Cố ý "thổi" thành thần dược
Dọc tuyến đường Tân Kỳ Tân Quý giao với đường Mã Lò ở phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân, TP. HCM rất nhiều "sạp hàng" di động bày bán cây "nở ngày đất". Điều gây chú ý là nhiều chủ sạp hàng đã quảng cáo đây là một loại cây vô cùng "thần kỳ".
Ghé vào một sạp hàng ngay đầu đường Mã Lò, người bán tên Quang Minh nhanh nhảu đưa một tờ giới thiệu công dụng của "nở ngày đất". Anh liến thoắng bảo rằng loại cây này rất hiệu nghiệm, chỉ cần làm theo hướng dẫn chắc chắn bệnh gout sẽ khỏi hẳn.
 |
| Thần dược “nở ngày đất”. |
Cách sử dụng của anh Minh như sau: Dùng 2 lạng cây tươi ngắt lá xanh uống luôn xác hoặc nhai trực tiếp nuốt xác. Bông, thân, rễ và hoa sắc (đun sôi 5-10 phút). 1kg đầu uống trong 5 ngày; 1kg tiếp theo uống trong 4 ngày (sắc hai lần sao cho mỗi lần còn lại 1 lít nước uống trong ngày); 1kg tiếp theo uống trong vòng 2 ngày (sắc hai lần sao cho mỗi lần còn 1,25 lít nước uống trong ngày).
Trong quá trình uống, tùy cơ địa và thể trạng từng người có thể có hiện tượng đau nhức trong vòng 1-2 ngày… Giá bán cây tươi là 100.000 đồng/kg, cây khô 200.000 đồng/kg…
Thấy tôi tỏ ý thắc mắc số lượng cây nở ngày đất bày bán chỉ với một lượng nhỏ, người bán này khua tay bảo rằng chỉ cần đặt hàng thì một ngày sau muốn mua bao nhiêu cũng có, và nếu có nhu cầu bên bán sẽ giao hàng tận nơi.
Cách sạp hàng của anh Quang Minh không xa là nơi bán của chị Hà Phương, và mọi chi tiết về công dụng, cách dùng của cây, giá bán… đều giống như anh Minh đã nói. Theo quan sát của chúng tôi, chỉ trên một đoạn đường (Mã Lò) chừng 1km cũng phải có tới hơn 10 quầy bày bán loại cây được cho là "thần kỳ" này.
Thực tế ngoài đời đã rộn rã vậy, nhưng trên mạng công dụng của loại cây này được nhiều người bán thổi lên tận mây xanh. Theo đó, loại cây này được cho là "có chứa nhiều flavones, flavonoides glycosides, gomphrenol giúp làm giảm các triệu trứng sốt, cảm cúm do virus gây ra, giúp ức chế các acid uric trong máu, thải các độc tố ra ngoài…".
Thêm nữa, "hiện một số lương y đang sử dụng cây thân thảo này để điều trị bệnh gout trong thời gian điều trị sớm nhất. Trong rễ cây có thành phần flavonoides và saponines làm giảm đau các triệu chứng cơ bắp va chạm gây ra. Người sử dụng nhiều chất đạm dẫn đến bệnh khớp, gout qua tác dụng từ dược tính ở rễ, lá cây giúp điều trị hoàn toàn loại bệnh này".
Thậm chí loại cây này còn được cho là có thể chống lại các tế bào ung thư: "Bên cạnh các công dụng trên, cây nở ngày đất có tác dụng giảm căng thẳng, mệt mỏi, giúp tiêu hóa tốt. Ngoài ra hai thành phần anti và cancereux giúp ức chế chống lại các tế bào ung thư gây ra(?), nó còn làm giảm nồng độ cholesterol trong máu và cải thiện lưu thông tim mạch vành…".
Nếu chỉ xem những dòng đậm mùi "quảng cáo" như trên thì có thể thấy loại cây này quá nhiệm màu, chữa được rất nhiều bệnh mà y học thế giới đang bó tay như bệnh gout, tiểu đường và cả ung thư!
Dĩ nhiên, sau những dòng quảng cáo về công dụng "thần kỳ" như vậy, ngay bên dưới là giá bán loại tươi và khô của cây này (với nhiều mức giá khác nhau, trung bình từ 100-150.000 đồng/kg cây tươi, và từ 200-250.000 đồng/kg cây khô), đồng thời là chỉ dẫn cách mua, đặt hàng và vận chuyển hàng ra sao…
Tuy vậy, tìm hiểu thực tế một số người bệnh đã sử dụng loại cây này để chữa trị thì đa số bảo là cây này có những hiệu quả khá khả quan. Anh Hồng Hiệp (37 tuổi, ở Bình Dương) mới phát hiện bị bệnh gout gần hai tháng nay, sau khi cơ thể bộc lộ những cơn đau nhức dữ dội ở cổ chân và các ngón chân. Sau khi đi khám và xét nghiệm nồng độ acid uric, bác sĩ kết luận anh Hiệp bị bệnh gout.
Khi biết về loại cây này, anh đã đi nhổ về để sử dụng. Sau 15 ngày sử dụng loại cây này, anh Hiệp đi khám và xét nghiệm lại, kết quả cho thấy nồng độ acid uric giảm đi rất nhiều và gần như không còn những cơn đau nhức nữa.
"Tôi uống loại cây này thấy có tác dụng rất rõ ràng, cây dễ kiếm tìm, cách chế biến lại tương đối dễ dàng nên nếu chữa được bệnh gout thì quả là quá tốt và may mắn cho tôi và những người đang mắc căn bệnh với rất nhiều đau đớn và phiền phức này. Hiện nay tôi vẫn sử dụng loại cây này hằng ngày để phòng chữa bệnh", anh Hiệp chia sẻ.
Ngoài trường hợp anh Hiệp thì còn có một số người bệnh gout cũng đã lên tiếng nói về công dụng "thần kỳ" của cây "nở ngày đất" trên báo chí. Điển hình là anh Phạm Chí Hiền (40 tuổi, chủ một xưởng may, ngụ phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân) đã kể lại câu chuyện của mình trên một tờ báo khiến dư luận vô cùng quan tâm.
Theo anh Hiền, sau khi đi khám và phát hiện mình bị bệnh gout, với một số triệu chứng như khuỷu tay bị đau nhức, rồi tay nổi hàng hoạt cục u… Tưởng rằng sẽ phải "sống chung với lũ" nhưng sau đó anh Hiền biết đến cây thuốc này một cách tình cờ, qua người con trai của một người đàn ông ở Phú Yên bị bệnh gout rất nặng phải nằm viện điều trị ở TP.HCM.
Người đàn ông này vô tình được một cụ già người dân tộc chỉ cho cây thuốc quý và đã sử dụng rồi thấy có hiệu nghiệm rất rõ ràng. Chính người con trai của người đàn ông bị bệnh gout này đã gửi cây thuốc từ Phú Yên vào TP.HCM cho anh Hiền dùng thử và bảo rằng chỉ cần xay nhuyễn loại cây cỏ này, lấy nước uống sẽ sớm khỏi bệnh gout.
"Sau nửa tháng uống cây thuốc quý, tôi đi xét nghiệm lại thì những chỉ số bệnh tật cao ngất ngưởng trước đây đều hết. Và bây giờ tôi ăn uống bình thường, thậm chí có nhậu một tí cũng không sao". Tuy nhiên, theo anh Hiền không nên quá lạm dụng vì loại cây này có sức đào thải rất cao. Khi sử dụng người bệnh cần lắng nghe cơ thể mình, từ đó điều chỉnh liều lượng cho phù hợp với thể trạng.
 |
| Một số sạp hàng bán cây “nở ngày đất” ở đường Mã Lò. |
Từ đây, những người bệnh gout càng thêm tin tưởng và đã tìm mua loại cây này, đương nhiên có cầu thì ắt có cung, những người lanh lợi đã tìm cách thu mua loại cây này với số lượng lớn để bán lại cho những người có nhu cầu với mức giá khá cao như đã nêu trên.
"Tác dụng thực sự của nó thì phải hỏi… Bộ Y tế"?!
Liên hệ qua điện thoại với Công ty Thảo dược Đ.T. (hiện có ba chi nhánh ở quận Thủ Đức, Gò Vấp và Tân Phú, công ty này hiện có bán và hướng dẫn sử dụng loại cây này), một người tên là Thịnh để số điện thoại công khai trên trang web đã trao đổi với chúng tôi.
Theo anh Thịnh thì loại cây “nở ngày đất” có thể chữa khỏi bệnh gout. Liều lượng nếu dùng tươi thì khoảng 200g/ngày còn khô 100g/ngày, có thể nấu sắc nước uống hằng ngày. Giá bán loại khô là 200.000 đồng/kg, tươi 100.000 đồng/kg. Uống trong vòng 15 ngày, nhưng có thể sẽ phải uống lâu hơn mới lành được tùy bệnh nặng hay nhẹ.
Hỏi về tác dụng thực sự hay đã có sự chứng nhận nào của chuyên gia hay cơ quan chức năng đối với loại cây này chưa, anh Thịnh cho biết: "Hiện chưa có chứng nhận nào vì làm gì cũng chỉ tương đối thôi. Bên tôi chỉ chứng nhận đó có phải là cây "nở ngày đất" hay không thôi, còn tác dụng thực sự của nó thì phải hỏi… Bộ Y tế!? Chứ cây thuốc nam nếu bảo rằng 100 người uống mà 100 người lành thì làm sao chúng tôi đảm bảo được. Với cây này, nếu 100 người uống mà 50-60 người lành là tốt lắm rồi, chứ không phải ai uống cũng lành cả vì cơ địa và bệnh trạng mỗi người khác nhau".
Theo một số nhà chuyên môn thì hiện chưa có bất cứ công trình nghiên cứu nào về công dụng của cây này đối với việc chữa trị bệnh gout hay bệnh tiểu đường. Tuy vậy cũng có ý kiến cho rằng có thể các nhà khoa học chưa phát hiện được hết công dụng của loại cây này.
Theo lương y Nguyễn Đức Nghĩa (Phòng khám y dược cổ truyền Tuệ Lãn, Hội Dược liệu TP.HCM, đường Cách mạng Tháng 8, phường 10 quận 3), việc điều trị bệnh gout, bất kể sử dụng Tây y hay Đông y hoặc sử dụng thực phẩm chức năng điều trị bệnh đều phải có sự thăm khám, tư vấn, chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân tuyệt đối không được sử dụng thuốc tùy tiện theo cảm tính.
Lương y Nguyễn Đức Nghĩa cho biết hiện chưa có công trình nghiên cứu nào về công dụng của cây thuốc này đối với hai loại bệnh gout cũng như tiểu đường… Việc điều trị bệnh gout còn tùy thuộc từng thể trạng, mức độ và sự tiến triển của bệnh. Cần kết hợp chế độ ăn uống, thuốc men phù hợp và quan sát theo dõi bệnh kỹ lưỡng cẩn thận.
Theo bác sĩ Trần Văn Năm, Phó Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM, Viện mới chỉ ghi nhận thông tin về việc này qua báo chí chứ chưa có bất cứ khảo sát gì về công dụng của cây "nở ngày đất" đối với việc điều trị bệnh gout, bệnh tiểu đường vì việc này cần có thời gian.
Lương y Đinh Công Bảy, Hội Dược liệu TP.HCM cũng cho hay: "Tôi chưa nghiên cứu về loại cây này nên chưa biết công dụng đặc biệt của nó. Nhưng tôi cho rằng việc chữa bệnh dùng cây này hay loại dược liệu nào đi chăng nữa thì cũng phải bắt nguồn từ các bác sĩ hay thầy thuốc có uy tín mới có thể tin tưởng được…".
Theo Từ điển Cây thuốc Việt Nam (bộ mới tập 2) của tác giả Võ Văn Chi (NXB Y học Hà Nội 2012), cây “nở ngày đất” có tên khoa học là Gomphrena celosioides Mart., thuộc họ Rau dền.
Cây thường mọc rải rác ven đường, vùng đất khô, phân bố gốc ở Nam Mỹ, được du nhập vào Việt Nam. Có thể được trồng nay trở thành hoang dại tại Kon Tum, TP.HCM, Đồng Nai… Điều đáng nói, từ điển này chỉ nêu rất ngắn gọn về công dụng của loại cây này: dùng rễ sắc uống trị ho, cảm cúm và toàn cây sắc uống tiêu độc.
