 |
Trong nhiều năm, các chuyên gia và chiến lược gia chính trị đã suy đoán về khả năng ông Donald Trump nắm giữ đảng Cộng hòa. Đó là một câu hỏi cần thiết cho đảng này và cả nước Mỹ: Liệu "chủ nghĩa Trump" có thể tồn tại mà không có ông Trump?
Hai tuần trước cuộc bầu cử giữa kỳ đầu tiên kể từ khi ông Trump kết thúc nhiệm kỳ tổng thống, câu trả lời dường như đã rõ ràng: "Chủ nghĩa Trump" gắn liền với ADN của đảng Cộng hòa.
Hầu hết người từ chối trung thành với cựu tổng thống đều thua cuộc trong đợt bầu cử sơ bộ hoặc nghỉ hưu để tránh thất bại. Ngoại trừ một vài trường hợp ngoại lệ, phần lớn đảng Cộng hòa ủng hộ mạnh mẽ ông Trump.
Các ứng viên của đảng này, từ bang Arizona đến Pennsylvania, đều đã áp dụng quan điểm, phong thái khoa trương và cách kêu gọi của ông Trump rồi biến chúng thành của riêng họ.
Tờ New York Times đã phân tích 3 đảng viên Cộng hòa - những người đang thể hiện các phiên bản khác nhau của "chủ nghĩa Trump". Trong đó, một số có thể giúp ông Trump giành chiến thắng nếu tái tranh cử tổng thống, số khác thậm chí có thể đánh bại cựu tổng thống trong tương lai.
Phiên bản Trump bóng bẩy
Kari Lake, ứng viên đảng Cộng hòa tranh cử chức thống đốc Arizona, là nữ hoàng của "chủ nghĩa Trump" trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Bà là một cựu phát thanh viên chưa từng tranh cử trước đây. Song, từ một gương mặt truyền hình phi đảng phái làm việc tại chi nhánh của Fox ở Phoenix, bà Lake đã trở thành một thế lực đối kháng đảng Dân chủ cầm quyền.
 |
| Bà Kari Lake, cựu phát thanh viên của Fox. Ảnh: New York Times. |
Bà Lake đang hoạt động với tư cách một người ngoại đạo về chính trị, đánh bại giới truyền thông và hứa hẹn trở thành “cơn ác mộng tồi tệ nhất của tin giả”. Nữ ứng viên gọi cuộc bầu cử năm 2020 là cuộc bầu cử bị "đánh cắp" và "suy đồi", đồng thời nói rằng bà không công nhận chiến thắng của Tổng thống Joe Biden.
Tuần trước, trong một cuộc phỏng vấn với CNN, bà cũng tỏ ý sẽ phủ nhận kết quả bầu cử nếu thua cuộc.
"Nếu thua, bà có chấp nhận điều đó không?", Dana Bash, phóng viên của CNN, hỏi bà Lake.
Sau hai lần né tránh câu hỏi, ứng viên thống đốc bang Arizona trả lời: "Tôi sẽ thắng cuộc bầu cử và chấp nhận kết quả đó".
Tuy nhiên, không giống ông Trump - người dễ bị “ngó lơ” vì một số tuyên bố đi quá xa, bà Lake là diễn giả bóng bẩy nhờ 1/4 thế kỷ tích lũy kinh nghiệm trong lĩnh vực tin tức truyền hình. Bà nhanh chóng thu hút sự chú ý và hiếm khi nói bất cứ điều gì làm mất lòng những người ủng hộ.
Tuần trước, khi một phóng viên hỏi bà có muốn trở thành ứng viên phó tổng thống của ông Trump vào năm 2024 hay không, cựu phát thanh viên khẳng định vẫn sẽ giữ chức vụ thống đốc nếu thắng cuộc.
Tuy nhiên, New York Times nhận định nếu bà Lake giành chiến thắng trong cuộc đua đầy tranh cãi lần này, điều đó cho thấy phiên bản "chủ nghĩa Trump" khéo léo hơn mà bà đang xây dựng có thể giành lợi thế ở cả những nơi mà ông Trump đã thua.
Phiên bản Trump muốn vượt bản gốc
Ron DeSantis, Thống đốc bang Florida, cũng đang cố gắng trở thành một phiên bản vượt trội hơn của ông Trump khi tiếp nối các quan điểm có thể khơi gợi phản ứng mạnh mẽ từ những người ủng hộ cốt lõi.
Hồi tháng 3, ông DeSantis đã ký luật cấm giảng dạy và thảo luận về khuynh hướng tính dục và bản dạng giới ở một số lớp tiểu học - đạo luật mà những người phản đối chế nhạo là dự luật “Đừng bàn chuyện đồng tính”. Đạo luật này cũng khiến ông DeSantis ngay lập tức rơi vào cuộc tranh cãi về quyền của người chuyển giới.
 |
| Ông Ron DeSantis, Thống đốc bang Florida. Ảnh: New York Times. |
Vào tháng 9, ông DeSantis cũng từng thu hút sự ủng hộ của phe bảo thủ khi điều 2 chuyến bay chở những người di cư trái phép từ Texas - cách đường biên giới bang Florida hàng trăm dặm - đến Martha’s Vineyard, khu nghỉ dưỡng giàu có ở Massachusetts được nhiều người nổi tiếng và cựu tổng thống đảng Dân chủ thường xuyên lui tới.
Đó là ý tưởng mà Stephen Miller, cố vấn chính sách của ông Trump, từng đề xuất khi làm việc tại Nhà Trắng nhưng bị những quan chức khác gạt đi.
Và không giống bà Lake - người vẫn trung thành với ông Trump - ông DeSantis từng chỉ trích vị cựu tổng thống, nói rằng ông hối hận vì không lên tiếng phản đối lệnh phong tỏa của ông Trump trong đại dịch Covid-19.
Ông DeSantis dường như có nhiều khả năng tranh cử vào năm 2024. Trong cuộc tranh luận vào đêm 24/10, thống đốc bang Florida từ chối trả lời liệu ông có phục vụ đủ nhiệm kỳ 4 năm nếu tiếp tục giữ chức thống đốc bang hay không.
Phiên bản Trump dành cho người không ưa ông Trump
Phiên bản Trump thứ ba là ông Glenn Youngkin - ứng viên giành chiến thắng trong cuộc đua cho chức thống đốc bang Virginia vào năm 2021. Ông Youngkin hiện không tranh cử nhưng đã nổi lên như một người có thể đại diện cho tất cả ứng viên theo đuổi phong cách Trump.
 |
| Ông Glenn Youngkin, Thống đốc bang Virginia. Ảnh: Flickr. |
Một số chiến lược gia cho rằng thống đốc bang Virginia là hình mẫu khả thi nhất về mặt chính trị cho đảng Cộng hòa trong thời kỳ hậu Trump.
Ông Youngkin không có chung tính cách nóng nảy như ông Trump và luôn thể hiện bản thân là người có khả năng duy trì nguyên vẹn liên minh của ông Trump, đồng thời thu hút số lượng đáng kể cử tri ở quê hương.
Trong khi vận động tranh cử, ông Youngkin luôn nhấn mạnh có thể tập hợp “những người mãi mãi ủng hộ và cả những người chưa bao giờ tín nhiệm ông Trump”, theo Axios.
Song về chính sách, ông Youngkin vẫn tuân theo quan điểm của đảng Cộng hòa. Thống đốc bang Virginia kêu gọi cấm phá thai sau khi thai nhi được 15 tuần tuổi, cấm giảng dạy học thuyết chủng tộc phê phán, hạn chế quyền của sinh viên chuyển giới và tỏ ra phẫn nộ trước lệnh phong tỏa trong đại dịch.
Ông Youngkin thừa nhận Tổng thống Biden đã thắng cuộc bầu cử năm 2020, nhưng lại vận động cử tri ủng hộ cho những người chối bỏ kết quả này, bao gồm cả bà Lake.
Ông Youngkin khẳng định vẫn chưa suy nghĩ về việc tranh cử tổng thống vào năm 2024. Tuy nhiên, hình ảnh mà ông đã cất công xây dựng cùng các cuộc gặp của ông với những nhà tài trợ lớn ở New York đang cho thấy điều ngược lại.
