 |
Đại diện các đơn vị làm sách trong nước đưa ra dự đoán về thể loại sẽ lên ngôi trong thời gian tới. Đồng thời, với kinh nghiệm thực tế, người làm sách cũng nói về những xu hướng xuất bản trong năm 2022.
Sách có giá trị áp dụng vào thực tiễn sẽ thành xu thế
Ông Nguyễn Xuân Minh - Giám đốc bản quyền Công ty Nhã Nam - thông tin trong hai năm qua, do không thể tham dự các hội sách quốc tế nên chỉ nắm bắt xu hướng sách thế giới qua các bảng xếp hạng, tài liệu mà đối tác xuất bản gửi. Vì vậy, dự đoán về các dòng sách sẽ khó sát. Ông Minh dự đoán các dòng sách thiên về thực tế, có giá trị áp dụng thực hành sẽ trở thành xu thế.
“Sách hướng dẫn học thêm kỹ năng nào đó, sách thực hành, sách chữa lành, an ủi tâm hồn con người sau chấn thương tâm lý sẽ trở nên thông dụng, phổ biến hơn”, ông Nguyễn Xuân Minh nhận định.
 |
| Sapiens: Lược sử loài người bằng tranh là một trong số các đầu sách được ưa thích hiện nay. Ảnh: Omega Plus. |
Dự đoán của ông Minh cũng giống nhận định của ông Vũ Trọng Đại - Giám đốc điều hành Alpha Books, Giám đốc Omega Plus. Ông Đại cho rằng sách phi hư cấu tiếp tục giành được sự quan tâm lớn của độc giả. Trong bối cảnh bấp bênh do dịch bệnh, nhu cầu tìm hiểu về quản lý tài chính và đầu tư vẫn thúc đẩy mảng sách này mở rộng trong năm 2022.
Sách kỹ năng học tập và làm việc trong hoàn cảnh mới cũng bắt đầu tìm chỗ đứng trên thị trường. Bên cạnh đó là dòng chảy ngầm nhưng không kém phần mạnh mẽ của sách "self-help" và tâm linh - chỗ dựa tinh thần trong những hoàn cảnh bấp bênh, bất định.
Tuy sách phi hư cấu phát triển mạnh, sách văn chương vẫn là dòng chảy lớn trong thị trường xuất bản. Là đơn vị có thế mạnh làm sách văn học, đại diện Nhã Nam cho rằng sách văn chương không bị lép vế, tiếp tục có vị trí nhất định với bạn đọc.
“Nhã Nam tiếp tục khai thác tác phẩm mới, tác phẩm của tác giả văn học hiện đại có dấu ấn trên văn đàn thế giới. Song song đó, chúng tôi xuất bản lại tác phẩm kinh điển”, ông Nguyễn Xuân Minh nói.
Theo giám đốc bản quyền Nhã Nam, cùng sự xuất hiện của những bản sách đặc biệt, hiện nay, người quan tâm tới sách kinh điển ngày càng nhiều. Các đơn vị làm bản đặc biệt thường chọn tác phẩm có giá trị, sách kinh điển để làm. Đó là hiệu ứng qua lại của thị trường.
Độc giả nào trước đây chưa quan tâm tới văn học kinh điển sẽ tò mò muốn biết tại sao sách ấy khiến người ta chi khoản tiền lớn để sở hữu. Ông Minh nói đây là điều tốt cho thị trường sách nói chung.
Ngoài dự đoán về xu thế, ông Vũ Trọng Đại cũng đưa ra nhận định về sự phát triển của các dòng sách khác nhau. Ông Đại cho biết dòng sách minh họa tranh, ảnh (không bao gồm thể loại sách tranh dành cho trẻ em) đã nổi lên từ năm 2021. Dòng sách này sẽ phát triển trong năm 2022. Theo ông Đại, một khoảng trống lớn cần được lấp đầy chính là sách vở phục vụ việc học, tự học.
Giám đốc Omega Plus cũng dự đoán trong năm tới, sách giấy sẽ được tích hợp các định dạng khác nhau của sản phẩm số. Đây không chỉ là định dạng số phái sinh từ sách giấy (ebook, audiobook) mà còn cả các định dạng khác, mở rộng phạm vi tương tác của độc giả với nội dung sách (podcast, e-learning và các hình thức trải nghiệm, giáo dục kết hợp giữa offline và online mà chúng ta đang ngày càng quen thuộc với khái niệm “blended learning”).
 |
| Thói quen mua sách online đã hình thành thúc đẩy phát hành trực tuyến phát triển. Ảnh: Duy Anh. |
Thương mại điện tử phát triển, sách nói có triển vọng
Về bức tranh xuất bản 2022, ông Nguyễn Xuân Minh cho rằng ngành sách chịu ảnh hưởng bởi Covid-19, nhưng là ảnh hưởng gián tiếp. Khi kinh tế thịnh vượng, số người đọc sách không quá rực rỡ. Khi Covid-19 xảy ra, ngành sách vốn nhỏ bé, ảnh hưởng gián tiếp, không chịu cú đánh trực diện.
“Sau 2 năm các đơn vị xuất bản đều lao đao, dự đoán 2022 là năm lấy lại sức, gắng gượng hồi phục, có khởi động tốt đẹp hơn trong thời gian tới”, ông Minh nói.
Nhìn sang lĩnh vực phát hành, ông Nguyễn Cảnh Bình - Chủ tịch Alpha Books - cho rằng các chuỗi bán lẻ lớn sẽ gặp khó khăn do sau thời gian hạn chế tụ tập, người dân đã dần hình thành thói quen tiêu dùng mới: Dịch chuyển sang mua online. Các hội chợ sách vẫn chưa thể thực hiện hoặc chưa lấy được nhịp phát hành như trước đây.
“Thương mại điện tử sẽ tăng trưởng. Các sàn thương mại điện tử phát triển. Trên những không gian lớn như thế sẽ có con cá nhỏ, đang nhen nhóm hình thành thương mại điện tử cho thị trường ngách”, ông Bình nói.
Chủ tịch Alpha Books phân tích hiện nay, các đơn vị làm sách đều bán online, vừa bán trên sàn thương mại điện tử, vừa bán qua website, trang mạng xã hội của mình. Ngành sách đã hình thành những công ty nhỏ thuần túy bán sách online. Từ đó, ông Bình dự đoán thương mại điện tử của ngành sách sẽ phân hóa. Bên cạnh những gã khổng lồ sẽ có đơn vị nhỏ, đi vào thị trường ngách.
Về xuất bản, ông Nguyễn Cảnh Bình dự đoán xu hướng các đơn vị ngành sách sẽ bắt tay hợp tác để cùng làm sách, đơn cử việc Alpha Books kết hợp với Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật để làm sách khoa học công nghệ. Các đơn vị cũng sẽ phát triển, hình thành không gian xuất bản số, đưa nội dung lên môi trường số.
 |
| Sách nói được kỳ vọng sẽ phát triển. Ảnh: Voiz FM. |
Sách nói đang phát triển mạnh mẽ, có triển vọng hơn ebook bởi trong xã hội hiện đại, con người bận rộn, có thể kết hợp nghe sách trong lúc di chuyển hoặc khi muốn mắt nghỉ ngơi. Ông Bình cho biết hiện nay số tiền thu về từ sách nói còn nhỏ, thị trường bé, tuy vậy giới làm sách vẫn đặt kỳ vọng. “Chúng tôi kỳ vọng kết quả lớn hơn ở sách nói”, ông Bình nói.
Con số mà chủ tịch Alpha Books kỳ vọng là doanh thu sách nói sẽ tăng lên ít nhất gấp đôi trong năm nay. Theo ông Bình, thị trường sách nói nhỏ, tốc độ phát triển nhanh, nếu doanh thu không tăng gấp đôi thì thị trường sách nói sẽ thất bại.
Hiện nay, thị trường sách nói ở Việt Nam có ba đơn vị lớn là Fonos, Voiz FM và Mydio, các đơn vị đều có tốc độ tăng trưởng mạnh. Trước đó, Voiz FM thông tin với Zing năm 2021 tốc độ tăng trưởng của đơn vị này gấp 50 lần so với 2020. Với Fonos, doanh thu những tháng cuối năm 2021 tăng gấp sáu lần so với những tháng đầu năm 2021.
