Nhắc đến Love Letter của đạo diễn Iwai Shunji, những người yêu điện ảnh vẫn không thể nào quên hình ảnh nữ diễn viên Miho Nakayama đứng giữa tuyết trắng và hướng về phía ngọn núi hét to: "Anh-có-khỏe-không? Em-vẫn-khỏe!"
Nhưng ít ai biết được tác phẩm này được xuất hiện lần đầu dưới dạng tiểu thuyết do chính Iwai Shunji chấp bút.
Con trai thường theo đuổi hình bóng mối tình đầu?
Mỗi người đều có những ký ức, một số trong đó sẽ sống mãi, một số còn lại sẽ dần bị lãng quên. Trong ngày giỗ hai năm ngày mất của người chồng chưa cưới Fujii Itsuki, Hiroko Watanabe đã bí mật viết một bức thư gửi đến địa chỉ cũ của nhà anh, nơi bây giờ đã trở thành đường cao tốc. Nội dung bức thư chỉ vỏn vẹn "Thân gửi Fujii Itsuki, bạn có khỏe không? Tôi vẫn khỏe" và ký tên cô ở dưới bức thư.
Giống như một bức thư gửi đến thiên đường, Hiroko không mong chờ nhận được thư hồi đáp. Ấy vậy mà vài ngày sau, cô nhận được một bức thư trả lời với nội dung rằng ''Thân gửi Hiroko Watanabe, tôi cũng khỏe. Nhưng hơi cảm một chút'' và ở phía dưới là cái tên Fujii Itsuki. Vì tò mò, Hiroko gửi thêm nhiều bức thư nữa, và phát hiện ra người trả lời thư cô là một phụ nữ trùng họ trùng tên với chồng chưa cưới vắn số của mình, và từng là bạn học thời cấp hai của anh.
 |
| Cuốn tiểu thuyết Thư tình được đạo diễn Iwai Shunji viết với mục đích dựng thành phim điện ảnh. Ảnh: Nhã Nam. |
Cứ như vậy, hai người phụ nữ, thông qua những bức thư trao đổi qua lại đã chia sẻ về một người đàn ông đã qua đời. Với Hiroko, đó là tình yêu khiến cô không thể quên được; còn với Itsuki nữ, đó là cậu bạn học cùng tên đầy rắc rối.
Hình ảnh về Fujii Itsuki đó giờ đây chỉ còn là ký ức, khi Itsuki nữ nói rằng cô không còn nhớ nhiều về người bạn học năm nào, nhưng qua những bức thư thì lại nhớ hết. Từ những trò trêu trọc của các bạn trong lớp, đến công việc của cán sự thư viện hai Fujii Itsuki cùng làm và cả những cuốn sách mà cậu bạn từng mượn trong thư viện, cô đều kể lại cho Hiroko.
''Con trai vẫn thường đeo đuổi hình bóng của mối tình đầu mà, phải không?''
Thư tình không chỉ là một câu chuyện học trò đầy trong sáng và giản dị được tiết lộ qua những lá thư giữa hai người không quen biết, mà còn là hé lộ bí mật về ''tình yêu sét đánh'' những tưởng được chôn vùi theo người đã khuất.
Bức thư tình đầu tiên người con trai ấy gửi không được biết đến, và bức thư cuối cùng cũng nằm sâu trong quên lãng giữa những giá sách của thư viện. Quá khứ vẫn tiếp tục kéo đến, nhưng tương lai vẫn tiếp tục bước đi.
Câu chuyện đằng sau một kiệt tác điện ảnh
Iwai Shunji, một trong những đạo diễn Nhật Bản có sức ảnh hưởng lớn nhất ở thế hệ của mình, đã viết cuốn tiểu thuyết Thư tình với mục đích dựng thành phim điện ảnh cùng tên Love Letter. Từ tháng 11/1994 đến tháng 2/1995, sáu chương đầu tiên của Thư tình được xuất bản trên một tờ tạp chí hàng tháng tại Nhật Bản.
Đến ngày 10/3/1995, tác phẩm được xuất bản dưới dạng một cuốn tiểu thuyết hoàn chỉnh. Và ngày 25/3 năm đó, bộ phim Love Letter được ra mắt, chuyển thể từ chính câu chuyện của Iwai Shunji.
Đến nay, trong sự nghiệp 30 năm của Iwai Shunji, Love Letter vẫn là bộ phim nổi tiếng nhất của ông. Bộ phim có sự tham gia của nữ ca sĩ - diễn viên Miho Nakayama đóng vai kép Hiroko Wanatabe và Fujii Itsuki nữ khi trưởng thành, Miki Sakai và Takashi Kashiwabara lần lượt đóng hai Fujii Itsuki thời còn đi học.
 |
| Bộ phim Love Letter của Iwai Shunji tạo tiếng vang lớn không chỉ ở Nhật Bản mà trên khắp châu Á. |
Với bối cảnh đầy tuyết trắng, chủ yếu tại thành phố Otaru của hòn đảo Hokkaido, bộ phim mang đến những góc quay tuyệt đẹp thấm đẫm ký ức và màu sắc đặc trưng thường thấy trong phim của Iwai. Thủ pháp sử dụng hình ảnh của ông khi dựng phim thậm chí còn được tôn vinh là “Mỹ học Iwai” bởi vẻ đẹp độc đáo, không thể trộn lẫn.
Ngay khi ra mắt năm 1995, bộ phim Love Letter đã gây được tiếng vang lớn không chỉ ở Nhật Bản mà còn toàn châu Á. Tại lễ trao giải Japanese Academy Award lần thứ 20, tác phẩm của Iwai Shunji đã được đề cử hạng mục Phim hay nhất, Nhạc phim hay nhất, Nam phụ xuất sắc và chiến thắng ở hạng mục diễn xuất cho hai diễn viên trẻ Miki Sakai và Takashi Kashiwabara. Bộ phim được trình chiếu tại Liên hoan phim Quốc tế Toronto và nhận được nhiều khen ngợi.
Năm 1998, Love Letter được công chiếu tại Mỹ với tựa phim mới When I Close My Eyes, và là bộ phim đầu tiên của Iwai được chiếu tại quốc gia này. Love Letter cũng là bộ phim Nhât Bản đầu tiên được trình chiếu tại Hàn Quốc kể từ cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai và xếp trong top 10 bảng xếp hạng phim ăn khách trong năm đó với hơn 645.000 vé được bán ra.
Năm 2010, nhân kỷ niệm 21 năm Love Letter được chiếu tại Hàn Quốc, kiệt tác điện ảnh của Iwai Shunji được chiếu lại tại các rạp chiếu phim ở xứ sở kim chi với hơn 1.4 triệu lượt khán giả đến xem.
Đã 25 năm kể từ khi Thư tình ra mắt công chúng cả dưới dạng tiểu thuyết và phim. Cuốn sách đến nay vẫn được tái bản nhiều lần và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, đặc biệt là tại châu Á, trong đó có Việt Nam. Còn bộ phim vẫn luôn giữ vị trí đặc biệt trong lòng những người yêu điện ảnh cho đến ngày hôm nay.
Vị đạo diễn thích viết tiểu thuyết
Rất nhiều người có thể thấy được hình bóng của Marcel Proust với Đi tìm thời gian đã mất trong cuốn tiểu thuyết Thư tình và bộ phim của Iwai Shunji. Cả trong câu chuyện, cậu bạn Fujii Itsuki cũng mượn những tập sách của Đi tìm thời gian đã mất trong thư viện, và cuốn sách cuối cùng mà cậu gửi lại cho cô bạn Itsuki là tập 3 hay tập 4 của bộ sách.
Trong một bài phỏng vấn cách đây 10 năm, Iwai Shunji đã chia sẻ rằng Đi tìm thời gian đã mất không hoàn toàn ảnh hưởng trực tiếp đến ông, bởi thời trung học ông đã đọc bộ tiểu thuyết và bỏ dở ở nửa bộ. Nhưng ông cho rằng Proust bằng cách nào đó cũng là khơi gợi nhiều ý tưởng cho ông, khi cả hai cùng kể những câu chuyện về quá khứ và ký ức.
 |
| Đạo diễn Iwai Shunji là một người yêu thích viết lách, sáng tác nhạc và vẽ tranh. |
Rất nhiều bộ phim của Iwai Shunji giờ đây không chỉ là phim. Chúng tiếp tục được xuất hiện dưới dạng tiểu thuyết, manga và TV show. Bản thân đạo diễn cũng chia sẻ rằng, ông luôn muốn khám khá ra những khả năng mới, vậy nên mới có nhiều sản phẩm như vậy từ phim của mình. Nếu chỉ tập trung làm phim, nó chỉ giống với việc một đứa trẻ cố gắng hoàn thành bài tập, vậy nên khi làm những thứ khác thì cảm giác đó không còn chỉ là khuôn mẫu nữa.
Thư tình là cuốn tiểu thuyết đầu tay của Iwai Shunji xuất bản cùng với bộ phim của ông. Và cuốn sách Shallowtail ra đời một năm sau đó khi bộ phim Shallowtail Butterfly của ông công chiếu năm 1996. Ông cũng viết một cuốn tiểu thuyết giả tưởng Wallace's Mermaid xuất bản năm 1997 về loài mỹ nhân ngư ở Hong Kong.
Một loạt các cuốn tiểu thuyết khác Iwai viết ra để dựng thành phim, hoặc được viết lại từ chính kịch bản phim do ông từng đạo diễn như All about Lily Chou-chou, Hana and Alice, Vampire, A Bride for Rip Van Winkle… và gần đây nhất là Last Letter.
Iwai Shunji không những là một cây viết tốt, mà cũng có rất nhiều tài lẻ khác như sáng tác nhạc phim và minh họa. Chính Iwai là người đã vẽ bức chân dung xuất hiện trong cảnh cuối của Love Letter và thiết kế vé mời cho bộ phim Hana and Alice.
Sau gần 30 năm, Iwai Shunji vẫn miệt mài làm phim và viết lách, nhưng biết đâu kiệt tác tiếp theo của ông sẽ là một cuốn tiểu thuyết khiến cả thế giới phải sửng sốt.
