CNN cho biết hình xăm có thể xuất hiện từ hơn 5.000 năm trước, bắt nguồn từ việc một người được ướp xác tự nhiên tên là Ötzi. Người này có 61 dấu vết được khắc bằng than trên cơ thể. Đây được cho là những hình xăm lâu đời nhất trên thế giới.
Như bao loại hình nghệ thuật khác, xăm hình có lịch sử phức tạp, bao gồm các yếu tố như truyền thống văn hóa, công cụ thời kỳ đầu... Xăm hình cũng có địa điểm riêng để lưu giữ. Bảo tàng Daredevil (New York, Mỹ) và bảo tàng kiêm studio Lyle Tuttle (San Francisco, Mỹ) được đặt theo tên của những nghệ sĩ xăm hình huyền thoại.
Người dùng cả cuộc đời để sưu tầm hình xăm
Henk Schiffmacher - nghệ sĩ xăm hình người Hà Lan - nhận định Internet đã giúp mọi người có cái nhìn mới mẻ về xăm hình. Ông sưu tầm hơn 40.000 đồ vật và tác phẩm liên quan đến nghệ thuật xăm hình.
  |
| Xăm kín người từng là chuyện hiếm vào năm 1920, 1930. Ảnh: CNN. |
Bộ sưu tập của ông gồm loạt bản in khắc gỗ Nhật Bản có hình xăm các nhân vật Kabuki thế kỷ 19. Bên cạnh đó, ông lưu giữ áp phích và ảnh đen trắng về phụ nữ xăm hình tại lễ hội cùng các mẫu thiết kế từ nhiều thế kỷ.
Schiffmacher - người hành nghề xăm hình từ những năm 1970 - cho biết: "Hiện nay, có rất nhiều nhà sưu tầm nghiêm túc. Kết hợp với Internet, chúng ta có thể thấy những gì người khác đang lưu giữ".
Một phần bộ sưu tập của Schiffmacher được giữ trong Bảo tàng hình xăm Amsterdam, Hà Lan. Ngôi nhà của ông chứa đầy những hình xăm từ thời kỳ Edo của Nhật Bản, thế kỷ 19.
Schiffmacher bắt đầu quan tâm đến lưu giữ các hình vẽ nghệ thuật trước khi trở thành nghệ sĩ xăm hình. Khi còn nhỏ, ông thường giữ hình xăm đá lửa, đầu mũi tên và treo biển "bảo tàng của tôi" để đánh dấu.
 |
| Henk Schiffmacher có một trong những bộ sưu tập hình xăm lớn nhất thế giới. Ảnh: Rudi Huisman. |
Ông sinh ra tại thành phố Harderwijk (Hà Lan) vào năm 1952. Đầu những năm 20 tuổi, Schiffmacher đến Amsterdam, Hà Lan. Tại đây, ông có dịp kết bạn với những nghệ sĩ xăm hình khác và nuôi dưỡng niềm yêu thích với nhiếp ảnh, đặc biệt là ảnh chân dung đen trắng.
Người đàn ông 69 tuổi bắt đầu tìm kiếm những người đặc biệt, yêu thích xăm hình để chụp ảnh. Schiffmacher cho biết xăm kín người là chuyện hiếm thấy trong nhiều thập kỷ trước. Thời gian gần đây, sự phổ biến của các hình vẽ nghệ thuật tăng vọt.
"Vào đầu những năm 70, việc xăm hình ở Hà Lan rất đặc biệt. Nó không giống như ngày nay, cả thế giới đều biết đến xăm. Bạn thực sự khó có thể tìm ra những người xăm hình", Schiffmacher chia sẻ.
Trở thành một phần của bảo tàng
Bảo tàng Tropenmuseum (Hà Lan) và Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên (Mỹ) đã mượn một phần trong bộ sưu tập của Schiffmacher. Nhiều món đồ của ông xuất hiện trong cuộc triển lãm Tatoueurs, Tatoués vào năm 2015.
Có nhiều cách để những hình xăm từ thời xưa được lưu giữ. Một tấm ảnh đen trắng là hiện vật cụ thể nhất. Nó cho thấy các họa tiết được ưa chuộng ngày xưa. Bên cạnh đó, nhiều người chọn hiến da để bảo tồn và lưu giữ hình xăm.
 |
| Xăm hình là một phần trong văn hóa của người Maori. Ảnh: AI Jazeera. |
Da người có hình xăm được mua bán và trưng bày. Schiffmacher tiết lộ một số người còn hiến da để triển lãm sau khi qua đời.
Nhiều bảo tàng phục hồi hài cốt của người Maori (có nguồn gốc từ những người định cư từ miền đông Polynesia đến New Zealand). Nổi bật nhất là những hình xăm trên khuôn mặt vẫn còn.
Để phục hồi và tìm hiểu về lịch sử của các hình vẽ nghệ thuật, Schiffmacher trải qua quá trình đầy khó khăn và giàu cảm xúc. Ông thậm chí đã viết sách về hành trình này.
"Hình xăm như hình thức giao tiếp, dù bạn còn sống hay đã chết. Bởi vậy, khi nhìn vào những bộ phận cơ thể có hình xăm, người Maori cảm thấy như đang được giao tiếp với tổ tiên", Schiffmacher nói.
