Vụ tờ vé số 'độc đắc' 1,35 tỷ đồng: Coi chừng hình sự hóa

Thẩm phán Phạm công Hùng (Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM): Không thể xử lý hình sự.

Tôi khẳng định ngoại trừ có việc làm giả tờ vé số để trục lợi, còn mọi trường hợp khác đều không thể xử lý hình sự được ông Bùi. Bởi việc giao dịch giữa hai bên không bị ép buộc, quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên đã thỏa thuận xong và hình thành một hợp đồng đúng nghĩa.

Ông Nguyễn Bùi khẳng định tờ vé số của ông trúng giải đặc biệt chứ không nhầm lẫn.

Việc giao kết hợp đồng là công khai, ngay thẳng và thời điểm đó hai bên đều thừa nhận tờ vé số đó là trúng giải. Ngoài ra ngay từ đầu, tiệm vàng đã kiểm tra kỹ lưỡng và việc tự nguyện bỏ tiền ra “mua” tờ vé số độc đắc này để lấy hoa hồng, chứng tỏ việc giao tiền là tự nguyện. Do vậy, hợp đồng giữa hai bên hoàn thành, thiệt hại nếu có sau đó thì bên “mua” phải chịu, người “bán” không có lỗi nên không thể bắt bẻ họ.

Nếu cho rằng giao dịch đó vô hiệu do nhầm lẫn thì tiệm vàng có quyền khởi kiện ông Bùi ra tòa. Lúc này tòa sẽ xét mọi vấn đề liên quan và phán quyết theo quy định của pháp luật. Không loại trừ trường hợp lúc ông Bùi và tiệm vàng dò thì là trúng thật nhưng việc “nhảy số” là do lỗi (cố ý hoặc vô ý) từ phía công ty xổ số. Trách nhiệm lúc này thuộc công ty xổ số. Do vậy, không thể vội vàng hình sự hóa quan hệ này mà phải hiểu bản chất của vấn đề.

Luật sư Hoàng Kim Vinh (Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Bình Phước): Đây là quan hệ dân sự.

Tôi nghĩ việc kết luận của công an là chưa chắc chắn và có phần vội vàng vì còn nhiều vấn đề chưa được làm rõ, cả về pháp lý và thực tế.

Thứ nhất, theo logic thì tiệm vàng có đủ người và phương tiện cũng như thời gian để kiểm tra tính chính xác của dãy số độc đắc trước khi giao tiền cho ông Bùi, nên rất khó nhầm. Khó có chuyện tiệm vàng lại "khờ khạo" đem 1,35 tỷ đổi một tờ giấy không có giá trị.

Nhưng nếu có nhầm thật thì đây cũng chỉ là quan hệ dân sự vì bản chất nó là thỏa thuận giữa hai bên, tiệm vàng là người làm dịch vụ có lợi nhuận. Tiệm vàng có thể khởi kiện ông Bùi ra tòa đòi trả lại tiền và phải chứng minh, sau đò tòa sẽ dựa vào chứng cứ và pháp luật để quyết định.

Tiệm vàng Kim Bình, nơi đổi vé số cho ông Nguyễn Bùi.

Thứ hai, công an chỉ có thể xem xét trách nhiệm hình sự của ông Bùi trong trường hợp có chứng cứ chứng minh ông này làm giả tờ vé số hoặc dùng thủ thuật khiến tiệm vàng bị nhầm lẫn khi kiểm tra dãy số để lấy tiền. Lúc này hành vi của ông Bùi có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Thứ ba, xét về dấu hiệu của tội chiếm giữ trái phép tài sản như đánh giá của công an là chưa thỏa mãn, vì dù sao từ đầu tiệm vàng là bên tự nguyện đưa tiền chứ ông Bùi không ép buộc. Do vậy, nếu thực sự hai bên có nhầm lẫn thì hoàn trả cho nhau những gì đã nhận chứ không thể hình sự hóa trách nhiệm một bên khi nhiều vấn đề còn mù mờ. Trong quá trình giải quyết vụ kiện dân sự, khi xét các chứng cứ nếu có dấu hiệu của tội phạm hình sự thì tòa án sẽ chuyển cho cơ quan điều tra cũng chưa muộn.

Luật sư Lưu Văn Tám, (Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu): Phải giám định mới kết luận được.

Vấn đề mấu chốt là hiện nay không ai có thể khẳng định được tờ vé số ông Bùi giao cho tiệm vàng và tờ vé số tiệm vàng nói không trúng có phải là một hay không, nếu chưa có kết quả giám định. Thậm chí có thể có khả năng một trong hai tờ vé số này bị một bên làm giả để trục lợi. Công an cần phải liên hệ với công ty xổ số kiến thiết tỉnh Tiền Giang để làm rõ các vấn đề liên quan, làm việc với các nhân chứng được cho là người cùng dò vé số trước khi trao tiền cho ông Bùi...

Ngoài ra, cần phải điều tra khi ông Bùi và tiệm vàng giao dịch thì có ai làm chứng không, có bằng chứng nào ghi nhận lại dãy số trong tờ vé số như chụp ảnh, quay camera lưu lại không.

Tiệm vàng nói hai số giữa của giải đặc biệt là "thần tài" (79), trong khi tờ vé số của ông Bùi là "con hạc" (97).

Tôi nghĩ khi công an chỉ dựa vào dữ liệu của một bên để kiểm tra, xác minh, sau đó đưa ra kết luận là không thể chính xác. Do chưa có các chứng cứ chứng minh rõ ràng và vững chắc nên việc cơ quan tố tụng TP Vũng Tàu dự tính sẽ xử lý hình sự ông Bùi là khiên cưỡng, có thể làm oan một công dân. Bản chất của vấn đề là giao dịch dân sự thuần túy nên không thể chuyển sang hình sự khi chưa chắc chắn về pháp lý và dấu hiệu tội phạm.