chính sách ngoại giao vaccine của Ấn Độ đã giúp cải thiện quan hệ với các nước làng giềng Nam Á", PGS Nicholas Thomas tại Đại học Hong Kong bình luận. Ông cho rằng trong cuộc chạy đua vaccine với Bắc Kinh, New Delhi đang chiếm ưu thế.
Tuy nhiên, cả vaccine do Ấn Độ và Trung Quốc sản xuất đều bị cho là có khả năng kém hiệu quả hơn vaccine của Pfizer và Moderna. Ấn Độ hiện giao vaccine Covishield và xuất khẩu vaccine Covaxin của Bharat Biotech International Ltd. để thử nghiệm lâm sàng.
Nhu cầu tiêm vaccine tại Ấn Độ dự kiến tăng khi Covaxin nhận được sự chấp thuận theo quy định và Dr. Reddy’s Laboratories (có trụ sở tại Hyderabad) bắt đầu giao vaccine của Nga Sputnik V.
Các công ty Sinopharm, Sinovac Biotech, CanSino Biologics và Chongqing Zhifei Biological Products của Trung Quốc xuất khẩu vaccine sang UAE, Maroc, Indonesia, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil để thử nghiệm lâm sàng. Bắc Kinh cũng hứa cung cấp vaccine cho hơn 10 quốc gia khác.
 |
| Cả vaccine do Ấn Độ và Trung Quốc sản xuất đều bị nghi ngờ kém hiệu quả hơn vaccine của Pfizer và Moderna. Ảnh: Bloomberg. |
Theo Bloomberg, đối với các quốc gia đang phát triển bị ảnh hưởng bởi đại dịch, việc tiêm chủng cho những đối tượng có nguy cơ cao với số lượng lớn mũi tiêm giá rẻ có hiệu quả 60-70% sẽ tốt hơn dành nhiều tháng để chờ đợi số lượng nhỏ vaccine đắt tiền.
“Người dân đã ít nhiều cảnh giác với vaccine vì chúng đến từ Ấn Độ. Bây giờ, sự ngờ vực phần lớn đã biến mất", Bloomberg dẫn lời Rashidul Mannan tại Dhaka (Bangladesh) tiết lộ.
Các quốc gia đang phát triển cũng sẽ được tiếp cận hàng triệu liều vaccine từ sáng kiến Covax, một chương trình do Tổ chức Y tế Thế giới lãnh đạo. Covax đặt mục tiêu cung cấp gần 150 triệu liều trong quý 1/2021 và 2 tỷ vào cuối năm nay.
Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trong chính sách ngoại giao vaccine
- Ông Yanzhong Huang thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cam kết tài trợ 500.000 liều vaccine cho Philippines. Pakistan cũng cho phép các nhà sản xuất vaccine Trung Quốc thực hiện thử nghiệm lâm sàng tại nước này. "Chúng tôi đã hỗ trợ khoa học, đảm bảo rằng chúng tôi sẽ có dữ liệu đáng tin cậy về hiệu quả của vaccine", cố vấn y tế Pakistan Faisal Sultan chia sẻ.
Trung Quốc cũng thành công ở châu Phi và châu Mỹ Latinh - những khu vực đầu tư chính của Bắc Kinh. Vào đầu tháng 2, Bắc Kinh đã gửi vaccine cho hơn 10 quốc gia, bao gồm Zimbabwe và Guinea Xích đạo.
"Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trong chính sách ngoại giao vaccine. Đối với các quốc gia ở bên nhận, đó là một điều tốt", ông Yanzhong Huang, thành viên cao cấp về sức khỏe toàn cầu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở New York, bình luận.
