Vì sao xếp hạng cạnh tranh 32 ngân hàng bị 'ném đá'?

Xếp hạng năng lực cạnh tranh 32 ngân hàng do Công ty xếp hạng tín nhiệm (CRV) vừa công bố đã bị "ném đá" tới tấp. Các nhà băng cho rằng, xếp hạng này không có giá trị.

Tổng giám đốc một ngân hàng thuộc nhóm G12 (12 nhà băng lớn nhất Việt Nam) chia sẻ, bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh có nhiều chuyện khá hài. Ví như có nhà băng bị Ngân hàng Nhà nước xếp vào dạng yếu kém, và từng nằm trong tình trạng nguy hiểm lại được xếp vào nhóm B.

Ông này cho biết, trên thế giới, khi một tổ chức đứng ra xếp hạng các tổ chức tài chính, họ phải đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Thêm vào đó, các tiêu chí căn cứ xếp hạng phải đưa ra công khai và có tham khảo ý kiến của cơ quan chức năng cũng như các tổ chức được đánh giá. Trong khi đó, việc xếp hạng năng lực cạnh tranh với CRV Index 2012 thì không quan tâm gì tới 2 yếu tố nói trên.

Chưa hết, vị lãnh đạo từng có kinh nghiệm nhiều năm làm việc với các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế như Standard & Poor's, Moody’s và Fitch cho biết, theo thông lệ của thế giới, sau khi đánh giá, xếp hạng, các hãng thường tham khảo ý kiến phản hồi. Trong trường hợp tổ chức được đánh giá không đồng ý với kết quả, hãng xếp hạng tín nhiệm cũng ghi rõ điều đó trong báo cáo.

CRV cho biết, số liệu sử dụng để xếp hạng cạnh tranh các ngân hàng hoàn toàn dựa trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo thường niên, báo cáo tài chính 2011.

Ở trường hợp của CRV Index 2012, tất cả mọi thứ đều làm trong “bí mật” bởi các cơ quan có thẩm quyền cũng như tổ chức được đánh giá đều bất ngờ khi công bố kết quả. “Đây là một việc làm thiếu trách nhiệm bởi một kết quả ảnh hưởng lớn đến uy tín của các ngân hàng, được công bố công khai lại không được làm theo một quy trình chuyên nghiệp và tin cậy”, ông này khẳng định.

Trong khi đó, ông Phan Đức Trung – nguyên Phó tổng giám đốc Techcombank chia sẻ: “Việc các tổ chức đứng ra đánh giá và đưa ra xếp hạng với các nhà băng thì pháp luật chưa cấm. Tuy nhiên, kết quả của tổ chức xếp hạng được đón nhận ra sao mới là điều quan trọng. Nếu như quy định của pháp luật nghiêm hơn thì việc công bố các kết quả nhạy cảm như xếp hạng ngân hàng cần tuân theo các quy chuẩn, tiêu chí đúng đắn để tránh có những kết quả sai chuyên môn và ảnh hưởng đến uy tín của ngân hàng”.

Chuyên gia này cho rằng, thực tế, chỉ những tổ chức có uy tín, thực hiện đánh giá theo quy trình, tiêu chí đúng thì bảng xếp hạng ngân hàng mới có giá trị tham khảo. Trong trường hợp làm không chuẩn, xếp hạng được đưa ra không đáng tin cậy.

Tổng giám đốc một nhà băng tại Hà Nội chia sẻ: “Việc xếp hạng ngân hàng như vừa công bố là rất lộn xộn và đây không phải là lần đầu tiên. Với những công bố nhạy cảm với hệ thống tài chính như vậy, có lẽ các cơ quan có thẩm quyền cần có tiếng nói nhất định để tránh những rủi ro đánh tiếc sau này”.

Đại diện Ngân hàng Hàng hải (MaritimeBank) - đơn vị được xếp hạng năng lực cạnh tranh nhóm B nêu ra 2 băn khoăn. Thứ nhất, trong danh sách xếp hạng cạnh tranh thiếu vắng rất nhiều cái tên như SCB, TienPhong Bank, LienVietPostBank, TrustBank, GP Bank, Agribank. Thứ hai, nguồn số liệu đã được kiểm soát bởi các cơ quan chức năng chưa. Nhà băng này dẫn ví dụ, nếu so sánh với bảng xếp hạng tín dụng của Trung tâm CIC (Ngân hàng Nhà nước) hồi đầu năm, thì sự chênh lệch quá khác biệt. Ngân hàng bị CRV xếp nhóm B cũng "bật mí" câu hỏi về uy tín của CRV khi nêu thắc mắc: "Bản thân tổ chức này có phải là một doanh nghiệp uy tín khi tên tuổi của công ty gắn liền với không ít vụ tai tiếng?".

Còn nguồn tin từ một ngân hàng bị CRV xếp nhóm D cho hay, họ không quan tâm tới kết quả này. Ông này cho biết, Công ty xếp hạng tín nhiệm CRV chỉ đánh giá dựa trên báo cáo tài chính trong khi hoạt động ngân hàng còn thay đổi theo từng ngày nên không đủ cơ sở để nói rằng: ngân hàng xếp loại D là yếu kém.

Trao đổi với phóng viên, đại diện ban biên soạn CRV Index 2012 cho biết, mọi số liệu được sử dụng cho việc đánh giá năng lực cạnh tranh của các ngân hàng đều là thông tin chính thống, lấy từ các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên năm 2011. “Đây là nghiên cứu bước đầu công bố tại Việt Nam nên cũng không tránh khỏi thiếu sót. Tại trang 71 của bản báo cáo, chúng tôi cũng nêu rõ, thông tin về xếp hạng năng lực cạnh tranh có tính chất tham khảo”, đại diện CRV cho biết.

Vị đại diện này cũng nói thêm, trước khi diễn ra lễ công bố Báo cáo thường niên chỉ số tín nhiệm VN hôm 8/9, CRV đã gửi công văn tới các tổng giám đốc ngân hàng về sự kiện này. Trước đó trên mạng Internet, các thông tin về việc đánh giá năng lực cạnh tranh ngân hàng cũng được công bố, nên mọi dữ liệu cung cấp đều minh bạch. Tuy nhiên, cơ quan này chưa nhận được phản hồi của các tổ chức bị đánh giá. Chỉ sau khi có công bố vào hôm 8/9, qua các phương tiện truyền thông, CRV mới biết phản ứng của các nhà băng.

Không bình luận về phản ứng của các ngân hàng, đại diện CRV chia sẻ, cần phải hiểu hơn bản chất của việc đánh giá, là “năng lực cạnh tranh” chứ không phải “xếp hạng tín nhiệm”. Ông này cho biết, cũng giống như các năm trước, báo cáo thường niên năm nay, nếu đánh giá xếp hạng tín nhiệm, chỉ dừng lại ở hơn 500 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán, và không có ngân hàng. “Chúng tôi cũng ý thức được, ngân hàng là một doanh nghiệp nhưng mang tính huyết mạch, nên nếu đánh giá tín nhiệm không cẩn trọng có thể tạo ra hậu quả”, ông cho biết.

Lan Anh - Hoàng Ly

Theo Infonet