Vì sao xe điện Trung Quốc khó Mỹ tiến?

Theo Wall Street Journal, Washington đã xây dựng một “pháo đài” ngăn các hãng xe điện Trung Quốc. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 25% đối với xe điện nhập khẩu Trung Quốc. Đây là một trong những chính sách được Tổng thống đương nhiệm là Joe Biden ủng hộ.

Xe điện Trung Quốc không được giảm giá theo chiến dịch “Buy America” (tạm dịch: Mua hàng Mỹ). Chiến dịch này cho phép người tiêu dùng Mỹ giảm được hàng nghìn USD so với giá niêm yết.

Xe điện Trung Quốc đang đánh chiếm thị trường quốc tế một cách mạnh mẽ và nhanh chóng. Nhưng không khó hiểu khi các hãng xe điện của nước này khó có thể cạnh tranh với những phương tiện được sản xuất tại Mỹ, hay nhập khẩu từ các nước thân thiện hơn.

Khó cản bước xe điện Trung Quốc?

Nhưng các hãng xe Trung Quốc đang tăng tốc. Một số quan chức Mỹ lo ngại rằng ngay cả những rào cản thương mại lớn từ phía Washington vẫn là không đủ để ngăn ôtô điện Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ và bảo vệ các hãng xe nội địa.

Giới chức Washington chỉ ra những khoản trợ cấp khổng lồ nhằm thúc đẩy chuỗi cung ứng xe điện. Điều này có thể cho phép các hãng xe tại đất nước tỷ dân có thể bán ra thế giới những chiếc xe với mức giá rất cạnh tranh.

Nói với công đoàn ôtô ở bang Illinois, ông chủ Nhà Trắng chỉ trích các hãng xe điện Trung Quốc quyết thống trị thị trường EV toàn cầu bằng “những hoạt động thương mại không công bằng”. Ông cam kết sẽ “không để họ làm vậy”.

Nhưng không dễ để ngăn các hãng xe điện Trung Quốc. Đất nước tỷ dân đang trên đà trở thành nước xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới trong năm nay, soán ngôi Nhật Bản.

Trung Quốc đang trên đà trở thành nước xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới trong năm nay. Ảnh: Bloomberg.

Các hãng xe Trung Quốc chiếm tổng cộng 2/3 xe điện được sản xuất trên toàn cầu trong năm nay. Công ty EV lớn nhất Trung Quốc, BYD, sản xuất 1,9 triệu xe trong năm ngoái, cao hơn con số 1,4 triệu ôtô của Tesla.

Và trên thực tế, theo ông Michael Dunne - Giám đốc điều hành của hãng tư vấn ZoZo Go, ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc vẫn chưa thực sự “tấn công” vào thị trường Mỹ.

Một số nhà hoạch định chính sách Mỹ đang kêu gọi chính quyền Tổng thống Joe Biden cân nhắc mở rộng những đòn thuế mới áp lên các công ty ôtô Trung Quốc. Họ cho rằng chẳng bao lâu nữa, mức thuế bổ sung 25% sẽ mất tác dụng với những thương hiệu xe điện từ Trung Quốc.

Trước đó, Trung Quốc đã nhanh chóng chiếm chỗ của các hãng sản xuất Mỹ trong những ngành công nghiệp như thép hay tấm pin năng lượng mặt trời.

“Chúng ta đã học được những bài học từ quá khứ, rằng nếu chỉ ngồi không và đợi đến khi hàng nhập khẩu tràn ngập thị trường, chúng ta sẽ rất khó để chống đỡ trước mối đe doạ đó”, ông Brian Janovitz tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ cho biết.

Ông tiết lộ cơ quan này đang cảnh giác với nguy cơ xe điện Trung Quốc tràn vào thị trường Mỹ.

Rơi vào thế khó

Dù vậy, ngay cả các hãng xe Mỹ cũng đang mâu thuẫn về việc Washington tăng thuế với xe điện Trung Quốc. Những chính sách này sẽ ngăn các công ty ôtô Trung Quốc mở rộng nhanh chóng và đánh chiếm thị phần của những hãng xe trong nước. Tuy nhiên, giới chức Bắc Kinh có thể trả đũa với đòn thuế áp lên chính các doanh nghiệp này.

Trong khi đó, Trung Quốc là thị trường lớn thứ 2 của các hãng xe Mỹ. Một vấn đề khác là đất nước 1,4 tỷ dân đã xây dựng được một chuỗi cung ứng lớn mạnh đối với pin và khoáng chất sản xuất xe điện.

Để đáp ứng mục tiêu giảm khí thải carbon của chính quyền Tổng thống Biden, các hãng xe Mỹ như Ford hay General Motors sẽ buộc phải dựa vào những nguồn cung pin và khoáng chất từ Trung Quốc nhằm tăng sản lượng.

Các hãng xe Trung Quốc đang nhắm đến thị trường châu Âu. Mẫu Atto 3 SUV bán chạy nhất của BYD có giá từ 39.500 euro, tương đương 43.000 USD. Tại Mỹ, theo dữ liệu của Cox Automotive, giá trung bình của một chiếc xe điện là 53.469 USD.

Ngay cả các hãng xe Mỹ cũng đang mâu thuẫn về việc Washington tăng thuế với xe điện Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg.

Đến nay, châu Âu vẫn giữ mức thuế nhập khẩu là 10%. Thị phần của xe điện Trung Quốc tại thị trường này đã tăng từ 1% lên 8% và có thể sẽ đạt 25% vào năm 2025.

Các hãng xe Trung Quốc cũng đang lên kế hoạch lắp ráp xe điện tại Mỹ hoặc ở những quốc gia lân cận nhằm tránh thuế. Polestar dự định bắt đầu sản xuất tại Nam Carolina vào năm sau.

Chery, một hãng xe điện Trung Quốc khác, đang xây dựng nhà máy ở Mexico. BYD và MG cũng đẩy sự hiện diện tại nước này.

Theo bà Wendy Cutler, Phó chủ tịch Viện Chính sách Xã hội châu Á, Trung Quốc có khả năng sản xuất khoảng 10 triệu ôtô ra nước ngoài, sau khi đáp ứng nhu cầu trong nước khoảng 26 triệu xe mỗi năm.

“Mọi dấu hiệu đều chỉ ra rằng, thị trường của chúng ta sẽ tràn ngập xe điện giá rẻ Trung Quốc”, bà bình luận.