Theo Rappler, với tấm bằng quản trị kinh doanh của một đại học hàng đầu Philippines, Jake kỳ vọng sẽ được làm một công việc đúng sở trường. Anh được một công ty công nghệ thông tin (CNTT) ở Quezon tuyển dụng và làm công việc phân tích tài chính. Nhưng công việc thực tế không giống những gì công ty hứa hẹn với anh.
Jake được giao nhiệm vụ cắm USB hoặc thẻ nhớ vào máy tính và nhập mã. "Lúc đầu, tôi không biết mình đang làm gì. Nhưng hóa ra tôi đang trả tiền cho những người thắng cuộc của game cờ bạc trực tuyến", Jake kể. Anh hoàn toàn không biết gì về dòng tiền, hay liệu chúng có đến từ các tổ chức tài chính Philippines hay không.
Ngoài nhập mã, Jake được giao nhiệm vụ tìm kiếm người chơi Trung Quốc. Anh liên lạc trực tiếp với người chơi hoặc thông qua các chi nhánh khác. Người chơi chủ yếu đến từ Trung Quốc, nhưng cũng có khách hàng Trung Quốc đến từ Đài Loan, Hong Kong, Singapore và Mỹ.
Công ty hoạt động mờ ám
Jake cho biết công ty mà anh đang làm việc có khoảng 200 nhân viên, bao gồm người Trung Quốc và Philippines. "Bạn không cần nói tiếng Quan Thoại. Bạn có thể dùng tiếng Anh, hoặc người Trung Quốc, Philippines thông thạo tiếng Quan Thoại sẽ dịch cho bạn", Jake kể.
Theo Jake, ngành công nghiệp mang đến cho người Philippines cơ hội việc làm và thu nhập hấp dẫn. Bên cạnh tiền lương, nhân viên được thưởng ít nhất gần 10.000 USD mỗi năm. Một số nhà quản lý Trung Quốc kiếm được hơn 20.000 USD chưa kể tiền thưởng.
 |
| Ảnh chụp bên trong một sòng bạc ở Manila, Philippines. Ảnh: Alamy. |
Trung bình, nhân viên Trung Quốc kiếm từ 1.156 USD đến 1.348 USD mỗi tháng. Nhân viên Philippines kiếm được ít hơn nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các công việc thông thường.
Trả lời phỏng vấn Rappler, Wei - nhân viên Trung Quốc ở một công ty khác - cho biết anh ta được nhà tuyển dụng hứa hẹn trả 2.000 USD, nhưng thực tế chỉ nhận được một nửa.
Thu nhập tốt nhưng Jake thừa nhận anh biết công ty mình đang làm việc mờ ám. "Chúng tôi có mật mã để trao đổi với nhau. Khi chúng tôi nói những từ kiểu như 'aja', có nghĩa là đặc vụ chính phủ hoặc cảnh sát sắp sửa đến văn phòng và phải cất giấu mọi thứ", Jake kể.
"Tôi chắc chắn ông chủ có quen biết với các quan chức chính phủ. Nếu không, công ty không thể hoạt động và phải nộp thuế cao hơn. Điều đó sẽ khiến họ bị giảm tiền thưởng", anh nói thêm.
Jake cho biết trang web của công ty có một số bản sao lưu trong trường hợp bị chặn bởi tường lửa Trung Quốc. Jake rời công ty sau vài tháng vì không thoải mái với hoạt động đáng ngờ tại đây.
Địa điểm hoàn hảo
Bất chấp những tuyên bố gay gắt phản đối cờ bạc của Tổng thống Rodrigo Duterte, người Trung Quốc đã tìm thấy "thiên đường" cờ bạc của họ ở Philippines.
Alvin Camba, nghiên cứu sinh tại Đại học Johns Hopkins, chuyên mảng kinh tế chính trị của tư bản nước ngoài ở Trung Quốc, cho rằng sự bùng nổ của ngành dịch vụ và tự do kinh tế tại Philippines là điều kiện hoàn hảo để phát triển cờ bạc trực tuyến. Theo Camba, cờ bạc không đe dọa thị trường địa phương, thậm chí còn cung cấp việc làm.
Nhưng điều thực sự thúc đẩy ngành công nghiệp trò chơi trực tuyến tại quốc gia này là việc ông Duterte chống lại PhilWeb của doanh nhân Roberto Ongpin. Đây là công ty niêm yết chuyên cung cấp dịch vụ chơi game và vận hành các sòng bạc e-Games.
Năm 2016, ông Duterte tuyên bố sẽ "phá hủy" Ongpin, người sở hữu khối tài sản khoảng 3,26 tỷ USD. Tuyên bố đó dẫn đến việc Ongpin xin từ chức. Ông bán hết 53% cổ phần của mình tại công ty với 38,2 triệu USD.
Động thái của tổng thống Philippines còn khiến Tập đoàn Giải trí và Cờ bạc Philippines (Pagcor) trực thuộc chính phủ chấm dứt hợp đồng 13 năm với Philweb. Philweb không còn được kinh doanh độc quyền, giấy phép chơi game được bán bên ngoài các đặc khu kinh tế.
Phiweb dưới thời Ongpin không thường xuyên giao dịch với các công ty Trung Quốc vì các chính sách trước đó của cựu Tổng thống Benigno Aquino III. Sau khi hợp đồng kết thúc, Pagcor lấy lại quyền bán giấy phép và mở cửa thị trường cho các công ty đánh bạc nước ngoài, bao gồm các công ty trò chơi trực tuyến Trung Quốc.
Cách vận hành hoạt động đánh bạc
Để vận hành, các công ty nước ngoài phải hợp tác với nhà điều hành có trụ sở tại Philippines hoặc nước ngoài. Họ sẽ cung cấp cho các công ty game nền tảng và những dịch vụ như tiếp thị, hỗ trợ kỹ thuật. Các nhà điều hành này sau đó phải lấy giấp phép có giá khoảng 120.000 USD từ Pagcor, với thời gian gia hạn khoảng 3 năm.
Để bắt đầu đi vào hoạt động, mỗi công ty game cần bỏ ra khoảng 900.000 USD, bao gồm 120.000 USD cho nhà cung cấp game, 120.000 USD cho nhà cung cấp live streaming, 60.000 cho đối tác địa phương, 120.000 USD cho quan hệ khác hàng, cộng với những khoản phí trả cho Pagcor.
 |
| Một nửa nhân sự của các công ty đánh bạc trực tuyến Philippines là người Trung Quốc. Ảnh: SCMP. |
Theo Jake, công ty anh từng làm việc không bị Pagcor giám sát vì sử dụng một công ty công nghệ thông tin khác làm vỏ bọc. Nhưng trò chơi như poker, roulette, cá độ thể thao đều được thực hiện ở các quốc gia khác như Thổ Nhĩ Kỳ và Nga.
Về mặt kỹ thuật, công ty giống một công ty CNTT, thậm chí không khác gì một trung tâm hỗ trợ, nhưng thực chất lại là một phần của hệ sinh thái cờ bạc. Hiện tại, có hơn 56 công ty phát triển cờ bạc trực tuyến được Pagcor phê duyệt, nhưng có thể còn nhiều công ty chưa đăng ký để trốn thuế.
Rappler dẫn lời của Jake: "Chỉ cần đến một văn phòng và nhìn lên tường, chỉ cần nó có những từ liên quan đến văn hóa Trung Quốc, thì đó có thể là một công ty cờ bạc. Hoặc chỉ cần nhìn vào tỷ lệ nhân viên Trung Quốc trong công ty cũng có thể xác định đó là công ty cờ bạc".
Ngành công nghiệp bùng nổ dẫn đến những nguồn lao động đáng ngờ từ Trung Quốc và các vấn đề liên quan đến luật nhập cư ở Philippines. Nhiều người lao động nhập cảnh vào Philippines với tư cách khách du lịch.
Năm 2018, hơn 1,2 triệu khách du lịch Trung Quốc đến Philippines, chỉ đứng sau 1,6 triệu khách đến Hàn Quốc. Với nhiều khách du lịch, “điểm du lịch” của họ là ngành công nghiệp cờ bạc trực tuyến.
Pagcor lãi khủng
Bộ Tài chính Philippines ước tính chính phủ mất 32 tỷ peso (629 triệu USD) thuế thu nhập từ khoảng 140.000 người lao động nước ngoài trong ngành cờ bạc trực tuyến. Để giải quyết vấn đề, Cục Thuế vụ ban hành quy định yêu cầu người lao động nước ngoài phải có mã số thuế trước khi làm việc tại quốc gia này.
Lao động nước ngoài cũng đăng ký với các văn phòng thuế cấp quận (RDO) có thẩm quyền đối với địa chỉ thực của chủ lao động. Những lao động nước ngoài khác đã có visa làm việc hoặc giấy phép lao động do Cục Xuất nhập cảnh (BI) cấp cũng được yêu cầu đăng ký với RDO.
Nhóm đặc nhiệm liên cơ quan gồm DOF, BI, Pagor, Bộ Lao động và Việc làm, Cục Điều tra Quốc gia và Bộ Tư pháp tiến hành theo dõi các công ty game trực tuyến. Người lao động Trung Quốc bất hợp pháp cũng bị bắt giữ, nhưng Jake cho biết vụ việc có thể do công ty cạnh tranh tố cáo.
 |
| Dòng người lao động Trung Quốc đến Philippines dưới mác khách du lịch. Ảnh: CNA. |
Pagcor vẫn chưa tiết lộ thu nhập của các doanh nghiệp cờ bạc online và quy mô của ngành công nghiệp này. Tuy nhiên, mức tăng thu nhập bất thường của Pagcor cho thấy ngành công nghiệp đánh bạc trực tuyến giúp cơ quan này kiếm lời.
Trong 4 tháng đầu năm 2019, Pagcor bông bố mức tăng trưởng 11,4% với tổng doanh thu 25,09 tỷ peso (492,6 triệu USD). Con số này vượt tới 2,57 tỷ peso (50 triệu USD) so với doanh thu cùng kỳ năm ngoái.
Nguy cơ rửa tiền
Nhiều người lo ngại khả năng các công ty đánh bạc gốc Trung Quốc này được sử dụng để rửa tiền. Lucio Pitlo, chuyên gia nguyên cứu Trung Quốc, cho rằng luật bảo mật ngân hàng của Phillipines khiến chính phủ khó điều tra các tài khoản. Và luật này có thể bị lợi dụng bởi các tổ chức tội phạm rửa tiền.
"Cờ bạc trực tuyến là hoạt động kinh doanh cực kỳ mờ ám bởi không ai biết công ty cờ bạc sử dụng các phương tiện tài chính gì, tiền đến từ đâu và đi về đâu. Ngay cả chính phủ cũng chẳng biết gì", ông Pitlo nhấn mạnh.
Thời gian qua, Quốc hội Philippines chủ yếu bày tỏ sự lo ngại với tình trạng lao động nhập cư bất hợp pháp gia tăng. Các cuộc điều tra về cơn sốt cờ bạc tại Philippines cũng đã được thực hiện nhỏ giọt nhưng chưa đi đến đâu cả.
Pagcor cấm người Philippines đánh bạc trực tuyến, nhưng nhiều người dân nước này vẫn có thể truy cập được các trang web đánh bạc do người Trung Quốc điều hành.
Bất động sản hưởng lợi
Một số lĩnh vực hưởng lợi lớn từ hoạt động đánh bạc trực tuyến ở Philippines. Theo Camba, cờ bạc đã cứu ngành bất động sản Philippines. Bong bóng bất động sản không vỡ nhờ các công ty đánh bạc thuê văn phòng.
Khoảng năm 2004, các công ty bất động sản bắt đầu xây dựng nhiều tòa nhà văn phòng tại Manila và các thành phố lớn vì kỳ vọng vào sự tăng trưởng và mở rộng của ngành công nghiệp BPO (thuê ngoài đối tác cung cấp các dịch vụ quản lý, chăm sóc khách hàng).
 |
| Thị trường bất động sản Manila phất lên nhờ cờ bạc trực tuyến. Ảnh: Flickr. |
Tuy nhiên thị trường BPO sớm bão hòa. Vào giai đoạn 2015-2016, nhiều tòa nhà văn phòng ở Manila rơi vào tình trạng ế ẩm. Nhưng nhờ cờ bạc trực tuyến, ngành bất động sản Philippines không sụp đổ. Khảo sát của Công ty tư vấn bất động sản Pronove Tai cho thấy nhu cầu văn phòng doanh nghiệp cờ bạc tăng 118% trong quý I/2019.
Các doanh nghiệp cờ bạc thuê thêm 796.000 m2 văn phòng kể từ năm 2016, khi Tổng thống Duterte lên nắm quyền. Nhiều khả năng diện tích văn phòng đánh bạc trực tuyến tại Philippines sẽ chạm mốc 1 triệu m2 trong năm 2019. Ngoài ra, giá nhà chung cư tại Philippines cũng nhờ đó tăng theo.
Theo Rappler, sự bùng nổ của ngành cờ bạc trực tuyến là điều nhiều người Philippines không thể hiểu nổi. Tất nhiên ngành công nghiệp bất động sản Philippines hưởng lợi, nhiều người Philippines có thêm việc làm.
Tuy nhiên, những nguy cơ của một ngành công nghiệp đầy mờ ám, dính líu chặt chẽ với các hoạt động tội phạm là điều không thể bỏ qua.
Thời gian qua, chính phủ Phililippines có một số động thái siết chặt quản lý các công ty cờ bạc, nhưng Rappler bình luận các công ty Trung Quốc vẫn ăn nên làm ra.
Cơn cuồng cờ bạc và dòng người lao động nhập cư ồ ạt từ Trung Quốc là những rắc rối mà Philippines sẽ phải mất rất nhiều thời gian để tìm cách gỡ.
