Whale Rider - Người cưỡi cá voi
(Zing) - Whale Rider (2002) là một phim nhẹ nhàng. Xem để rung động, để yêu đời hơn...
 |
“Tên em là Paikea Apirana, và em đến từ một dòng họ tù trưởng lâu đời, kéo dài suốt chặng đường đến Hawai, nơi mà tổ tiên của em, người đầu tiên đã nghe vùng đất khóc và gửi đi một người đàn ông đến. Tên ông ấy cũng là Paikea, và em là đứa cháu đích tôn của người. Nhưng em không phải là người lãnh đạo bộ lạc mà ông nội em hằng mong đợi, và khi được sinh ra trên đời, em đã phá vỡ mạch truyền thống với tổ tiên xưa. Đó không phải là lỗi của ai cả. Nó chỉ xảy ra như thế”…
Khi Paikea sinh ra, mẹ và người anh trai song sinh của em chết. Cha em, Porourangi, đau đớn, không chỉ vì vợ con mất mà bởi chính người ông đã không thèm nhìn đến người vợ con trai mình đã mất và cũng không muốn nhìn đứa con cháu gái còn sống sót.
 |
Cha Paikea bỏ đi, để cô bé lớn lên cùng ông bà… Ông nội Koro, dù thất vọng bởi đứa cháu trai đã chết, cũng có nghĩa là không có người nối dõi vai trò tù trưởng lâu đời của dòng họ, vẫn yêu thương đứa cháu gái của mình. Nhưng mặc cho tình yêu ấy, ông luôn từ chối nhìn nhận khả năng lãnh đạo của cháu gái và đi tìm một đứa bé trai trong bộ lạc có thể thực hiện lời tiên tri, cưỡi cá voi đưa bộ tộc qua khỏi cơn sóng gió để trở thành tù trưởng…
Người Cưỡi Cá Voi là bộ phim của New Zealand. Không có những kỹ xảo cao siêu. Không có chiêu thức câu khách. Điều đọng lại trong lòng người xem là những cảm xúc rơi nước mắt về tình cha con, tình ông cháu, tình gia đình thông qua câu chuyện về một cô bé 12 tuổi người Maori.
Như lúc Paikea chia tay ông bà để theo cha đi nơi khác sống, và em ngồi trên xe đạp, trong vòng tay ông nội, để ông chở vòng quanh sân trước giờ tạm biệt, mà cứ mỗi vòng thì em lại thốt lên “thêm một vòng nữa thôi”.
 |
Như lúc Paikea lên đọc bài viết đoạt giải của mình mà em dành tặng cho người ông em yêu thương và kính trọng, nhưng ông lại không có mặt. Như lúc ông Koro nhìn thấy giữa biển khơi giận dữ sóng, đứa cháu gái mình đang ngồi cưỡi trên lưng cá voi chúa…
Bộ phim không lên án tệ “trọng nam khinh nữ”, nó đơn giản chỉ là cách mà người ta thường đối xử với mọi người: bắt người khác làm vừa ý mình, trở thành người mà mình muốn họ phải như thế. “Vấn đề là, mình không thể nào quyết định một người trở thành ai đó chỉ vì mình muốn thế” – Porourangi nói với con gái.
|
Anh từ chối trở thành người tù trưởng dù anh là con trai trưởng của dòng họ. Porourangi đam mê được sáng tạo, trở thành nghệ sỹ và đi đây đi đó. Người em trai của anh vô địch môn võ Taiaha – võ cổ truyền của người lãnh đạo, lại bị từ chối trở thành tù trưởng bởi anh là con trai thứ. Và Paikea cũng thế, em là một cô bé gái nên không thể nắm quyền lãnh đạo. Tất cả bởi Koro muốn quyết định số mệnh mọi người sống quanh ông.
Nhưng ông không thể. Ông muốn thằng con trai trưởng làm lãnh đạo, nó bỏ đi để trở thành họa sỹ. Ông tin tưởng rằng đứa cháu trai chính là người nối dõi vị trí tù trưởng, nó qua đời. Ông muốn đám con trai nít trong làng sẽ có đứa thành lãnh đạo, nhưng chúng không thể nhặt được chiếc răng cá voi mà ông quăng xuống biển để thử thách.
Dù ông đã bao lần từ chối nhìn nhận đứa cháu gái mình tài ba thì khi nhìn bầy cá voi nằm hấp hối trên biển giữa sự bất lực của mọi người, và Paikea là người duy nhất cưỡi được cá voi chúa để cứu sống những con cá voi khác, ông rơi nước mắt vì hạnh phúc… Và ông chấp nhận rằng, hãy để người khác quyết định con đường họ đi, trở thành con người họ muốn… Bởi Paikea luôn tin vào chính bản thân của em, được sinh ra để trở thành người cưỡi cá voi.
 |
Bộ phim được quay với những khung hình đẹp nhẹ nhàng, lãng mạn xen lẫn những khung cảnh cuốn hút của bờ biển New Zealand. Những cảnh hai ông cháu chạy xe đạp trên con đường vắng người, hai hai cha con Pai trên chuyến xe rời ngôi làng gây nhiều xúc động. Nhưng điều tuyệt vời nhất chính là diễn xuất của mỗi diễn viên đã tạo nên tính cách mỗi nhân vật thật đậm nét.
Ngay trong những cảnh quay đầu tiên, tôi đã cảm thấy xúc động trước nỗi đau mất vợ và con trai của Porourangi khi anh gần như nấc nghẹn không thành tiếng và đẩy người cha ra khi ông ta gần như lạnh lùng tàn nhẫn nói "Không sao, hãy bắt đầu lại từ đầu, con sẽ có một đứa con trai khác". Khi anh trở về và tiếp tục không muốn sống gò bò bởi những suy nghĩ của người cha, ánh mắt của Porourangi gần như thể hiện được những điều ấy. Cha anh muốn anh trở thành tù trưởng, nhưng anh đã từ chối điều đó.
 |
Cả Porourangi lẫn Rawiri, em trai anh, đều ẩn chứa sự nổi loạn, muốn thoát khỏi sự bó buộc của người cha. Porounagi bỏ nhà ra đi, còn Rawiri, cậu bé xinh trai trở thành một anh chàng mập phệ, sống chán chường bởi không được cha anh quan tâm chỉ vì anh là con thứ.
Vì thế người mẹ trong phim lại như một sự cân bằng trở lại. Khi chồng mình đi đến quyết định sai lầm mà bà không thể chấp nhận, từ chối đứa cháu gái để đi tìm những điều không tồn tại, bà xách hành lý ra đi, để ông một mình sám hối. "Bà để ông nghĩ ông là ông chủ, nhưng với bà thì không", Nanny nói với cô cháu gái. Và khi cần cứng rắn, bà vẫn thẳng thắn "Ông có thể là ông chủ ngoài kia, nhưng trong bếp này, tôi là chủ"
 |
Điều thú vị là người ông không phải ghét bỏ Pai. Ông chỉ đau khổ dần vặt bởi ông muốn người tù trưởng phải là người con trai cả và hy vọng nó sẽ có một đứa con trai khác. Khi nhận ra mình đang tuyệt vọng, ông trở nên lạnh nhạt với đứa cháu gái như một sự hờn trách. Khi chia tay cô bé, ông lặng lẽ vào trong nhà và đứng nhìn qua cửa sổ đứa cháu gái yêu thương đang ôm chia tay bà và chú...
Và dĩ nhiên không thể không nói đến Keisha, cô bé thủ vai Paikea. Những cảm xúc cứ bộc lộ ra một cách tự nhiên, không gượng gạo, kịch. Khi đứng lên đọc bài viết của mình, Keisha nấc lên từng tiếng để nói về tổ tiên và về mình, có lẽ là một trong những cảnh xúc động nhất của phim (dù đoạn này hơi phô diễn kỹ thuật).
 |
Thế nhưng, Keisha đóng những phim còn lại thật hồn nhiên (trong đầu tôi đang vang lên tiếng cô bé nói với ông nội "I"m back... I"m back. But I"m back, i"m back". Cháu đã về. Như một lời cầu khẩn, nài nỉ, ngạc nhiên, thất vọng và hoang mang... Cô bé này để giành được vai diễn đã nói dối với người tuyển diễn viên rằng mình biết bơi (mặc dù không hề biết chút gì và cảnh Pai cưỡi cá voi phải do người khác đóng thế).
Whale Rider là một phim nhẹ nhàng. Xem để rung động, để yêu đời hơn...
Phan xi nê
