Theo Bloomberg, tại Trung Quốc, hàng trăm người đã bị bắt giữ do liên quan đến vụ lừa đảo ngân hàng lớn nhất từ trước đến nay. Các nạn nhân của bê bối 5,8 tỷ USD cũng bắt đầu được trả tiền.
Bắc Kinh đang nỗ lực duy trì ổn định xã hội. Công an thành phố Hứa Xương (tỉnh Hà Nam) bắt giữ 234 nghi phạm liên quan đến vụ lừa đảo. Trong một tuyên bố hôm 29/8, các cơ quan chức năng cho biết "đã đạt được tiến bộ đáng kể" trong việc thu hồi số tiền bị chiếm đoạt.
 |
| Những người biểu tình muốn đòi lại khoản tiền gửi lên tới hàng chục tỷ nhân dân tệ. Ảnh: Bloomberg. |
Chiếm đoạt hàng tỷ USD
Theo công an thành phố, một băng nhóm tội phạm do nghi phạm Lv Yi dẫn đầu đã kiểm soát 4 ngân hàng nông thôn, bao gồm Yuzhou Xinminsheng Village Bank. Những nhà băng này mời chào lãi suất tới 18% và huy động thành công 40 tỷ nhân dân tệ (5,8 tỷ USD).
Chính quyền địa phương đã trích ra 18 tỷ nhân dân tệ để trả tiền cho các nạn nhân và tiếp tục thu hồi số tiền bị chiếm đoạt. Những khách hàng gửi 400.000-500.000 nhân dân tệ sẽ bắt đầu được hoàn tiền kể từ ngày 30/8.
Đối với những khách hàng gửi nhiều hơn, giới chức cũng sẽ hoàn trước 500.000 nhân dân tệ và trả phần còn lại dần dần.
Đầu năm nay, hàng trăm người biểu tình đã xuống đường để đòi lại tiền, sau khi tài khoản của họ trong các ngân hàng nông thôn bị đóng băng.
 |
| Các ngân hàng nông thôn mời chào lãi suất tới 18% để huy động hàng chục tỷ nhân dân tệ. Ảnh: Reuters. |
Các ngân hàng nông thôn không được phép huy động tiền gửi từ những địa phương khác. Tuy nhiên, họ đã lách quy định bằng các nền tảng trực tuyến. Khi những ngân hàng nhỏ ở tỉnh Hà Nam dừng cho phép khách hàng rút tiền, nhiều người đi từ tỉnh khác tới để biểu tình.
Trong nhiều năm, Trung Quốc đã tìm cách giải quyết triệt để các vấn đề trong hệ thống ngân hàng nông thôn hoạt động yếu kém. Mạng lưới này gồm khoảng 3.800 nhà băng với tỷ lệ vốn trên tài sản rủi ro thấp nhất toàn ngành.
Bắc Kinh đã huy động thành công 64,6 tỷ nhân dân tệ trong vòng đầu tiên cho một quỹ ổn định. Quỹ này được dùng để hỗ trợ những tổ chức tài chính yếu kém.
Theo Ủy ban Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc, trong vài năm qua, các nhà chức trách cũng phải xử lý khoản nợ xấu trị giá 2.600 tỷ nhân dân tệ tại những ngân hàng nhỏ.
Niềm tin lung lay
Giới chức Trung Quốc đang gấp rút giải quyết bê bối hiện tại để xoa dịu dư luận. Vụ lừa đảo đã làm xói mòn nghiêm trọng niềm tin và hệ thống ngân hàng nông thôn.
"Niềm tin vào hệ thống ngân hàng Trung Quốc đã suy giảm nghiêm trọng", giáo sư tài chính Zhiwu Chen tại Trường Kinh doanh Đại học Hong Kong nhận định. "Tôi cho rằng Bắc Kinh sẽ thắt chặt hoạt động với các ngân hàng nông thôn, yêu cầu những nhà băng này sáp nhập hoặc dừng hoạt động", vị chuyên gia nói thêm.
Các ngân hàng nông thôn ở Trung Quốc quản lý khối tài sản trị giá 49.000 tỷ nhân dân tệ, tương đương 14% toàn ngành.
Niềm tin vào hệ thống ngân hàng Trung Quốc đã suy giảm nghiêm trọng
Giáo sư tài chính Zhiwu Chen tại Trường Kinh doanh Đại học Hong Kong
Hầu hết ngân hàng nông thôn tại Trung Quốc được thành lập sau cuộc cải cách tài chính nông thôn vào đầu những năm 2000. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc cấp vốn nhưng phải hoạt động trong một môi trường nhiều thách thức.
So với những ngân hàng lớn, các nhà băng nhỏ gặp nhiều rủi ro hơn. Bởi họ phụ thuộc vào tiền gửi và thường đưa ra mức lãi suất cao để thu hút khách hàng.
Nhưng khi kinh tế giảm tốc tăng trưởng, khách vay không đủ khả năng trả lãi, khiến các ngân hàng nhỏ cũng gặp khó trong việc trả tiền khách gửi.
Tính đến cuối tháng 3, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng nông thôn là 3,37%, cao gấp đôi những nhà băng quốc doanh.
Để mở rộng phạm vi hoạt động, các ngân hàng nhỏ đã thu hút tiền gửi thông qua mối quan hệ với những nền tảng trực tuyến. Xu hướng đó lại tạo ra một rủi ro khác.
"Các ngân hàng nhỏ bị cấm huy động tiền gửi bên ngoài phạm vi hoạt động thông qua những nền tảng trực tuyến. Nhưng họ vẫn làm điều đó, thậm chí với quy mô khá lớn", ông Martin Chorzempa - thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson - nhận định.
