Nhiều bằng chứng khoa học đã chứng minh rằng, bia đã xuất hiện từ 6.000 năm trước công nguyên (TCN), và có thể đã được biết đến ở châu Âu khoảng 3.000 năm trước Công nguyên, theo hình thức tự ủ trong gia đình. Sau cách mạng công nghiệp bắt đầu từ Anh (cuối thế kỷ 18 – đầu thế kỷ 19), việc sản xuất bia được chuyển từ thủ công sang công nghiệp, việc sản xuất nhỏ lẻ không còn đáng kể vào cuối thế kỷ 19.
Toàn thế giới tiêu thụ hàng trăm tỷ lít bia mỗi năm. |
Sự phát triển của phù kế và nhiệt kế đã thay đổi việc làm bia, các công cụ đó cho phép người làm có thể kiểm soát nhiều hơn, thu được kết quả cao hơn. Ngày nay, ngành công nghiệp sản xuất bia là một nền kinh doanh toàn cầu, bao gồm một số công ty đa quốc gia chiếm ưu thế trên thị trường và hàng ngàn các nhà sản xuất nhỏ với quy mô địa phương hoặc vùng. Dưới đây là danh sách 5 công ty bia đa quốc gia đang chiếm phần lớn thị phần bia trên toàn thế giới.
1. Anheuser-Busch InBev
Có trụ sở chính tại Bỉ, sản xuất 352,9 triệu hectoliter mỗi năm (1hectoliter = 100 lít), chiếm 18,1% lượng bia sản xuất trên thế giới - Anheuser-Busch InBev, viết tắt là AB InBev, là công ty sản xuất và phân phối bia lớn nhất thế giới hiện nay. Công ty này hiện sở hữu 200 thương hiệu bia nổi tiếng toàn thế giới như, Budweiser, Beck, Skol, Bud Light, Alexander Keith,…
Eberhard Anheuser, một nhân viên bán xà phòng ở Đức, đã mua nhà máy bia Bavarian ở trung tâm thành phố St Louis khi nó đang gặp khó khăn vào năm 1860. Khi con gái của Anheuser kết hôn Adolphus Busch vào năm 1861, cái tên viết tắt Anheuser-Busch cũng ra đời từ đó. Aldolphus Busch là nhà sản xuất bia đầu tiên của Mỹ sử dụng công nghệ thanh trùng vào sản xuất bia, dùng đường sắt để mở rộng khả năng phân phối các sản phẩm Anheuser-Busch.
Vào cuối năm 1900, Busch đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm của mình thông qua các chương trình quà tặng và khuyến mãi, như mở chai trúng thưởng, tặng cái bật bia, bưu thiếp,… thông qua hệ thống phân phối tại các quán bar trên khắp nước Mỹ. Khá nhiều trong số những quà tặng kèm này đã được sưu tầm và giữ gìn cho đến tận ngày nay. Trong một thời gian dài các thức uống có cồn bị cấm, doanh số của Anheuser-Busch đã giảm đáng kể và phải “sống sót” thông qua một số sản phẩm tương tự như nước ngọt và kem.
Năm 2008, sau nhiều đàm phán, InBev (một liên doanh giữa Interbrew Bỉ và Ambev Brazil) đã mua Anheuser-Busch với giá gần 52 tỷ USD, chính thức đưa Anheuser-Busch InBev trở thành nhà sản xuất bia lớn nhất thế giới. Sau khi mua lại, Anheuser Busch đã đi theo hướng chuyển dịch cơ cấu, cắt giảm chi phí và vấp phải rất nhiều chỉ trích khi cắt giảm lợi ích của người lao động, trong khi lợi nhuận vẫn không hề tăng lên.
2. SABMiller
Có trụ sở tại Vương quốc Anh, sản xuất 190 triệu hectoliter mỗi năm, chiếm 9,7% lượng bia sản xuất bia trên thế giới - SABMiller là một công ty đa quốc gia sản xuất bia và nước giải khát có trụ sở tại London, Anh quốc.
Vào năm 1886, vàng đã được phát hiện gần Johannesburg gây ra một cơn sốt vàng, và kéo theo một lượng lớn lao động nước ngoài đến khai thác. Năm 1895, SAB khánh thành nhà máy Castle Brewery, nhằm cung cấp bia cho những người thợ mỏ và thợ thăm dò của Johannesburg ở Nam Phi. Mãi cho đến năm 1956 khi nhà máy bia Castle mua lại liên doanh Ohlssons và Chandlers Union Breweries, và hợp nhất thành nhà máy bia Breweries Nam Phi.
Năm 2002, SAB mua công ty bia Miller có trụ sở tại Bắc Mỹ từ tập đoàn Altria, và cũng từ thời điểm đó, tên công ty bia SABMiller ra đời và duy trì đến tận ngày nay. SABMiller là một công ty đa quốc gia đang hoạt động tại 75 nước trên toàn thế giới. Danh mục đầu tư của SABMiller bao gồm hơn 150 thương hiệu, đồ uống như Carling Black Label, Milwaukee’s Best, Castle, Grolsch,...
SAB cũng là một trong những đối tác đóng chai lớn nhất của Coca-Cola trên thế giới. Công ty này cam kết "thực hành xanh" vì cả lợi ích của lợi nhuận lẫn trách nhiệm xã hội. Họ sử dụng chai nhẹ, có chứa ít hơn 30% thủy tinh, được thiết kế để giảm thiểu chất thải và năng lượng trong quá trình sản xuất.
3. Heineken International
Trong những năm đầu, bia của Heineken đã giành được nhiều giải thưởng lớn và đến năm 1874, Heineken đã mở nhà máy thứ hai tại Rotterdam. Tính đến năm 2014, Heineken International đang sở hữu hơn 190 nhà máy bia tại hơn 70 quốc gia. Nhà máy bia đầu tiên tại Amsterdam được bảo tồn như một bảo tàng mang tên “The Heineken Experience”.
Heineken đã được biết đến trong nhiều năm qua như một doanh nghiệp gia đình. Con trai của Gerard Adriaan là Henry Pierre Heineken đã quản lý công ty từ 1917 - 1940. Sau khi Henry Pierre nghỉ hưu, người cháu trai là Alfred Henry Heineken bắt đầu làm việc cho công ty. Alfred Henry Heineken (hay còn gọi là Freddy), đã bị bắt cóc vào năm 1983 và phải bỏ ra một khoản tiền chuộc khoảng 21 triệu USD. Freddy là người có công rất lớn trong việc mở rộng toàn cầu của Heineken.
Năm 1978 Heinkeken sáp nhập với đối thủ cạnh tranh lớn nhất là Amstel, đó cũng là giao dịch lớn nhất của Heinkenen trước khi việc sáp nhập tại Scotland và Newcastle được tiến hành vào năm 2007. Thỏa thuận này càng củng cố vị thế một trong số năm nhà sản xuất bia hàng đầu thế giới của Heineken. Heineken International hiện bán hơn 170 loại bia và không ít trong số đó thường được nhắc như là loại bia hảo hạng nhất hiện nay.
4. Carlsberg Group
Có trụ sở tại Đan Mạch, sản xuất 120,4 triệu hectoliter mỗi năm, chiếm 6,2% lượng sản xuất bia trên thế giới - Carlsberg là một công ty Đan Mạch được thành lập vào năm 1847 bởi JC Jacobsen. Jacobsen là một doanh nhân, nhà từ thiện và một nhà sưu tập nghệ thuật hội họa.
Ông đã tìm cách đưa sản xuất bia trở thành một hoạt động công nghiệp dựa trên nguyên tắc khoa học âm thanh. Ông thành lập phòng thí nghiệm Carlsberg, nhằm nghiên cứu kiến thức sinh hóa, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học protein.
Carlsberg Group đã sáp nhập với Orkla ASA (Na Uy) vào năm 2001, trở thành một trong những nhà máy bia lớn nhất thế giới. Ngoài thương hiệu bia Carlsberg, Carlsberg Group còn có thêm nhãn hiệu Tuborg ( từ năm 1970), Kronenberg và hàng trăm nhãn hiệu bia địa phương khác. Trong số đó có khoảng 40% thị phần của Nga. Câu khẩu hiệu "có thể là loại bia tốt nhất trên thế giới" đã được Carlsberg duy trì từ năm 1973 đến năm 2011, khi nó được thay thế bằng "đáng thưởng một Carlsberg".
5. China Resource Snow Breweries Ltd
Có trụ sở tại Trung Quốc, sản xuất 106,2 triệu hectoliter mỗi năm, chiếm 5,4% lượng sản xuất bia trên thế giới - China Resource Snow Breweries Ltd (thường được gọi đơn giản như CR Snow) là một liên doanh giữa SABMiller và China Resources Enterprise (tập đoàn chuyên bán lẻ, nước giải khát, chế biến thực phẩm, phân phối, dệt may bất động sản hàng đầu Trung Quốc). China Resource Snow Breweries Ltd cũng là công ty sản xuất bia lớn nhất ở Trung Quốc.
China Resources Enterprise hiện sở hữu 51% cổ phần của CR Snow và 49% còn lại thuộc sở hữu của SABMiller (công ty sản xuất bia và nước giải khát đa quốc gia có trụ sở tại London, Anh quốc). Thương hiệu chính của các nhà máy bia CR Snow là bia Snow gần đây đã trở thành một trong những loại bia bán chạy nhất trên thế giới và gần như độc chiếm thị trường Trung Quốc. Từ năm 1993 đến năm 2014, CR Snow có hơn 80 nhà máy bia, trở thành thương hiệu bia phát triển nhanh nhất ở Trung Quốc và là công ty bia lớn thứ năm trên thế giới.