Vài ngày sau khi cuốn sách của Rebecca Donner, All the Frequent Troubles of Our Days (tạm dịch: Những rắc rối trong ngày của chúng ta) phát hành, phiên bản bìa cứng đã bán hết trên Amazon, sau đó tiếp tục hết tại các nhà bán lẻ trực tuyến Bookshop.org và Powell's Books. Khi tác phẩm xuất hiện lần đầu trong danh sách bán chạy nhất của The New York Times, nhà bán lẻ sách lớn nhất của Mỹ không có bất kỳ cuốn nào.
Rebecca Donner đã viết cuốn sách trong gần một thập kỷ. Bởi vậy, tác giả thấy tình trạng các nhà sách không còn sản phẩm là “đáng thất vọng” và điều đó “hoàn toàn nằm ngoài tầm kiểm soát của tôi”.
Thiếu nhân công, giá vận chuyển cao
Theo The New York Times, sự gián đoạn liên tục trong chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã chạm đến nhiều ngành, giờ đây đã đến với thế giới xuất bản.
Các nhà xuất bản đang hoãn ngày phát hành một số cuốn sách. Các nhà phát hành cũng vật lộn để bổ sung một số đầu sách cũ.
“Để một cuốn sách được in và đến tay người đọc, về cơ bản có hai chuỗi cung ứng khác nhau. Cả hai con đường đều có vấn đề riêng”, trích nhận định trên The New York Times.
Ở nền xuất bản Mỹ, sách đòi hỏi nhiều màu sắc, như sách tranh, thường được in ở châu Á. Nhưng việc vận chuyển hàng hóa đến Mỹ đã trở nên khó khăn, các sản phẩm phải chen lấn để giành lấy vị trí vận chuyển.
Ngành vận tải đang thiếu container trầm trọng. Các chuyên gia xuất bản nói rằng một container chứa được khoảng 35.000 cuốn sách có giá vận chuyển khoảng 2.500 USD, nhưng giờ có thể lên tới 25.000 USD.
Khi sách đã vào container, con tàu chở sách có khả năng sẽ phải xếp hàng chờ cập cảng tại một cảng dự phòng. Tháng trước, hiện tượng kỷ lục là 73 con tàu lênh đênh trên mặt nước gần cảng Los Angeles và cảng Long Beach chờ cập bến.
Tình trạng thiếu nhân công cũng đang làm chậm lại hoạt động tại các kho sách và trung tâm phân phối. Các công ty đang tăng lương để thu hút thêm nhân viên, nhưng họ phải cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Covid-19 khiến vấn đề về nhân sự trở nên trầm trọng, một số công nhân mắc virus và những người khác được yêu cầu cách ly. Tại một số trung tâm phát hành sách, một giám đốc điều hành cho biết tỷ lệ tiêm chủng thấp, khoảng 30%.
Khi các nhà xuất bản chọn in sách ở Mỹ, họ vẫn vấp phải khó khăn trong lực lượng lao động và vận chuyển. Bên cạnh đó, họ cũng phải đối mặt những vấn đề phức tạp khác. Sau thời gian dài các nhà máy in đóng cửa, ngừng hoạt động, nhu cầu in sách của Mỹ đã vượt quá khả năng cung cấp. Những nhà máy còn sót lại không có đủ người để vận hành máy móc.
Jon Yaged, Chủ tịch bộ phận sách thương mại của Macmillan tại Mỹ, cho biết giá vận chuyển xe tải đắt hơn, container đắt hơn, nhân công đắt hơn. Trước đây, khách đặt một đơn hàng, nó sẽ đến nơi sau hơn hai tuần. Bây giờ, để thực hiện sẽ là chừng ấy công việc cùng khoảng 15 email đặt hàng và nhiều việc hơn nữa.
 |
| Robert Sindelar tại hiệu sách ở Seattle, Mỹ, cho biết có khoảng 100 đầu sách đã hết hàng mà công ty ông không thể nhập về kho. Ảnh: The New York Times. |
Sách mới lùi ngày phát hành, sách cũ hết hàng
Những vấn đề trên đã dẫn đến loạt thay đổi trong ngành xuất bản. Đôi khi, kế hoạch ra mắt sách phải hoãn vài tuần, có khi trong nhiều tháng, bỏ lỡ mùa mua sắm nghỉ lễ.
Move của Parag Khanna trước đó được dự kiến phát hành vào 5/10 nhưng lùi lịch sang tuần sau. Nhà xuất bản Đại học Princeton đã lùi lịch phát hành The End of Ambition của Mark Atwood Lawrence từ tháng 10 sang tháng 11. Smahtguy, một cuốn tiểu thuyết đồ họa về Barney Frank, đã bị Metropolitan Books, thương hiệu của Nhà xuất bản Macmillan, trì hoãn từ mùa thu sang mùa xuân năm sau.
Các nhà xuất bản coi những thay đổi như vậy là phương sách cuối cùng, bởi việc lùi ngày phát hành có thể dẫn đến các sự kiện bị loại bỏ, các chương trình khuyến mãi bán lẻ bị hủy, ít đơn đặt hàng hơn. Trong bối cảnh ấy, các nhà xuất bản đã ưu tiên đúng lịch trình cho những cuốn mà họ kỳ vọng là sách bán chạy.
Không nhiều đơn vị trong ngành kinh doanh sách có giải pháp khắc phục khó khăn này. Các nhà bán lẻ, tác giả và nhà phân phối khuyến khích độc giả mua sắm và đặt trước ấn phẩm. Các nhà xuất bản đang lên kế hoạch trước, thậm chí đưa những chuyến hàng sách lên máy bay.
Một nhà xuất bản cho biết mất khoảng 35 đến 50 cents để vận chuyển một cuốn sách theo đường biển, nếu đi đường hàng không sẽ mất từ 5 đến 8 USD. Không ai có thể chắc chắn khi nào mọi thứ sẽ trở lại bình thường.
Có lẽ, thị trường sách cho kỳ nghỉ lễ sắp tới sẽ tập trung vào tái bản. Điều này là cần thiết bởi các đơn đặt hàng cho một cuốn sách ra mắt lần đầu đã bán sắp hết và cần được bổ sung thêm. Thông thường, khi đặt hàng sách tái bản sẽ mất ba tuần. Hiện nay, đơn đặt này có thể mất ba tháng.
Điều đó khiến cuốn All the Frequent Troubles of Our Days gặp rắc rối. Cuốn sách chưa bán hết ở mọi nơi, nhưng phải mất hàng tuần thì sách mới có thể vào kho, sau đó lại mất thêm thời gian để chuyển sách từ kho đến các nhà bán lẻ.
 |
| Một hiệu sách ở Mỹ. Ảnh: Getty Images. |
Nhu cầu về sách in tăng đột biến
Tổng hợp các vấn đề mà ngành sách Mỹ đang gặp phải ở trên, có thể thấy bên cạnh khó khăn, một tín hiệu tích cực xuất hiện, đó là nhu cầu sách in ở Mỹ rất lớn.
Theo Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ, doanh thu từ sách thương mại của các nhà xuất bản, bao gồm hầu hết sách hư cấu, phi hư cấu và phổ thông, tăng gần 10% vào năm 2020 so với năm 2019, tăng 17% trong sáu tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ năm 2020.
Sue Malone-Barber, Giám đốc xuất bản của Penguin Random House, cho biết trong 18 tháng qua họ đã làm việc không ngừng nghỉ để cung cấp sách cho nhu cầu tăng đột biến của độc giả.
Robert Sindelar, Quản lý Third Place Books, công ty có các cửa hàng ở Seattle, thông tin 100 đầu sách cũ mà ông không có trong kho hơn một tháng nay.
James Daunt, Giám đốc điều hành của Barnes & Noble, nói: “Ở các hiệu sách, chúng tôi có rất nhiều sách để đọc. Nếu bạn không thể có được tiểu thuyết mới ra mắt của Sally Rooney, chúng tôi sẽ bán cho bạn tác phẩm của Richard Powers hoặc Anthony Doerr hoặc bất cứ thứ gì khác”.
