Là loài cây có nguồn gốc tại châu Phi (vùng cận Sahara), dưa chuột gai (thường được gọi là quả kiwano) đang được trồng nhiều tại vùng nhiệt đới, như đông nam nước Mỹ, Chile, Australia và New Zealand. Tại Việt Nam, hạt giống của loại quả này được rao bán với giá 60.000 đồng một túi chỉ 5 hạt.
Theo chủ một cửa hàng bán giống cây nhập ngoại tại đường Nguyễn Trãi, Hà Nội, kiwano sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt độ dưới 35 độ C. Do đó, loại cây này có thể trồng tại miền Bắc trong các tháng lạnh, như đầu vụ thu đến vụ xuân. Giống như dưa chuột truyền thống, dưa gai châu Phi leo thành giàn, thân mảnh, trồng 3 tháng có thể cho hoa, đậu quả, và thêm 15 ngày để quả chín.
 |
| Hạt giống dưa chuột gai châu Phi đang được bán tại Việt Nam với mức giá hơn 10.000 đồng một hạt. Ảnh: N.Trường. |
Quả non của loại dưa này có màu xanh như dưa chuột thường, sau đó sẽ chuyển màu vàng ươm khi chín. Một cây trưởng thành cho khoảng 15-20 quả, và ra nhiều vụ trong năm. Mỗi quả dưa khi chín nặng trung bình 70-100 g, cá biệt có thể lên tới 500 g.
Một chủ cửa hàng cung cấp loại hạt này tại quận Hà Đông, Hà Nội, cho biết, giống dưa này được cửa hàng nhập khẩu trực tiếp từ Nam Phi. "Cửa hàng đảm bảo tỷ lệ 100% hạt giống nảy mầm. Khách có thể đổi nếu hạt không nảy thành cây. Tuy nhiên, cây có thể sống được bao lâu, ra được quả hay không thì tùy vào khả năng trồng của khách và điều kiện thời tiết. Dưa này có thể ăn hoặc dùng làm cảnh đều được".
Thực tế, dưa chuột gai châu Phi thích hợp dùng trang trí trên bàn ăn hơn là thực phẩm, dù tại các vùng sa mạc, kiwano là nguồn cung cấp nước và muối khoáng lý tưởng. Lý do là vị của giống dưa này khá khó nuốt, được xem là sự kết hợp của dưa truyền thống với chanh và muối. Trong khi đó, quả kiwano tươi lâu, màu sắc bắt mắt và cây có thể sống hơn 6 tháng nên phù hợp làm cây cảnh trong nhà.
 |
| Quả kiwano được bán với giá gần 200.000 đồng tại một siêu thị ở Hong Kong. Ảnh: Leow Gray. |
Ngoài ra, mức giá 10.000 đồng một hạt dưa chuột gai châu Phi tại Việt Nam là khá "chát". Tại Hong Kong, loại quả này cũng rất đắt đỏ, với mức giá lên tới 58,8 HKD một quả (tương đương gần 170.000 đồng). Song trên các trang web bán giống dưa chuột, kiwano chỉ có giá khoảng 2 USD cho một túi 10 hạt, tương đương 4.500 đồng một hạt giống.
Trước đó, một loại dưa chuột tí hon cũng được ưa thích tại Việt Nam là dưa trắng Mỹ, với kích thước 4-6 cm, có giá 50.000 đồng một túi 10 hạt. Quen thuộc hơn là "dưa hấu chuột" có hình dáng dài, vỏ xanh, vị chua, giá bán lên tới 1,3 triệu đồng một kg quả.
