Phần đầu xe khách Thuận Thảo bị hư hỏng nặng sau vụ tai nạn sáng 24/9. |
Không có làn dừng khẩn cấp
Rạng sáng 24/9, tại Km227+800 trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, đoạn qua xã Hàm Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam (tỉnh Bình Thuận), xe khách Thuận Thảo mang biển số 78B-003.. chạy theo hướng Bắc Nam đã tông vào đuôi xe container mang biển số 15C-147… Vụ tai nạn làm một người chết, 12 người bị thương, xe khách bị hư hỏng nặng. Trước đó 5 ngày, cũng trên tuyến cao tốc này, xe khách giường nằm Hồng Sơn (tỉnh Phú Yên) bị hỏng động cơ, đang dừng thì bị xe khách giường nằm khác chạy cùng chiều từ phía sau đâm vào đuôi xe. Vụ tai nạn làm hai người trên xe của hãng giường nằm khác nói trên tử vong tại chỗ, nhiều người bị thương.
Theo Ban An toàn Giao thông tỉnh Bình Thuận, trong 9 tháng đầu năm 2024, trên tuyến cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết đã xảy ra 12 vụ tai nạn giao thông, làm 7 người chết, 5 người bị thương (trung bình hơn một vụ/tháng), trong khi cùng thời gian trên, trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây chỉ xảy ra hai vụ tai nạn làm một người chết.
Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết thông xe từ ngày 19/5/2023. Trong giai đoạn hai, cao tốc này sẽ mở rộng lên 6 làn xe và thêm làn khẩn cấp.
Sự khác biệt lớn nhất giữa hai công trình là tuyến cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có làn dừng khẩn cấp như cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây. Theo đại diện chủ đầu tư, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết có khoảng cách giữa các làn theo quy chuẩn được thiết kế, phê duyệt. Dự án đang khai thác ở giai đoạn phân kỳ đầu tư trong giai đoạn một với vận tốc tối đa là 90 km/giờ. Tuy nhiên, một số tài xế chủ quan, thường đi vượt tốc độ cho phép. Các vụ tai nạn thường xảy ra vào ban đêm, đa số xuất phát từ lỗi chủ quan của lái xe.
Cũng theo đại diện chủ đầu tư, trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết trung bình khoảng 4 - 5 km có bố trí một điểm dừng khẩn cấp (tổng cộng khoảng 40 vị trí). Trước tình trạng xảy ra tai nạn liên tục, chủ đầu tư đã làm việc với đơn vị quản lý khai thác tuyến cao tốc này và Cục Cảnh sát giao thông (C08) Bộ Công an nhằm tăng cường tuần tra, nhắc nhở, xử phạt các lái xe vi phạm.
Cần nhiều giải pháp
Là tài xế chạy xe khách tuyến cố định từ Đà Nẵng vào TPHCM, anh Nguyễn Lê Thắng (quê huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) cho biết, do cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết chỉ có hai làn mỗi hướng và không có làn dừng khẩn cấp, hai bên lại có con lươn cứng và lan can nên lái xe cảm thấy rất bí bách khi tham gia giao thông. Ức chế nhất là phía trước có phương tiện tải trọng lớn, xe đầu kéo container vì những phương tiện này thường di chuyển chậm hoặc hai xe đi song song. Khi ấy, các ô tô phía sau buộc phải nối đuôi “bò” theo. Lái xe nào thiếu kiên nhẫn, vượt ẩu hoặc không giữ khoảng cách an toàn thì rất dễ gây tai nạn.
Mới đây, Ban An toàn Giao thông tỉnh Bình Thuận đã đề xuất Bộ Giao thông Vận tải quan tâm, chỉ đạo giải quyết, khắc phục những bất cập trên hai tuyến cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây, như sớm đưa vào hoạt động hệ thống đèn chiếu sáng tại các nút giao. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ đầu tư, xây dựng các trạm dừng nghỉ; dự án xây dựng hệ thống camera giám sát giao thông, đặc biệt là triển khai đầu tư làn dừng khẩn cấp liên tục dọc hai bên tuyến cao tốc.
Theo thống kê của Bộ GTVT, cả nước hiện có gần 500 km cao tốc có quy mô 4 làn xe hạn chế tương tự như cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Điểm chung của các cao tốc này là bề rộng nền đường chỉ đạt 17 m, mỗi chiều đường có hai làn xe chạy, không có làn dừng khẩn cấp liền mạch. Bộ GTVT khẳng định, việc đưa các tuyến cao tốc vào khai thác đã phát huy hiệu quả về kinh tế xã hội. Tuy nhiên, do nguồn lực nhà nước còn khó khăn, nhiều tuyến phải phân kỳ với bề rộng nền đường hạn chế, giảm hiệu quả thông hành và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Hiện nay, chủ đầu tư của một số dự án đã kiến nghị mở rộng mặt đường lên 6 làn xe như cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận....
Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, việc chưa thu phí là lý do khiến nhiều tuyến cao tốc trở nên đông đúc và phát sinh tai nạn, sự cố. Trước mắt, Bộ ủng hộ ưu tiên mở rộng một số tuyến cao tốc như Cao Bồ - Mai Sơn, Trung Lương - Mỹ Thuận... và các đoạn chỉ có hai làn xe như Cam Lộ - La Sơn - Hòa Liên... Với các tuyến cao tốc còn lại, Bộ GTVT kỳ vọng việc áp dụng thu phí sẽ khiến lưu lượng phương tiện chuyển một phần sang đường quốc lộ song hành, từ đó giảm nguy cơ tai nạn giao thông trên cao tốc.
Thực trạng giao thông, văn hóa ứng xử của người tham gia, văn hóa quản lý, điều hành giao thông, các vấn đề liên quan tới quy hoạch và giải pháp xây dựng giao thông Việt Nam trong tương lai đều được PGS.TS. Phạm Ngọc Trung đề cập tới trong cuốn Văn hóa giao thông ở Việt Nam hiện nay.