Doanh thu chưa đủ bù đắp
Trước nghi vấn chuyển giá, trốn thuế của Metro sau 12 năm hoạt động tại Việt Nam bà Trần Thị Lệ Ngà - Phó Cục trưởng Cục thuế TP HCM cho biết từ khi công ty hoạt động đến nay, cơ quan Thuế bao gồm Tổng Cục thuế, Cục thuế TP HCM đã tiến hành kiểm tra chấp hành pháp luật thuế tại công ty. "Đến hết năm 2011 và qua số liệu báo cáo đã được cơ quan kiểm toán kiểm toán cũng như qua tình hình kiểm tra thực hiện pháp luật thuế đối với hoạt động kinh doanh của công ty đến nay kết quả kinh doanh của công ty vẫn lỗ tức là doanh thu vẫn chưa bù đắp được các giá vốn hàng mua và chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra", bà Ngà nói.
Thực tế, trong suốt 12 năm kinh doanh ở Việt Nam bắt đầu từ tháng 3/2002 đến nay chỉ duy nhất vào năm 2010 Metro báo lãi 116 tỷ đồng, còn lại thua lỗ triền miên qua các năm. Theo đó, tính đến năm 2012 Metro lỗ lũy kế lên đến 598 tỷ đồng. Chính vì hoạt động kinh doanh thua lỗ nên 12 năm hoạt động ở Việt Nam Metro chưa từng nộp tiền thuế thu nhập doanh nghiệp.
 |
| Theo giải trình của chính doanh nghiệp và cơ quan thuế, Metro liên tục lỗ do doanh thu không đủ bù chi phí. |
Mặc dù lỗ liên tục nhưng Metro Việt Nam lại không ngừng mở rộng thị trường. Hệ thống siêu thị Metro liên tục tăng từ Bắc đến Nam với 19 trung tâm trên cả nước cùng 3.600 nhân viên. Trong năm 2012-2013, doanh thu hoạt động của công ty Metro tại Việt Nam đạt 516 triệu Euro.
Vấn đề Metro có chuyển giá hay không chỉ được dư luận đặt ra sau khi có thông tin Tập đoàn Berli Jucker (BJC) Thái Lan đã ký kết thỏa thuận với Tập đoàn Metro (Đức) tiếp quản toàn bộ hoạt động kinh doanh của Công ty Metro Cash & Carry Việt Nam (MCC Việt Nam) bao gồm 19 trung tâm phân phối và danh mục bất động sản có liên quan, tổng giá trị 655 triệu euro (tương đương 879 triệu USD).
Việt Nam chấp nhận và... bỏ qua?
Ths Bùi Ngọc Sơn - Trưởng phòng Kinh tế Quốc tế, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính trị thế giới nói: "Thực ra do chúng ta công nhận, bỏ qua và chấp nhận tình trạng báo lỗ nhưng vẫn mở rộng đầu tư kinh doanh mới kéo dài, cho đến khi báo chí thông tin dư luận mới biết Metro đã ở Việt Nam bao nhiêu năm và thua lỗ như thế nào còn ở các nước khác hoạt động của các doanh nghiệp lớn được công bố thường xuyên vì vậy doanh nghiệp không thể làm được những chiêu bài trên".
Vị này cũng cho biết, khai lỗ để phá sản doanh nghiệp cũ để mở doanh nghiệp mới là thủ thuật khôn ngoan trong kinh doanh. "Ví dụ lập ra một doanh nghiệp huy động cổ phần, cổ đông nhưng khai lỗ để sau đó đập bỏ doanh nghiệp, lập doanh nghiệp mới để hưởng ưu đãi. Có khoản chênh lệch rất lớn giữ ưu đãi với thực tế mà họ đóng", Ths Bùi Ngọc Sơn nói.
Theo Ths Bùi Ngọc Sơn, hiện nay không chỉ Metro mà hầu hết doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đều đang được hưởng những ưu tiên, ưu đãi nhiều hơn so với các doanh nghiệp trong nước. Doanh nghiệp nước ngoài cũng có nhiều mánh lới để đạt được tối đa khoản lợi nhuận khi hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, đồng thời họ cũng phải nắm đủ những đạo luật từ đó tìm ra những kẽ hở để có thể thu lợi. "Chẳng cứ gì Metro, nhiều thứ khác chúng ta đang thua, và hậu quả là họ kiếm lời được nhiều nhưng không để cho chúng ta điều gì", Ths Bùi Ngọc Sơn nói.
Đồng quan điểm với Ths Bùi Ngọc Sơn, ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội siêu thị từng cho biết, trong vấn đề doanh nghiệp không đóng thuế trong suốt 12 năm, sai lầm của chúng ta là không tổ chức điều tra sớm. Metro đã vào đây hơn chục năm, đến bây giờ mới thả gà ra đuổi nhưng nếu không sớm có ràng buộc gì họ sẽ rút rất nhanh.
Theo ông Vũ Vinh Phú, Việt Nam đã mất cả chì lẫn chài khi cùng lúc ưu đãi mời gọi doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này, khiến thị trường của doanh nghiệp nội địa bị ảnh hưởng dẫn đến sản xuất trong nước gặp khó cùng lúc lại không thu lợi cho ngân sách nhà nước thông qua các khoản thuế. Vì vậy Cơ quan Thuế Tổng Cục Thuế, thuế địa phương phải chịu trách nhiệm về vấn đề nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
