Buổi sáng cuối tuần, tranh thủ lên vườn rau trên sân thượng, mở nắp chiếc thùng sơn, sau đó múc một gáo đầy nước màu đục đục như nước sông có nhiều phù sa và chia đều vào 4 thùng nước lã để sẵn bên cạnh, chị Bùi Thị Hòa ở Xuân La (Tây Hồ, Hà Nội) khoe, nước này mà tưới thì rau nhanh lớn và xanh non miễn chê, đánh bật tất cả các loại phân hóa học mà cực an toàn.
Hỏi ra thì chị Hòa cho biết, thứ nước chị mới múc ra để tưới rau đó là phân cá. Chị mua cá tươi về ủ với chế phẩm EM, đường cát, và hai loại thuốc tây để ra thành phẩm phân cá nước tưới rau.
Chị Hòa học cách ủ phân nước cá từ các trang mạng xã hội với cách làm khá đơn giản. Cụ thể, cá tươi, cá ươn, cá thối, ruột cá, đầu cá (tất cả đều phải là cá nước ngọt) chị mua về cho hết vào mấy cái thùng, sau đó cho chế phẩm EM (sản phẩm có chứa nhiều chất vi sinh vật có tác dụng phân hủy xác bã hữu cơ và khử mùi hôi thối) vào thùng chứ cá với liều lượng 0,25 lít cho 50 kg cá tươi. Sau khoảng 4 ngày thì xác cá sẽ bị phân hủy, rỉ ra nước và không có mùi hôi.
 |
| Rất nhiều người mua cá tươi, cá ươn thối về để ủ lấy phân nước cá tưới rau. |
Tiếp đó, cho thêm 2 viên thuốc tiêu hóa, 2 gói probio (mua ở hiệu thuốc tây) cùng với đường cát màu vàng vào thùng cá rồi trộn đều. Đậy kín nắp thùng và tiếp tục ngâm khoảng 30-40 ngày thì đem ra sử dụng.
Khi dùng, chỉ cần pha loãng phân cá để phun tưới cho cây trồng theo tỷ lệ 1 lít nước phân cá hòa tan pha với khoảng 300 lít nước lã để tưới vào gốc rau sẽ giúp cây phát triển mạnh, năng suất cao. Để rau xanh tốt, non mỡ màng, một tuần chỉ cần tưới 2 lần, mỗi lần tưới cách nhau 3-4 ngày.
Chị chia sẻ, chị đã dùng phân cá tưới rau được khoảng gần một năm nay, thấy rất hiệu quả. Đặc biệt, khi dùng phân cá này tưới rau, chị không cần phải mua bất kỳ loại phân hóa học nào về bón rau nữa.
Tuy nhiên, để có lượng phân cá đủ tưới cho vườn rau trên sân thượng rộng gần 60 m2 của mình, mỗi lần ủ phân chị phải mua cả nửa tạ cá.
“Mọi người thường mua phụ phẩm cá về ngâm vì giá rẻ nhưng tôi sợ mùi tanh của nó nên thường mua cá nguyên con về ngâm cho tiện. Để mua được cá giá rẻ, tôi thường chạy ra chợ đầu mối Long Biên, qua những hàng bán buôn gom mua hết tất cả các loại cá chết đã ươn thối, và nếu có cá tươi giá rẻ (cá rô phi nhỏ giá thường rẻ nhất) thì cũng mua luôn”, chị Hòa nói.
Những loại cá chị mua thường chỉ có giá từ 6.000-8.000 đồng/kg, tùy loại, và tùy vào thời điểm, nhưng mỗi lần chị phải chi hết khoảng 300.000-400.000 đồng chứ không ít.
Tương tự, chị Phạm Lệ Chi ở Trần Cung (Cầu Giấy, Hà Nội) cũng chia sẻ, chị trồng rau trên sân thượng đã 4 năm nay. Thời kỳ đầu, chị phải mua phân vô cơ về bón rau, nhưng hai năm gần đây chị tự ủ phân cá để lấy nước tưới cho rau hàng tuần.
 |
| Phân cá được ủ và thích đầy trong nhà để dùng tưới rau sạch trên sân thượng.
|
Theo chị Chi, mới đầu tự mua cá về ủ, đến khi lấy nước ra dùng mùi hôi thối rất nặng, hàng xóm cũng khó chịu vì phải ngửi chung. Sau đó, chị mày mò học cách ủ phân cá trên mạng, cho chế phẩm EM vào thùng để khử mùi. Kết quả, phân hết mùi, hàng xóm cũng không còn phàn nàn nọ kia nên chị yên tâm sử dụng trong hai năm nay.
Song, để có nguồn giá rẻ nhất, chị phải ra chợ đặt mua phế phẩm của các hàng cá loại ra, như: mang, ruột, đầu cá,... bán theo món. Có khi, một túi nilon chứa cả mấy ký phế phẩm cá chỉ hết 10.000 đồng.
Tuy có giá rẻ nhưng phế phẩm của cá cực tanh, hơn cá tươi rất nhiều. Hơn nữa, người dân chỗ chị giờ còn tranh nhau mua về ủ phân nên chị thường phải dặn trước hàng cá để phần, không thì sẽ có người khác mua hết ngay.
“Phân cá ngoài thị trường cũng nhiều chỗ bán nhưng giá khá đắt. Mình tự mua chế phẩm hoặc cá nguyên con về ủ lấy nước tưới rau vẫn rẻ hơn nhiều. Thậm chí, rẻ chỉ bằng 1/5 so với giá đi mua mà phân mình ủ tưới rau vẫn xanh, tốt ầm ầm”, chị Chi chia sẻ.
Theo tìm hiểu của PV, phân cá được khá nhiều các nhà vườn sử dụng để tưới cho các loại cây trồng vì hiệu quả khá tốt. Hiện có nhiều công ty còn sử dụng cá tươi, chế phẩm từ cá để sản xuất phân bán ra thị trường, với giá bán dao động khoảng 80.000-170.000 đồng/lít tùy loại.
Nhưng theo chia sẻ của những người đã từng sử dụng, việc mua cá về tự ủ phân sẽ có giá thành rẻ hơn nhiều lần so với phân cá của các công ty sản xuất. Trong khi đó, chất lượng của loại phân cá tự ủ và phân cá của các công ty bán ra không chênh nhau là mấy.
