"Tôi là kẻ chiến thắng. Tôi ghét thất bại", Zinedine Zidane nói và từ chức HLV trưởng Real Madrid. 10 tháng sau ngày đó, Zidane trở lại khi Real đại loạn.

Giữa tâm bão, Real Madrid đã tìm ra một người nhận được sự tôn trọng tuyệt đối từ mọi phía và nổi tiếng bởi khả năng tạo ra tập thể nhìn chung một hướng.

Sự tái xuất này cũng đem tới cho những người còn hoài nghi về huyền thoại người Pháp một sự thích thú khó tả. Một trong những “bí ẩn” còn tồn tại của bóng đá đương đại là “HLV Zidane là thiên tài hay kẻ ăn may vĩ đại” đến nay vẫn còn gây tranh cãi.

Tuy nhiên, đây không phải vấn đề với Zidane - người từng nhiều lần đối mặt với sự hoài nghi và đáp trả với nụ cười chiến thắng ngạo nghễ.

Zidane với tư cách cầu thủ là một thiên tài. Nhìn Zinedine Zidane chơi bóng, không chỉ những huyền thoại bóng đá như Pele, Franz Beckenbauer hay Alfredo Di Stefano, mà ngay cả huyền thoại bóng rổ Magic Johnson cũng phải ngả mũ kính phục.

Khi được xem Zidane nhảy múa trước hàng phòng ngự Deportivo La Coruno vào tháng 1/2002, Magic Johnson đã thốt lên: “Đây là một trong những đêm giàu cảm hứng nhất cuộc đời tôi. Zidane là một hiện tượng!”.

Tuy nhiên, trước khi trở thành một siêu sao hay một “câu trả lời của bóng đá đối với nghệ thuật múa ballet của nhà hát Bolshoi” như cách mà cây viết lừng danh Sid Lowe mô tả mỹ miều, Zidane cũng từng có lúc bị đánh giá thua cả Tim Sherwood.

Lúc này nhìn lại có vẻ nực cười, nhưng đó là một câu chuyện có thực. Khi còn nắm quyền dẫn dắt Blackburn Rovers, huấn luyện viên Kenny Dalglish từng muốn hỏi mua Zidane vào năm 1995 và nhận được câu trả lời từ Chủ tịch Jack Walker: “Tại sao ta lại phải mua Zidane khi chúng ta đã có Tim Sherwood?”.

Trước thềm mùa giải 1996/97, Zidane thậm chí còn bị Newcastle từ chối, bởi các tuyển trạch viên của “Chích Chòe” không tin Zidane đủ trình độ để chơi bóng ở giải hạng nhất Anh.

Người có công phát hiện ra Zizou là cựu cầu thủ Jean Varraud. Ông từng nhận xét khi chứng kiến cậu nhóc Zizou thể hiện những kỹ năng học được từ các trận đấu trên đường phố Marseilles: “Thằng nhóc không phải đứa bự con hay nhanh nhất, nhưng đôi chân đã nói thay lời nó. Zidane có thể vượt qua một, 2, 3 hay 6 cầu thủ dễ như đi dạo”.

Những lời nói đó có thể áp vào rất nhiều “ngôi sao YouTube” ngày nay: những người có kỹ năng ấn tượng khi còn trẻ nhưng chưa bao giờ bứt lên nổi tầm một ngôi sao bóng đá thực thụ.

Vậy điều gì đã làm nên một Zidane cầu thủ vĩ đại? Theo tờ FourFourTwo, bước ngoặt là thời điểm Zidane chuyển tới khoác áo Juventus vào năm 1996. Thời gian đầu tại “Bà đầm già” thành Turin chẳng khác gì địa ngục với Zidane. Trên sân tập, vị huấn luyện viên thể lực Giampiero Ventrone hành cho anh và các cầu thủ khác “ra bã”. Cuối mỗi buổi tập, việc Zidane thường làm là tìm chỗ nôn, bởi các bài tập hà khắc của Ventrone như muốn vắt kiệt sức anh.

Trên sân cỏ, món hàng trị giá 3,2 triệu bảng Anh từ Bordeaux bị xem là mua hớ. Zidane có EURO 1996 đáng quên và khi chuyển tới câu lạc bộ mới, anh lại phải chơi với tư cách một tiền vệ kiến thiết lùi sâu trong sơ đồ 4-3-3 của Marcelo Lippi. Dù được chơi cùng Didier Deschamps và Antonio Conte, Zizou vẫn gặp khó khăn trong việc thể hiện ảnh hưởng của bản thân lên lối chơi của Juventus.

Bước ngoặt tới với chấn thương của Conte khi lên thực hiện nghĩa vụ với đội tuyển quốc gia vào tháng 10/1996. Sự thiếu hụt này buộc Lippi phải chuyển sang sơ đồ 4-4-2 và đưa Zidane lên chơi ngay sau cặp tiền đạo. Đó là một bước đột phá với sự nghiệp cầu thủ của Zidane, khi ông có đất để thể hiện mọi tinh túy của bản thân.

Đỉnh cao của mùa giải năm ấy là khi Zidane giúp Juventus đánh bại Ajax Amsterdam 4-1 tại bán kết Champions League. Cầu thủ người Pháp kiến tạo 3 bàn trước khi tự mình ghi nốt bàn còn lại. Màn trình diễn đó xác định vị thế của Zidane với tư cách một trong những ngôi sao xuất chúng của bóng đá đương đại chứ không phải một tài năng trẻ “sớm nở tối tàn”.

Với Zidane, Lippi chính là “công tắc bật”: “Ông ấy đã đánh thức tôi và giúp tôi hiểu rằng mình cần làm việc chăm chỉ nếu muốn nhận được những thành quả ý nghĩa. Trước khi đặt chân tới Italy, với tôi bóng đá chỉ là công việc mà tôi có thể cho bản thân hưởng thụ. Sau khi tới Turin, trong tôi bùng lên một khát khao giành chiến thắng và ngọn lửa ấy chưa bao giờ tắt.”

Phần còn lại tất cả đều đã biết. Zidane xác lập vị thế cầu thủ hay nhất thế giới tại Juventus, giành World Cup và EURO trước khi chuyển tới Real Madrid vào năm 2001 với mức giá kỷ lục ngày đó. Khi giải nghệ vào năm 2006, Zinedine Zidane được xem là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất trong lịch sử.

Câu chuyện về bước ngoặt thời cầu thủ của Zidane lý giải ít nhiều về những thành công của Zidane khi lên làm HLV của Real Madrid. Ông bị nghi ngờ khi tiếp quản Real Madrid thay Rafael Benitez vào tháng 1/2016. Vì rõ ràng là dù được cơ cấu cho ghế huấn luyện viên trưởng Real Madrid bởi Chủ tịch Florentino Perez, Zidane vẫn bị xem là chưa sẵn sàng.

Lý do là khi Carlo Ancelotti bị sa thải vào mùa hè 2015, Zidane đã ở sẵn Bernabeu với thông điệp muốn ngồi vào ghế nóng. Tuy nhiên, thay vì lựa chọn Zidane, Perez lại mời về Rafael Benitez để rồi nhanh chóng phải tạm biệt chỉ sau nửa năm.

Perez luôn muốn có một Pep Guardiola như đại kình địch Barcelona: một huyền thoại của đội bóng với tư cách cả cầu thủ lẫn huấn luyện viên. Trái ngược với thứ bóng đá hủy diệt của Barcelona B vào mùa giải 2007/08 dưới tay Guardiola, đội B của Real Madrid là Castilla lại thất bại trong việc giành suất đá play-off để lên hạng.

Người dẫn dắt Castilla không phải ai khác, chính là Zinedine Zidane. Sự lo ngại của Perez càng có thêm cơ sở khi Zidane từng vướng mắc những vấn đề về việc lấy bằng huấn luyện viên chuyên nghiệp của UEFA, dẫn tới một án phạt cấm chỉ đạo ba tháng vào năm 2014.

Khi Real Madrid của Benitez thi đấu dưới mức kỳ vọng và viễn cảnh một mùa giải thất bát đã hiện rõ mồn một, Perez không có cách nào khác ngoài bổ nhiệm Zidane. Đó hóa ra lại là canh bạc thành công bậc nhất cuộc đời của Perez, khi Real Madrid của Zidane giai đoạn 2016-2018 là một trong những đội bóng thành công nhất lịch sử.

Chưa từng có đội bóng nào bảo vệ thành công chức vô địch Champions League, nhưng Real Madrid thời Zidane đã vô địch không chỉ 2 mà tận 3 lần liên tiếp. Ông dẫn dắt Real Madrid trong 149 trận và giành 9 danh hiệu, tức trung bình cứ gần 17 trận là Zidane với tư cách huấn luyện viên lại có một chiếc cúp.

Vậy tại sao một huấn luyện viên không thành công tại Castilla ở giải hạng nhì lại có thể giành những vinh quang tột đỉnh tại đấu trường châu Âu - nơi quy tụ những đội bóng sừng sỏ nhất thế giới?.

Câu trả lời có lẽ cũng giống như thời gian ở Juventus, Zidane từ bản hợp đồng thất vọng vụt sáng thành linh hồn của đội bóng nhờ được Lippi “đặt đúng chỗ”. Zidane có năng lực và cái uy để thần phục những siêu sao, và tài năng đặc biệt ấy được phát huy tốt nhất khi đặt vào đội A chứ không phải đội B của Real Madrid.

Toni Kroos khẳng định: “Zidane đã trải qua tất cả với tư cách một cầu thủ. Ông ấy không cần dùng loa để nói chuyện với chúng tôi bởi các cầu thủ luôn sẵn sàng lắng nghe Zidane và giúp ông ấy thực hiện những ý tưởng trên sân”. Một người đã giành World Cup như Toni Kroos rõ ràng là sẽ chịu nghe lời của một người từng giành cả World Cup lẫn EURO như Zidane.

Thời còn là cầu thủ, Benitez chỉ là một cầu thủ hạng xoàng và phải giải nghệ từ năm 26 tuổi. Dù là một chuyên gia am hiểu về bóng đá và chiến thuật, kỹ năng giao tiếp và thuyết phục các cầu thủ của Benitez lại không được đánh giá cao. Dẫn chứng tiêu biểu là thái độ bất phục của Cristiano Ronaldo trong thời gian Benitez dẫn dắt Real Madrid.

Huấn luyện viên của Zidane tại học viện Cannes đồng thời là người hướng dẫn Zidane trong khóa học lấy bằng huấn luyện viên của UEFA là Guy Lacombe nhận xét: “Có Zidane trên sân chính là chìa khóa để giải quyết mọi vấn đề. Anh ấy xuất sắc là một chuyện, nhưng điều thú vị là khi Zidane chơi bóng, những đồng đội kém tài hơn cũng trở nên xuất sắc. Đó là năng lực giỏi nhất của cậu ấy: hiểu và biết cách phát huy tối đa năng lực của những cầu thủ khác”.

Bên cạnh việc giỏi “đắc nhân tâm”, Zidane còn là một người vô cùng ham học hỏi. Theo tờ FourFourTwo, Zidane từng tới Marseille vào tháng 12/2015 để trực tiếp học hỏi “gã điên” Marcelo Bielsa. Nhà cầm quân người Argentina nổi tiếng với tầm ảnh hưởng về phong cách tới những hậu bối như Mauricio Pochettino, Jorge Sampaoli và cả Pep Guardiola.

Năm 2012, Guardiola từng công khai tuyên bố “Bielsa là huấn luyện viên hay nhất thế giới”. Chính vì lẽ đó, Zidane đã “háo hức như một đứa trẻ” khi được tận mắt chứng kiến các buổi tập của Marseille dưới tay Bielsa.

Đây thậm chí là cả một vinh dự đối với chính Bielsa: “Zidane là một huyền thoại sống. Được Ngài Zidane đứng cạnh, lắng nghe những lời tôi nói là một khoảnh khắc không thể nào quên. Zidane có một năng lực truyền cảm hứng tới ‘người trần mắt thịt’ mà tôi không thể diễn tả nổi”.

Bielsa không phải trường hợp duy nhất được Zidane tìm tới để thỉnh giảng. Huyền thoại người Pháp từng tới sân tập của Bayern Munich để xem Pep Guardiola và các học trò tập luyện. Trước đó, ông từng theo dõi sát sao Jose Mourinho trong thời điểm Mourinho làm huấn luyện viên Real Madrid, còn Zidane đang làm cố vấn chủ tịch và sau đó là giám đốc thể thao.

Như người thầy Aime Jacquet của Zidane tại đội tuyển Pháp từng nhận định: "Zidane có thể đúc kết những thứ phù hợp với cậu ấy từ mọi chiến lược gia mà cậu ấy từng gặp".

Với một người ham học hỏi và thông minh đến vậy, khó có thể nói những thành công ông có được trên cương vị huấn luyện viên Real Madrid là “ăn may”. Có chăng đó chỉ là “trời sinh một cặp", khi Zidane và Real Madrid đến với nhau đúng vào những thời điểm thích hợp nhất.

Trước khi lên nắm quyền tại Real Madrid, Zidane bộc bạch: “Tôi muốn mọi người khi nhìn lại giai đoạn tôi làm huấn luyện viên, họ sẽ nói rằng những thành tích tôi đạt được là không tệ”. Nhìn lại kỳ tích 3 lần liên tiếp vô địch châu Âu của Zidane, và cách Real Madrid đã trải qua một mùa giải thảm họa đến thế nào khi ông rời đi, có thể thấy 2 chữ “không tệ” của Zidane là quá khiêm tốn.

Khi nhận lời Perez trở lại dẫn dắt Real Madrid chỉ chưa đầy một năm sau khi nói lời từ biệt, không biết Zidane có nhớ tới người thầy cũ Lippi? Năm 2010, ông nghẹn ngào chia tay chiếc ghế huấn luyện viên trưởng đội tuyển Italy sau khi đội bóng màu thiên thanh không thể vượt qua vòng bảng World Cup.

Đó là điều vô cùng đáng tiếc, nhất là khi bốn năm trước đó Lippi từng dừng lại trên đỉnh cao với chức vô địch World Cup. Trong mắt nhiều người hâm mộ bóng đá, hình ảnh Lippi ngạo nghễ với điếu cigar trên môi cùng chiếc cúp vàng trên tay xứng đáng là một ký ức bất tử khi nhớ về ông.

Việc Lippi tái xuất ở đội tuyển Italy vào mùa hè 2008 và nhận cái kết đắng hai năm sau đó phần nào khiến di sản của ông mang vết gợn, dù vị thế huyền thoại của “gã đầu bạc” là vĩnh viễn không thể lay chuyển. Trường hợp của Zidane khi nhận ghế từ Solari cũng tương tự.

Ông ra đi sau một kỳ tích có một không hai và trở lại khi tập thể những nhà vô địch ấy đã trở thành một mớ bòng bong. Không những vậy, cây “thượng phương bảo kiếm” dùng để trừng phạt đối thủ của Zizou là Cristiano Ronaldo giờ đây đã ở Juventus.

Trong sự kiện tái ký hợp đồng với Real Madrid, Zidane chia sẻ: “Tôi ở đây vì tôi yêu câu lạc bộ này. Tôi muốn đưa Real Madrid trở lại vị thế vốn có. Tôi đã nạp lại năng lượng bản thân và sẵn sàng dẫn dắt câu lạc bộ vĩ đại này một lần nữa”.

Sự trở lại của Zidane - người nổi tiếng với thuật “đắc nhân tâm” - nhanh chóng khiến những tranh cãi giữa Perez với Sergio Ramos, giữa Ramos với Marcelo lắng xuống.

Nhiều người tin rằng Zidane đã biết trước ý định muốn ra đi của Ronaldo và muốn giữ anh lại thay vì đặt Gareth Bale làm hạt nhân của đội bóng. Khi điều này không được Perez chấp thuận, Zidane quyết định ra đi.

Nếu trong lần trở lại này, Zidane vẫn không muốn giữ Bale, có lẽ không ai ở Real Madrid có thể ngăn cản ông. Một cuộc khảo sát mới đây của tờ Marca cho thấy có tới 92% cổ động viên Real Madrid không muốn thấy Bale tại sân Bernabeu ở mùa giải tới.

Đó không phải sự thay đổi duy nhất. Theo nhà báo Sid Lowe của tờ The Guardian, lần tái xuất này sẽ đêm về cho Zidane quyền lực thậm chí còn nhiều hơn trước đây. Ông có thể giữ chân những học trò cưng bị ngó lơ dưới thời Solari như Isco và Marcelo, đồng thời hướng tới những bản hợp đồng như Mbappe hay Hazard. Những kỳ vọng đặt vào Zidane cũng không còn quá lớn trong khoảng một năm tới, khi ai cũng đã thấy những vấn đề của Real Madrid.

Mùa giải 2018/19 gần như đã chấm hết với Real Madrid. Khi kỳ chuyển nhượng hè bắt đầu, tất cả sẽ lại phải dè chừng “Kền kền trắng”. Sức hút từ cái tên Real Madrid và Zinedine Zidane luôn mang đến một hấp lực kỳ lạ. Từng trận đấu của Real Madrid mùa giải tới sẽ lại được chờ đợi.

Những ai vẫn luôn hoài nghi về việc Zidane huấn luyện viên là thiên tài hay kẻ ăn may vĩ đại, sẽ có câu trả lời từ mùa tới.