Tổng thống Donald Trump bước lên chiếc Air Force One, rời khỏi sân bay Orly, kết thúc chuyến công du kéo dài 44 tiếng đến Pháp.
CNN cho rằng thay vì thắt chặt mối quan hệ hai bên bờ Đại Tây Dương, chuyến đi của ông Trump đến Paris lại cho thấy những bất đồng vẫn đang tồn tại giữa lãnh đạo Mỹ và châu Âu. Từ phía Mỹ, chuyến đi có vẻ không giúp cải thiện bầu không khí chính trị chia rẽ và sự lộn xộn diễn ra sau cuộc bầu cử giữa kỳ.
"Thời tiết xấu"
Trong khi các lãnh đạo châu Âu và Canada tri ân những người lính ngã xuống trong Thế chiến 1 ở khắp các đài tưởng niệm trên nước Pháp, chuyến đi của ông Trump đến một nghĩa trang lính Mỹ ở Belleau, cách Paris 90 km bất ngờ bị hủy. Nhà Trắng giải thích lý do cho việc này là vì thời tiết xấu và Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly đã đi thay ông Trump.
Nhà Trắng từ chối tiết lộ tổng thống đã làm gì vào khoảng thời gian trống này, nhưng đến tối ông Trump viết trên Twitter rằng ông đã có những cuộc điện thoại để chỉ đạo giải quyết các vấn đề trong nước.
 |
| Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly cùng tướng Joseph Dunford đứng đầu phái đoàn Mỹ tới tri ân tại nghĩa trang Aisne Marne ở Belleau. Ảnh: AP |
Mặc dù đang ở Paris, Tổng thống Trump cho thấy ông rất sát sao với tình hình trong nước, sau cuộc bầu cử giữa kỳ khiến đảng Dân chủ chiếm được Hạ viện. Ông cáo buộc có gian lận phiếu bầu ở cuộc bầu cử Thượng nghị sĩ ở hai bang của Mỹ, nhắc lại tuyên bố ông không có quan hệ cá nhân với Matthew Whitaker - người đang giữ chức quyền Bộ trưởng Tư Pháp. Ông Trump cũng đe dọa sẽ cắt viện trợ chính phủ sau khi cho rằng vụ cháy rừng gây chết người ở California là do quản lý yếu kém.
Tuy nhiên, cuối cùng thì nguyên nhân ông Trump không đến nghĩa trang lính Mỹ là vì lý do an toàn. Các nhân viên an ninh quyết định hủy chuyến đi vì trực thăng Marine One của tổng thống không thể bay trong điều kiện mây mù. Mặc dù vậy việc không có phương án dự phòng và việc ông Trump không đưa ra bình luận nào sau khi hủy chuyến đi đã khiến tổng thống Mỹ phải nhận nhiều chỉ trích.
Những ý kiến này cho rằng ông Trump không quan tâm đến việc thực hiện những nghĩa vụ truyền thống của một lãnh đạo quốc gia. Mặc dù lời giải thích của Nhà Trắng là có thể hiểu được, việc những lãnh đạo châu Âu và Thủ tướng Canada Justin Trudeau đều có mặt ở các khu tưởng niệm, càng khiến những chỉ trích gia tăng.
Nhà Trắng tin rằng những chỉ trích sẽ biến mất khi tổng thống được dự kiến đến nghĩa trang Surenes ở ngay ngoại ô Paris, nơi chôn cất 1.500 lính Mỹ. Nhà Trắng cho biết những phát biểu của ông Trump ở đây sẽ là điều nổi bật của chuyến công du này, nhưng Tổng thống Mỹ chỉ phát biểu trong 10 phút trước khi lên xe ra sân bay.
Trong thời tiết mưa phùn ẩm ướt, ông Trump chỉ vào một nhóm cựu chiến binh Mỹ và nói: “Các bạn thật thoải mái ở dưới mái che trong khi chúng tôi đang bị ướt. Các bạn thật thông minh”.
Đồng minh lạnh nhạt
Trước đó vào trưa 11/11, trong khi các lãnh đạo thế giới tụ tập dưới mưa tại điện Élysée, ông Trump quyết định sẽ đi xe tới thẳng Khải Hoàn Môn, nơi diễn ra lễ tưởng niệm. Trong khi chiếc xe của ông Trump đang đi trên đại lộ Champs-Élysées vắng vẻ, một người phản đối ngực trần vượt qua hàng rào an ninh và đến rất gần với đoàn xe của tổng thống Mỹ trước khi bị các nhân viên bảo vệ chặn lại.
Rất nhiều lãnh đạo thế giới đã gặp nhau trước đó tại điện Élysées, cùng đi xe buýt đến khu vực diễn ra lễ tưởng niệm, và đi bộ cùng nhau dưới những cái ô màu đen, dẫn đầu bởi Tổng thống Pháp Macron. Điều này khiến cho ông Trump trở nên lạc lõng với phần còn lại, Nhà Trắng cho biết lý do Tổng thống Mỹ đi riêng là vì “quy trình an ninh”.
Một lãnh đạo khác cũng đến Khải Hoàn Môn bằng xe riêng là Tổng thống Nga Vladimir Putin.
 |
| Tổng thống Putin giơ ngón tay cái lên ngay khi gặp Tổng thống Trump tại buổi lễ tưởng niệm 100 năm kết thúc Thế chiến 1 tại Khải Hoàn Môn, Paris. Ảnh: Reuters |
Đành rằng có những quy định nghiêm ngặt để bảo vệ tổng thống Mỹ, nhưng trong bối cảnh lãnh đạo Pháp và châu Âu đang băn khoăn về mối quan hệ đồng minh xuyên với nước Mỹ, việc ông Trump xuất hiện riêng trong buổi lễ tưởng niệm đã nói lên nhiều điều. Có vẻ như Tổng thống Trump không có mong muốn củng cố mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, thay vào đó là những chỉ trích đối với các đồng minh lâu năm về vấn đề thương mại và quốc phòng.
Ông Trump cho thấy sự gần gũi hơn với những nhà lãnh đạo như Tổng thống Putin, người ông ăn trưa cùng vào ngày 11/11 và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, người ngồi cạnh ông khi ăn tối vào đêm trước đó.
Trong khi đó, Tổng thống Pháp và Thủ tướng Đức, hai nhà lãnh đạo hàng đầu châu Âu, đã cùng thể hiện tình cảm thân mật và nỗ lực của họ trong việc kêu gọi sự đoàn kết giữa các quốc gia, cảnh báo về nguy cơ lặp lại những khoảnh khắc đen tối của lịch sử.
Phát biểu trong buổi lễ tưởng niệm, Tổng thống Macron dường như nhắm sự chỉ trích đến chính sách “đặt nước Mỹ lên trên hết” của Tổng thống Trump, người đang ngồi ngay trước mặt ông.
“Lòng yêu nước là sự đối nghịch hoàn toàn với chủ nghĩa dân tộc. Chủ nghĩa dân tộc là một sự phản bội với lòng yêu nước. Bằng cách nói ‘đặt lợi ích của ta lên trên hết, không quan tâm đến người khác’, chúng ta đã vứt bỏ đi điều quan trọng nhất một quốc gia cần nắm giữ, đó cũng là thứ cho nó sự sống, là thứ khiến nó vĩ đại, và là thứ vô cùng cần thiết - đó là những giá trị đạo đức”.
